DE Med à be bd y joioierodo.0l ee jean
TESTI eT de eje MERE RE Etat tree rare ee oe i AT
” ... se \evegeyotetete poe eteeimeieiet
RET m ev IM Nee etai prit eiim alentene cin ee ie te etai
d edetertia. yore nen Fitieimiietmeene imbri iri RDS AS da MNES D PR ay cron itd -
: Delect tute ri c nee ete aia sei
Et u. DEI m... ehe ies hu s stt BO ran
Hay e peste inne orto eri Lo s rtg Cia Pit MORE EE tis Wer mearereone
DTE
v dase
a Verum vei
Len pr noire einre nn
eee nennen meme
LI omi LL ne joie ee le
nn Ba
ive that
Er Piles bd men ann Ph nte ea erp ana ip nd à
— e
an Sept er) STR I rs nia rn
....
MNT er
nni treteieieto mena
c-r
-
af ve "M te
rens Es AT =
ne ere j Lol AR ARS "m
Wee itio tete ps Te erteiere ierat eterni Tue ie Gtaderqin ere m EE RIS TTE
" "etm nr, ne Le saga eoru ... jet SSI serate: ermordet
eat cm gos eit mm Melee eina nenn ate eveteletarenmahaion
oo einn meom me LU . $édapas Ierjodaghto-set- nenne name nie ne nennen
nn wur mu xus ae teta paper er Gi olate: erepeieteiegstetere Br
| em cc tete aon, pna Pe re nu
cedem nre le olo itio it t^ — ^ einer mere n
quer tmm
CET
velo eipeeyee weceieere ee
ne e e nae
tas LII ae
ran ne
Bo eur onen"
ehe EE “u,
eo...
pins T “on:
eo nenne nenn
nennen
ee Freenet
meine sl epee eye
4 ute tma
viet icm TELE rt rq
pire
; ver nenne
ne n erecti nnt
er Iw Cale oe tee mtem
ec tsi mmm
et mmm nee
yefereintetefe Haren
‘
idtm Ve
run
premia
Vet eet DELL ptite
Mese upto EER! mtm rmt mm
en Wlaiu [9 99 el
2
Li weteivni euni ejui edo en.
a ntt rms morie mtem
u u, L
DOCERE
(iP rg nme mrt mer.
DE Mim mmm nn
RL ET
LU
CODES v TOC EN
. m
een
p» ne» man immi
nern win ute tin
r — ee
Ma begets ole ET
et,
ele o 10 qiogp. 0| 6670000 it NT; V Gi Plehererevavele: QUU
à v......“e. CR
.
rinnen DR
ones REY TE
LI “te, u
^ NENNE s in Maag a HOT ^ IET ^
ESSENER de Tra sen Fach Laeta ne chin
mieten vhs ACCORDE niet imt rent erate ert nm Qon emo or oen t t tomen pe sas a rte vers
nenn a area atarmiet foi store ein IEEE re serqedererereie eier re ee“ ere requi 9790. opere:
leeren mr nnm t
u
CERCLE ONE ^ LR OO IDC LE UE rt noo
an ME ieereiei tior] Tete te eee IGINTUU meer M en oie OT etant
sr L tiere ^ eani LULA S
JAN nenne —nn ren
Certes Apte) ns Ruinen ore; rro (qut rw x Qui short TO ne ee. Deere Terme ders
RON TEE .* * bes *
re. btt ne
Seem
DELE
ERLERNEN
1 *
"wee
ern ae
^ MODOOOSPOENE
jen me pre carre ve
une
ve mit boom mn
wm Ortvug bere) US Hes me
(ie Ateste mt DoD)
Pon
MOOD
tnter tt
d nee m mone
Gt Eu nl
v"
LE
"o ont eg
ee
L mes
nee QU DT eqerereuieie- LEE
eint estin mitior sci tom onn
LII ee et ia irap thin re
Seele nen vs eie cnl
erage acit Ro tine " "^
eer an MM Nt
uj
tete Tieren ret Lui
MOTTO een. Lt ier OUO 25 be er even i C90 he UU
mean inerte eh n oen je ivit wm
Near 9 0100/0: C016 0/94 To o0 |^ [0 m o de Bet ee en
fue ME Piura titm ne tes
«48 yvi6:4 free jeje 699 v 9 019/00 /0 44/0 een‘
- oye: oy 6m, eer er a Poe ni Oct v. »
Te eai ecd ront.
etm
ee
Lok
D ern . ee
vryave ist tm iot teta due
DXX 1...
Mes ee A SEA e are)
COLE
RU v wem w QUI vt *
ab wy
RS we
RATE,
a BEN
Sous ^ dem
m
ROUES
on
nr aa erraten
eite
DUI
xps
OA MT EE
x aed dra eke
” u;
T «tn veiwyeiti ina —
COLE
DD
ds + nes J DEDERE
ODE une
AA $a c ome ru ua n
ehejnien rimari. enitn wre
wine m elmie]- eieyuimim e euere vinim min ojurt t CIR otia coit
vimm met f ura m
m Uu
DLL fev deal un.
| S n T Viren vet m
| qmi ande *
|
: m vede
; tea aet un
ve eleisiejete o
. VA Sjejofeft jette A ve weer Se
1 ^ une Kae reves ort eee eat DE
" TT. tee vim (ti rmt t tents ettet M — .
» nint tuv ainjainininietejelernie nern onic
" LII a en
^
(vue 6921109
Bite arene beer errr it
pet nenne
LI . "ne. t
a TIN DEI
> aa
^ Sein bb ne Denen 527 "000
LI awe nenn M —
" .. LI LI LAC] "ot 2 m
EEE CEE sth oe stapes
» er 6 ar i916 010 adiri ipia
1 pen be er ver V C41 TE Orble 9 aeta meinte m - Li = "i
Citi se meter eria ERE Oh E NT TT Tee SER ETS me ESSENER HR oA A — ne
ra eere tn we ta grt to gite mtn een nee MUS a re
un un Nana tomar qe sinn cle testes Vn CODODE TE re De SRE Drescher der à m EINER SERRE ee eus
. eh VHP eg eer ee eee tn ur evt re] Ae rhe re T d entree ee iet L -
«(eie iefe age v.e wee Sele DOASZUOLUE term ELA -
Hina . res women X v
nett ia lip ini apicis vi revente senna CA amie Ü D D :
itte EEE EI ns ao Itt nn es + m aes
CN It Fco mo a d OT ROUE CIC ICE v
JACI
wer p n ror eomm v
emet
cr nrc restore oem eain
men wre
he aca me est E
racine mene osu meet Lane
z -
te wu
wu... t mm mtm ver ralase nein + 14 bus one fe het 48!
ee
nn
vr
upon
m
4 Ap tv dein E ones chante
. u s LI ber Teese. ree Wee IQ Y - n
m rn me werner dd. 2 . EUER HEN VOV o2 DOE S ENT Erz
mann eet ete H ve DEREN nm ^
^ .
nennen tre
veh tt t. e
———— cS FO TS FO a
ESSEN armen US mim ! end Pres Dee vod rA FS AT
nee ee nee © M TU de LILI tese. n un ne "e
' a EEE EU va Phe BE bee A OTE
rue "" worin mm oe .. erm hr mb MB PA aos dà S74 Eee
e mem a tinere imm Matelas slersrstasess: vjeieie i
4 gr Fee "etm CDs ar M eret dnt ae. —9
1 erit. ——
Ape mrs 8
ans Ose PEE wee LE HER Des
circiter Aqu MIA a Ha aii rs nn en ann à |
pete d etia saunas t i
N UN
eres SIENS TER
là Ana AD den
B
VASE EI A EAR AY EEE Rt
vun...
— pue
IEOR DEDE (PEOPLE
| FOR EDVCATION
FOR SGEENGE
LIBRARY
OF
THE AMERICAN MUSEUM
OF
NATURAL HISTORY
Bm e 2 nn
I XE 7 | ane D. p» Lj no YO d M m : LR
= | ni | Py "E , i u a Ü Tv a m, m^ | 7
E m EA we ih. MN UE
| EE Sos
"^4 - i | | ET 7 ee EM | ve LR
B , La | . we M JM E = i TN A a T m "
9 u | » m 7 | : E "d x er H Ou DR om 7 B n
7 7 B Te 7 «1, DD AL 2 MIU nz NS m
] E 7 co t n P | Mr 7 oo a, 3X0" PEU ht
7 . p | u 5 B | à , wi, ‘ Fu y UL Mo ww 7
_ 7 B T". VES N | Ve PAST ee A VT
hd Do pe ‘se Bu ig ion MER. » bald HMM LOTS s"
EE uw" al. MM " E aA Teor A 5 MALA ü
Ei m H TM =e | ‘ AP à m N |
j 7 m = ‚A
Ir? 7 B | d B , wg TN a 7 2% UD
E 7 | D? on Jy NE & bis à D
is E a m | | | - Ase: D PE T2 iu "E Mn 1
: " lia i u d S 4n n . LM "EP di "1 n Wn | "Arn f FA a en Dee a uj
P petu i u Nn Jj : " i e Nes 4 aun 0 Ro
Paes, Jn EL | | A
E | 9, 24 |
I n pl te ^ud
De "2 AME rn ps a dE PIU
| MI ERN SP LN ] . "ru à Fan an ] Bh 7!
7 B TT = u 410 - ne : | À n | 1 7 Ln Lo
iD Ras. " "2 E : MISES " Urs , eee Zur " m. E a | de 23 ait + Modi Y
Len "m B I JA Ja M A pO u^ Mr 7 | À b UT \ " " MJ B m b» E" 7 uc m" m ih ub M Á
| : nn a. ti ra B a = : aly, ] | | " pi yo ie ie FT » A * CU |
ya © Io E
, (JT n i 7
x 2n Nt Pia ts tag WM |
OU OO en Ko LL
a ET DL D
D AT in 1 Ah Au
n d BT > a a | y bu
" » js , Fe ) | - P y | iJ u u ?j ps S , | | m. a
: UT. y DL SN uH 7 79 OS MR A = TE
: + N ge Der Tel 4528 ba Nam NR SE a i
. " Af E L DA Da Ü 1 E
V 2 LE *À a u Te EN u |
" " 2 = Bun, 1 LUE " | 7
cy sn "2 re 1 "u
t . e 7 : | U "RT 7 u
DIN. Se A, T'as itd no MA |
a E D | a A nr i
dis yg "Aca a m
U Dé « el IE 2H LA b] i À |
ANLE à A «a uw . Ko) ] Eu E
"n . oe LEM A | Nn
2i B | LJ zi 2 | ES T fi
| b E" cs ) 4
i ake , "n En. ] TN ONLUS M
M d u | n en Zt 2, uL iy F i E n eu Ty nr M E "n
| 1, 1 e | d E e 14 Le v ipi th. N DE. ZI
4 Lu i HT ij { = Bi E" 7 : $ m ie ue, 1 i 2 1 NE
a 2 TN "uL fi ! Bi ‘0 À IT 1 a
Pot. 4 E MM DEC pl” uU
leo DIET A AN TRO DENN |
M mE ] "us 7 5 | en e E LA - Ub " T EN " n b . rs
. sh 3 yx M | - à 53 2
) n m | IIS U Ep | POETAE hy au E E
€ D'OR lOS Piz i T MTM T
" 8g * u LOIS | ET i= er ,
| | LI NR : i n1 : ] | 2 UN . | RN ayy
ED x2 "TU. 12 n
" > B e E — LE | " Un "EP 7 7 | "A , Au "u fe n
MMC P NI INNEN
i Bu E "UU gom we = Cu ANNE UT
I » E ’ Ju u BM 7 4 il i A
TC m "a Fe 2 2 ENT 7 EAS M n I 2 à : 4
| à E . u "bd 4 25 ( N BW U PSS
Tu : LR u | à our " 24 pes L 1 fos uh MEE T "D h n n
D ‘he! oue UOTE IU à BL n n Ji
m. € ? P". u Les T "m | pM PL TNCS Lan " uro “he b
m 2 a N " Ü B D D DUM M P 2 UN) | E
B h MER En à 0 " I | m LAON MAN TEE e
E _— | y À; a sy , u | d en ton MO MR Pr AT er
n | | > utin P Ds M d mL, es ai^ An " ils RE. 4 a "RN d A a 1h qu
LD y p E Lu ET URN hj v... WT Ju
AT e v : A mc M NDS E 6
E u - MEL. 17 + a ni ' LI
mS. NL DE ^" i LOS PAT
i y n ac ie T ay FU
a M U == aM e u TITRES | T ac
z v . de 2 "mE | L Dr = a ^d Uf. N " n j Bs ie b
Py u E 2 : ; > . an) tg u : n a | ue P Mo 1 "^t mu "
UEM LANA LAE IUS | 4 M p MT n ] i | doo ener
| T yi \ i LA BEN "i 7 En 7 VUE D a u u 7 » AU iy P e ra LA N vM. z ed
" "v : aq dh’ 4 XR L LEM n ‘os Ea LE unnm a ar "AN m
| '. N Nue o. T H m FN sli A un CAT
La u "T" pm M m k put UA | ay uy _ À DEL ZEHN: iy T um n ar. as no
Bast! EN n Tn | DPF Oy ir yi P\INQUS he N
m a Wi u à u B k Lo n Un Af li pa y» . ; € LM » wth NEE » Mus. Ar ii | La |
2 y JA NU Doo Nw r^ «- = LOT B x oe) ee 01: ( M. Ve E NEM
7 g (0H ny LE a j ~ i 2540 M , [ton gt | a ^ | [D " LX ay) rh Eu TAE in
2 | : DM - M H MUS en ML S pu À ] | p p ae ZW "^ NS +) .4 + |
en BTE.
i . = D n SE es sx r I À LS ^ 133 QAO Ann M d d | au bil: " :
i au — r NT ay La di^ nd nu any NOT ire E mon ABI us"
a “Po” M i ? n DUM k VAI a ow FO i ie “" Im mE m^ DONE VE Ur De. à + +) lA EM
P a "a meo Ye. "n zc oe nm
weet ML LE a RS
NETT, x "y
LTP RARY
58"e FASCICULE LEPIDOPTERA
GENERA
DE. INSECTORUM
uan. o THE
E DIRIGÉS PAR
E
E ^ P. WYISMAN |
E | LEPIDOPTERA
p J RHOPALOCERA
FAM. PAPILIONIDÆ
SUBFAM. PARNASSIINÆ
AE von H. STICHEL
ES 1907
LEPIDOPTERA
V Fam. Papilionide. Subfam. Leptocircinæ, par P. Wyrsman. Epuisé. Out of print.
| y — Subfam. Papilioninæ, par R. Rıprron . Epuisé. Out of print.
f Fam. Papilionidæ, Subfam. Parnasiine, par H. STICHEL a M > 27.50
— Subfam. Zerynthiinæ, par H. STICHEL . Sous pre
On souscrit chez M. P. WYTSMAN. Zoologiste, 43, rue Saint-Alphonse, à Bruxelles.
Prospectus gratis et franco sur demande.
U
LI
iy
Em
=
=
==
E
"P dll
v2
IM
to de
LR ew
LEPIDOPTERA
FAM. PAPILIONIDE
SUBFAM. PARNASSIINZE
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
FAM. PAPILIONIDE
SUBFAM. PARNASSIINZE
vom bI STTOGELET
MIT I SCHWARZEN UND 2 COLORIERTEN TAFELN
= veus der Subfamilie ist Parnassius LATREILLE. Diese Gattung gehört zu derjenigen
Ne sy Gemeinschaft, welche Scopoli (1763) als Hexapi, Latreille (1825) als Hexapoda zusammen-
j/A fasste. Hübner (1805) stellte sie zur Familie Nobiles, die er später (1816) Saprentes nennt,
QE Herrich-Schäffer zählt sie zu den Equites (1843) oder Equitina (1867), eine Bezeichnung,
die Heinemann (1859) in Equitidz ändert. Bei Horsfield und Moore (1828, 1857) fand sie Anschluss nach
der Raupenform der bekannten Arten bei der Stirps mit Chilognathiform- oder Fuliform-Larven, New-
man (1870) behandelte sie nach Charakteren der Raupe und Art und Weise der Verpuppung in der
Gruppe Bombyciformes der Celantes, ein Ausdruck den auch schon Scopoli (1777) zur Gliederung de:
Gens Papiliones anwendete, und Doherty (1886) nannte die nach der Form des Eies ihrer Vertrete:
zusammengefassten Familien der Papilionidæ (mit Einschluss von Parnassius), Hespertide und Erycinide :
Hesperiform-Gruppe. Ueberwiegend die Mehrzahl der Autoren stellte das Genus noch bis in die neueste
Zeit unmittelbar zur Familie Papilionidæ oder zu deren Subfamilie Papilionine. Dieses Verfahren wird im
Laufe der Zeit nur durch Anwendung anderer Einheitsbezeichnungen in verschiedener Wortbildung
etwas verändert. So finden wir bei Latreille (1819) und Boisduval (1816) die Tribus Pafilionides, Blan
chard (1840) bildet die Einheit Papillonites, Stephens (1856) Pafilionidi u.s. w. Bereits 1802 wurde
indessen durch Latreille und 1832 durch Griffith eine enger begrenzte Gruppe als Parnassi bezeichnet,
die dann durch Swainson (1840) unter Anwendung eines giltigen Namens als Subfamilie Parnassine aus
dem Verwandtschaftskreis der Papilionidæ eliminiert worden ist. Erst in jüngerer Zeit folgten “diesem
Beispiel Doherty und Elwes (1886) und ihnen schliessen sich Scudder (1889). Kirby (1896), Radcl.
Grote (1897) u. a. an. In der Bezeichnung der engeren Einheit und in der Wortbildung sind auch hie:
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
h
dieselben oder ähnliche Modificationen zu verzeichnen wie bei der nebengeordneten Gemeinschaft der
eigentlichen. Papilioniden. Wenn Doherty, Kirby, Jordan (1898) u. a. die Bezeichnung Parnassiine als
Subfamilie der Papilionide oder Equitide wählen, so behandeln Elwes, Skinner (1898), Dyar (1902) u. a
den Verwandten-Kreis als selbstständige Familie Parnassüd@; Scudder, Tutt (1890) und Butler (1896)
beschränken sich auf eine Tribus Parnassidi und Grote bildet einen erweiterten, den Papilionidæ coordi-
nierten Begriff Parnasstide, den er in die Subfamilien Parnassiine und Thaidine (oder Zerynthiane) spaltet.
Auch in der Begrenzung des Begrifts fehlte es an Einheitlichkeit. Im Anfang vereinigte Swainson die
beiden Gattungen Parnassius Latreille und Thais Fabricius in der Subfamilie, später wurde letztere
Gattung in der Regel ausgeschieden und eine beschränkte Uebereinstimmung insofern erzielt, als dem
Typus Parnassius fast allgemein die Gattungen Doritis Fabricius (recte Archon Scudder) und Hypermnestra
Ménétriés (= Ismene Nickerl) angereiht wurden. Elwes (1886) tritt dafür ein, als Familie Parnasstide
diejenigen Papilioniden-Gattungen zu vereinigen, deren Arten Weibchen mit Abdominaltaschen besitzen;
auf die Weise gelangen, ausser der näherstehenden Zerynthiinen-Gattung Luehdorfia C r üàger, die Genera
Euryades Felder und Eurycus Boisduval (recte Cressida Swainson) unberechtigt in die engste
Verwandtschaft von Parnassius 1). Gleiche Behandlung erfahren die letzteren beiden Gattungen bei
Kirby (1896) durch Einschluss in seine Subfamilie Parzassiiuz, und auch schon Doubleday (1847) und
in neuerer Zeit Murray (1872) 2) und Schatz (1886) betrachteten dieselben als ein unmittelbares
Bindeglied zwischen der Papilio- und Parnassius-Gruppe, während Grote sie als echte Papilionide
charakterisiert, Spuler (1891) die Gattung Euryades, der sich Cressida eng anschliesst, als Ausläufer des
sogenannten Randaugenstammes der Papilionide bezeichnet, und auch Reuter (1896) nach dem Befunde
der Palpenbildung zu dem Schlusse kommt, dass Eurycus unzweifelhaft den Papiohnidi s. str. angehöre
und nahe mit der Untergattung Pharmacophagus Haase verwandt sei. In vereinzelten Fällen, so bei
Reuter (1896), werden (dem anfänglichen Modus folgend) die jetzt zu der coordinierten Subfamilie
Zerynthiing (— Thaidine) vereinigten Gattungen sämtlich der von diesen Autoren behandelten Sonder-
einheit ( Tribus) unmittelbar zugerechnet. Nach Abtrennung derselben verbleiben in der Subfamilie drei
recente Genera, denen sich eine fossile Gattung, Doritites Rebel. anschliesst.
LITERATURNACHWEIS
Parnassinae. Swainson, Hist. Nat. Arrang. Ins. (in Lardner, Cab. Cyclop.), p. 87, go (1840).
Parnassinae. Doherty in Journ. Asiat. Soc. Bengal, Vol. 55 (2), p. 136 (1886).
Parnassiidae (part.). Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond. p. 17 (1886).
Parnassidi, Groupe. Scudder, Butt. East U. S. Can. Vol. 2, p. 1220, 1222 (1889).
Parnassidi. Tutt, Brit. Lep. p. 54 (1890).
Parnassiinae (part.). Kirby, Handb. Lep. Vol. 2, p. 236 (1896).
Parnassiidi, Tribus (part.). Reuter in Acta Soc. Sc. Fenn. Vol. 22, n? r, p. 222 (1896).
Parnassiidae. Radcl. Grote in Trans. Ent. Soc. Lond. p. 339 (1897).
Parnassiinae, Gruppe. Rebel in Sitz. Ber. Math. Nat. Akad. Wiss. Wien, Vol. 107 (1). p. 735 (1898).
Parnassiinae. Jordan in Nov. Zool. Vol. 5, p. 385 (1898).
Parnassiidae. Skinner, Syn. Cat. N. Amer. Rhop. p. 72 (1898).
Parnassiinae. Radcl. Grote in Proc. Amer. Philos. Soc. Philad. Vol. 38, p. 17 (1899).
Parnassiinae. Radcl. Grote in Ins. Börse, Vol. 17. p. 243 (1900).
ı) Das Vorkommen von Abdominaltaschen ist übrigens nach neueren Erfahrungen auch bei einzelnen anderen echten Papiliones zu verzeichnen,
z.B. bei Pap. proneus Hbn. (Jordan).
2) Proc. Ent. Soc. Lond. 1872, p. XXXIII.
FAM. PAPILIONIDZE 3
Parnassiidae. Dyar in Bull. U. 5. Nat. Mus. n? 52, p. 1 (1902).
Parnassiinae, Moore, Lep. Ind. Vol. 5, p. 103 (1902).
Parnassidi, Tribus. Wheeler, Butt. Switzerland, p. 54 (1903).
Parnassiidae. Wright, Butt. West-Coast, U. S. p. 47 (1905).
Parnassii (part.). Latreille, Hist. Nat. Crust. Ins. Vol. 3, p. 395 (1802).
Parnassiens. Latreille in Règne Anim. Cuvier, Vol 3, p. 550 (1817)
Parnassii. Griffith, Anim. Kingdom Cuvier, Vol. 15, p. 583 (1832).
Parnassiens. Austaut, Parnass. Pal. p. 16 (1889).
Hexapi (part.). Scopoli, Ent. Carniol. p. 166 (1763).
Hexapoda (part.). Latreille. Fam. Nat. Régne Anim. p. 467 (1825).
Papiliones, Gens (part.). Scopoli, Introd. Hist. Nat. p. 429 (1777)
Papiliones Heliconii (part.). Ochsenheimer (u. Treitschke), Schmett. Eur. Vol. 1 (2), p. 131 (1807).
Papilionidae (part.). Leach, Edinb. Encycl. Vol. 9, p. 127 (1815).
Papilionides, Tribus. Latreille, Enc. Méth. Zool. Vol. 9, p. 9 (1819).
Papilionides, Natio (part.). Billberg, Enum, Ins. p. 75 (1820).
Papilionidae (part.). Swainson in Philos. Magaz. (2), Vol. ı, p. 187 (1827).
Papillonides (part.). Boisduval, Spec. Gén. Lép. Vol. r, p. 163 (1836).
Papilionides, Tribus(part.). Boisduval, ibidem, p. 171 (1836).
Papilionides, Subfam. (part.). Westwood, Introd. Class. Ins. p. 348 (1840).
Papillonites (part.). Blanchard in Hist. Nat. Ins. Vol. 3, p. 420 (1840).
Papilionidae (part.). Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus. Vol. r, p. ı (1852).
Papilionidae (part.). Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Pétersb. Lép. Vol. 1, p. 1 (1855).
Papilionidi (part.). Stephens, Cat. Lep. Brit. Mus. Vol. r, p. 1 (1856).
Papilionidae (part.). Herrich-Schäffer, Syn. Lep. Eur. p. 6 (1856).
Papilionidae (part.). Morris, Syn. Lep. N.-Amer. Vol. 1 (1862).
Papilionidae (part.). C. u. R. Felder in Reise Novara, Lep. Vol. 2 (2), P-T (1864).
Papilionides (part.). Boisduval, Lep. Californ. p. 11 (1869).
Papilioninae (part.) Kirby, Cat. diurn. Lep. p. 510 (1871).
Papilioninae (part.). W. H. Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc. Vol. 6, p. 9 (1877).
Papilionidae (part.). Möschler in Abh. Naturf. Ges. Görlitz, Vol. 16, Sep. p. 6 (1878).
Papilioninae. Moore in Second Yark. Miss. Lep. p. 5 (1879).
Papilionidae (part.). Lang, Butt. Eur. Vol. r, p. 5 (1884).
Papilioniden (part.). Staudinger (u. Schatz), Exot. Schmett. Vol. r, p. ı (1884).
Papilioniden (part.). Schatz (Staudinger u.). Exot. Schmett. Vol. 2, p. 3 (1886).
Papilionidae (part.). Grum-Grshimailo in Mém. Lep. Romanoff. Vol. 4, p. 140 (1890).
Papilioniden (part.
)-
)-
Papilionidae (part.). Bramson, Tagf. Eur. Caucas. p. 6 (1890).
). Spuler in Zool. Jahrb. Syst. Vol. 6, p. 466, 492 (1891).
).
Papilionidae (part.). Haase in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 4, p. 33 (1891).
Papilionidae (part.). Rühl (u. Heyne). Pal. Gross-Schmett. Vol. 1, p. 79 (1892).
Papilioniden (part.). Reuter in Acta Soc. Sc. Fenn. Vol. 12, no r, p. 6 (1896).
Papilioninae (part.). Holland, Butterfl. Book, Vol. 1, p. 304 (1898).
Papilionidae (part.). Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 1 (1901).
Papilionidae (part.). Abafi-Aigner u. Pavel in Faun. Regn. Hung. Lep. p. 15 (1900).
Papilionidae (part.). Pagenstecher in Fauna Arct. Vol. 2, p. 218 (1901).
Papilionidae (Equitidae) (part.), Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 1 (1902).
Papilionidae (part.). Verity, Rhop. Pal. p. 1 (1905).
4 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Papilionidae (part.). Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 5 (1906).
Nobiles (part.). Hübner, Samml. Eur. Schmett. Vol. r, p. 58 (1805).
Sapientes (part.). Hübner, Verz. Schmett. p. 89 (1816).
Chilognathiform or Juliform-Stirps (part.). Horsfield, Descr. Cat. Lep. Mus. E.-Ind. Comp.
Vol. 1, p. 58, 59 (1828).
Chilognathiform or Juliform-Stirps (part.). Horsfield u. Moore, Cat. Lep. Mus. E.-Ind. Comp.
Mol pr 551957)
Equitides (part.). Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur. Vol. ı, p. 138 (1843).
Equitidae (part.). Heinemann, Schmetterl. Deutschl. Vol. 1, p. 95 (1859).
Equitina (part.). Herrich-Schäffer in Corr. Bl. Ver. Regensburg, Vol. 21, p. 161 (1867).
Celantes, Group Bombyciformes (part.). Newman in The Entomologist, Vol. 3 (1870).
Hesperiform, Group (part.). Doherty in Journ. Asiat. Soc. Bengal. Vol. 55 (2), p. 108 (1886).
Allgemeine Charaktere. — Die Vertreter der Parnassiinae sind von Mittelgrósse, im palae-
arctischen Gebiet im besonderen gehören sie, abgesehen von einigen echten Papilioniden, teilweise zu
den gróssten Tagschmetterlingen. Der Flügelschnitt ist breit und abgerundet, ohne Winkel- und Zacken-
bildung. Die Fárbung und Zeichnung ist einfach : Auf weisser oder weisslicher Grundflüche schwarze
Flecke und schwärzliche Binden; die Grundfarbe oft stellenweise transparent, namentlich am Saume
der Flügel; die Hinterflügel meistens mit roten Augenflecken, auf der Unterseite häufig rote Wurzel-
farbung. In selteneren Fällen die ganze Flügelfläche grau oder schwärzlich übergossen.
Kopf klein, Stirn buschig behaart; Augen gross, breit eirund gewölbt, nackt. Palpen dreiglie-
drig. dünn, kurz, den Kopf nicht überragend, stark behaart, namentlich ventral. Basalfleck an der
Innenseite des Wurzelgliedes gross, indessen nur zu einem kleinen Teil mit weniger zarten kegelartigen
Gebilden besetzt. Antennen kurz, distal mehr oder weniger keulenfórmig oder kolbenartig verdickt, der
Schaft, manchmal auch die Kuppe, stark beschuppt, wenigstens dorsal; ventral am Grunde der einzelnen
Glieder manchmal grubenartige Vertiefungen von breit lanzettlicher oder von unregelmässiger, etwas
verästelter Form. Körper ziemlich robust, zuweilen (Hypermnestra) zarter. Beine in beiden Geschlech-
tern sämtlich vollkommen entwickelt; Tarsus fünfgliedrig, bedornt, Klauen einfach, ziemlich gestreckt,
ohne Anhängsel; an der Tibia des Vorderbeins ein eigentümlicher schmal lanzettlicher. flacher Sporn.
Das Flügelgeäder von normaler Struktur, Vorder- und Hinterflügel mit vollkommen geschlossener Zelle.
Vorderflügel ohne die den Papilioninae eigentümliche Ouerader an der Mediana, Subcostalis vier- oder
füntästig. Hinterflügel mit schwach entwickelter Praecostalzelle 1); Praecostalis einfach, am Ende
spitz und gekrümmt oder stumpf und leicht gekerbt.
Die Parnassiinae sind hauptsächlich Bewohner gebirgiger Gegenden des nördlichen gemässigten
Erd-Gürtels 2). Sie fliegen bei Tage im Sonnenschein schwerfällig und flatternd, in den heissen Tagesstun-
den unstet und hastig, tauchen plötzlich hier und da unvermutet auf, um an einer Blume zu naschen und
ebenso schnell wieder zu enteilen. Dann und wann sind die Bewegungen graziöser, namentlich wenn die
Falter, erweckt von den ersten warmen Strahlen der Morgensonne, schwebenden Fluges von Berg zu
Tal steigen oder die cf cf im Paarungstriebe an sonnigen Berghängen oder Matten auf- und abstreichen
(Parnassius). Die Falter sind Blumensauger, sitzen mit ausgebreiteten Flügeln auf den Blüten, nament-
1) Das fossile Genus Dorétites Rebel scheint hierin eine Ausnahme darzustellen.
2) Rebel schreibt in Sitz. Ber. Akad. Wiss. Wien, Vol. 107, 1899. p. 738 : « Das Vorkommen eines sicheren Parnassius-Vorfahren in Südeuropa
zur Miocänzeit (Doritites Reb.) in wahrscheinlich nur geringer Erhebung und zweifellos wärmerem Klima lässt fasst mit Sicherheit darauf schliessen, dass
die Parnassiinae erst in einer späteren Periode zu ausgesprochenen Hóhenbewohnern sich herausgebildet haben, als welche sie heute erscheinen. Keines-
falls können sie ihrer Herkunft nach mit anderen für die Gebirge der nördlichen Hemisphäre charakteristischen Tagfaltern, wie sie etwa die Pieriden-
Gattung Co//as F. oder die Satyrinen-Gattung Zredia Dalm. aufweisen, verglichen werden. Letztere besitzen nämlich auch in den arctischen Gebieten
eine reiche Vertretung, welche den Parnassiinen dort jedoch vollständig mangelt (nb., nicht ganz zutreffend. — Autor). Und schon darin ist ein sicherer
Hinweis zu erblicken, dass die Parnassiinae einer späteren, südwärts kommenden Einwanderungsrichtung angehören und erst nach der Glazialzei
allmählich das Hochgebirge besiedelt haben. »
FAM. PAPILIONIDE
Ut
lich auf Distelköpfen, sind unschwer zu fangen und suchen erst in den späten Nachmittagstunden ihre
Ruheplätze auf, die sie bei bedecktem Himmel auch am Tage nicht verlassen. Von Parnassius-Arten,
welche die hóheren Regionen im asiatischen Himalaya bewohnen, wird berichtet, dass sie schwimmen-
den Fluges im Zickzack dicht über den Erdboden dahingleiten, etwa wie ein Hühnerhund, der nach
der Fährte des Wildes spürt (Lang : P. charltonius), oder hastig und unstet auf dem gefrorenen und mit”
Schnee bedecktem Gelände auf- und abfliegen (Moore : P. jacquemontit). Gleichwie manchen anderen
Schmetterlingen ein angenehmer oder unangenehmer Geruch anhaftet, der aus gewissen mehr oder
minder deutlich wahrnehmbaren Duftorganen (namentlich solchen am Abdominalende) entstrómt, sollen
auch gewisse Parnassius-Arten (P. phoebus smintheus), frisch gefangen, einen eigentümlichen, nach
Mäusen riechenden Duft wahrnehmen lassen, der sich beim Drücken der Leiber den Fingern mitteilt
und eine geraume Zeit vorhält ( Fruhstorfer).
Das Ei der Parnassiinae — soweit bekannt — ist halbkugelig, kalkweiss, mit kleinen Pusteln
bedeckt (P. apollo) oder mit bräunlichem Ring und braunem Fleck (P. phoebns) oder konisch von weiss-
licher Farbe (P. mnemosyne). Die Raupen sind walzenfórmig, vorn und hinten kaum merklich verjüngt
( P. mnemosyne), der Kopf ist klein, im Nacken tragen sie eine ausstülpbare gabelfórmige Drüse, der Leib
ist schwarz, sammetartig, mit farbigen (namentlich roten oder gelben) Flecken und anderen Zeichnun-
gen, meist bräunlich oder gelblich behaart, oder hellgrün mit weissen und gelben Querstreifen und
schwarzen Punkten (Hyfermnestra). Sie scheinen in der Jugend gesellig zu leben und sind namentlich bei
trübem Wetter an verborgenen Stellen klumpenweise aneinander gedrängt zu finden. Etliche Arten lieben
ungemein die Sonne und fressen nur in den heissen Tagesstunden, andere (P. mnemosyne und Verwandte)
leben bei Tage versteckt und nehmen ihre Nahrung in der Nacht zu sich. Dieselbe besteht aus
verschiedenen niederen, meist alpinen oder montanen Pflanzen, so leben Parnassius-Raupen an Sedum-,
Sempervivum-, Corydalis-, Saxifraga- und Scabiosa-Arten, Archon an Aristolochia, Hypermnestra an
Zygophyllum. Die Verpuppung erfolgt an der Erde, unter Steinen, dürren Pflanzen, altem Holz oder
an anderen Schlupfwinkeln in einem aus weissen Fäden gefertigten, sehr losen Gespinst. Die Puppe ist
dick. stumpf, unscheinbar hellbraun oder dunkel gefärbt, weisslich bereift, bei Archon vollständig
unbeweglich, die einzelnen Hinterleibssegmente tief ineinander getrieben. Der Falter erscheint im
allgemeinen in einer Generation, nur im Himalaya-Gebiet sind bei Parnassius zwei Bruten beobachtet
worden (Moore).
UEBERSICHT DER GATTUNGEN
1. Subcostalis des Vorderflügels 4-ástig
Subcostalis des Vorderflügels 5-ästig eet: Ss 3
2. Antennen am Ende keulenförmig verdickt. Zelle des Vorderflügels distal
verschmälert. Q nach der Begattung mit Abdominaltasche . . . 1. Genus Parnassivs, Latreille.
Antennen am Ende fast knopfförmig. Zelle des Vorderflügels distal am
breitesten. Q nach der Begattung ohne Abdominaltasche . MP
3. Costalis des Vorderflügels länger als 2/3 des Vorderrandes. Q ohne
Abdominallasche . . . 2 2.2. MAÉ MC MER TAMEN:
D
. Genus HyPERMNESTRA. Ménétriés.
. Genus ARCHON, Hübner.
Costalis des Vorderflügels kaum 1/2 der Länge des Vorderrandes. Q mit
Abdominaltasche 4. Genus DonrriTEsS, Rebel.
I. GENUS PARNASSIUS, LATREILLE
Parnassius. Latreille, Hist. Nat. Crust. Ins., Vol. 14, p. 110 (1805); idem, Considér. Génér., p. 440
(1810); idem in Règne Anim. Cuvier., Vol. 3, p. 550 (1817); Lamarck, Hist. Nat. Anim., Vol. 4,
,
p. 32 (1817); Godart (Latreille u.) in Enc. Méth. Zool., Vol. 9. p. 79 (1819); Latreille, Fam. Règne
6 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Anim., p. 467 (1825); Griffith, Anim. Kingd. Cuvier., Vol. 15, p. 584 (Subgen.) (1832). Index,
p. C (1835); Boisduval, Spec. Gén. Lép., Vol. 1, p. 172, p. 394 (1836); Blanchard in Hist. Nat.
Ins., Vol. 3, p. 424 (1840); Doubleday (Westwood u. Hewitson), Gen. Diurn. Lep., p. 26 (1847);
Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. 1, p. 73 (1852); Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Pétersb.,
Lep.,Vol. 1, p. 6 (1855); Horsfield u. Moore, Cat. Lep. Mus.-E.-Ind. Comp. Vol. 1, p. 84 (1857);
Morris, Syn. Lep. N.-Amer., Vol. 1, p. 13 (1862); Herrich-Schäffer in Corr. Bl. Ver. Regensb.,
Vol. 21, p. 172 (1867); W. H. Edwards, Butt. N.-Amer., Vol. 1, p. 18 (1868); Kirby, Cat. diurn.
Lep.. p. 51r (1871), p. 807 (1877); Seudder in Proc Amer Acad. Se Vol.10, 9.24.1875):
Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc.,Vol. 4, p. 12 (1877); Möschler in Abh. Naturf. Ges. Górlitz.,
Vol. 16, Sep. p. 15, f. 6 (1878); Oberthür in Ét. Ent., Fasc. 4. p. 20, p. 108 (1879); Lang, Butt.
Eur., Vol. r, p. 15 (1884); Staudinger (u. Schatz), Exot. Schmett., Vol. ı, p. 22 (1884) ; Schatz
(Staudinger u.), ibid., Vol. 2, p. 48 (1886); Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 18 (1886); Aus-
taut, Parnass. Pal., p. 16 (1889); Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4. p. 142 (1890);
Bramson, Tagf. Eur. Caucas., p. 15 (1890); Scudder in Trans. Ent. Soc. Lond., p. 249 (1892);
Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. r, p. 93 (1892); Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2,
P. 491 (1893); Reuter in Acta. Soc. Sc. Fenn., Vol. 22, p. 6 (1896); Holland, Butterfl. Book.,
p. 3o4 (1898); Radcl. Grote in Proc. Amer. Philos. Soc. Philad., Vol. 38, p. 17 (1899); Abafi-
Aigner u. Pavel in Faun. Regn. Hung. Lep. p. 15 (1900); Pagenstecher in Fauna Arct., Vol. 2,
p. 218 (1901); Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901); Spuler; Grossschmett. Eur.
(Hofmann) (3), p. 4 (1902); Dyar in Bull. U. S. Nat. Mus., n. 52, p. 1 (1902); Moore, Lep. Ind.,
Vol. 5, p. 104 (1902); Wheeler, Butt. Switzerland, p. 54 (1903); Wright, Butt. West. Coast. U.S.,
p. 73 (1905); Verity, Rhop. Pal., p. 40 (1906); Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 81; idem in
Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 19 (1906).
Parnassis. Hübner, Verz. Schmett., p. go (1816).
Parnassien. Latreille, Enc. Méth. Zool.,Vol. 9, p. 9, 79 (1819); Godart. Hist. Nat. Lép. France,Vol. 2,
p. 13 (1822); Guérin-Méneville in Cuvier Régne Anim. Vol. 2, p. 466 (1829-38).
Heliconius (Subgenus). Linné, Syst. Nat. (ed. 10), p. 466 (part.) (spec. : Papilio H. apollo, mnemosyne)
(1758); ibidem (12), p- 757. (1762).
Argus (part.) + Battus (part.). Scopoli, Introd. Hist. Nat., p. 172, 173 (spec. : A. apollo, B. mnemo-
syne) x) (1777).
Pieris. Schrank, Fauna Boica, Vol. 2, p. 160 (part.) (spec. : P. apollo) (1801).
Doritis. Fabricius, Syst. Gloss M S., Illiger in Mag. Ins. Vol. 6, p. 283 (spec. : D. apollo, mnemosyne)
(1807); Ochsenheimer (u. Treitschke), Schmett. Eur. Vol. 4, p. 29, 15o (part ) (1816); Meigen,
Syst. Bearb Eur. Schmett., Vol. ı, p. 8 (part.) (1829); Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett.,
Eur., Vol. 1, p. 144 (1843); Eversmann in Zeitschr. Akad. Kasan, Vol. 2 (Faun. Entom.), p. 70
(1841); idem in Bull. Soc. Imp. Natur. Moscou, Vol. 16, p. 539 (1843); Standfuss in Ent. Zeit.
Stett., Vol. 7, p: 38r (1945); Nordmann in Bull. Soc. Imp. Nate WMoscom Not sp.
(1851); Heydenreich, Lep. Eur. Cat. Meth. (3), p. 16 (part.) (1851); Lederer in Verh. Zool.-
bot. Ges. Wien, Vol. 5, p. too (1855); Heinemann, Schmett. Deutschl., Vol. 1, p. 97 (1859);
Scudder in Proc. Amer. Acad. Sc., Vol. 10, p. 158 (typ. : D. mnemosyne) (1875); Röder in Ent.
Nachr. Vol. 14, p. 316 (1888); Moore, Lep. Ind., Vol. 5. p. 123(1902).
Archon. Hübner, Syst.-Alph. Verz. z. Sammlg. Eur. Schmett., p. 2 u. folg. (part.) (nom. irrit.)
(spec. : A. sapiens apollo, mnemosyne, phoebus) (1822).
1) Scopoli führt bei den von ihm im Sinne der heutigen Gattung oder Untergattung aufgestellten Einheitsbezeichnungen die Arten nicht
namentlich auf, sondern citiert nur die laufenden Nummern, unter denen sie in Linné Syst. Wat. Ed. 12 behandelt sind; es erscheint dieses Vertahren
ausreichend, um die betretfenden Namen als giltige Benennungen anzunehmen.
guug
EAM. PAPILIONIDE
“I
Therius, Billberg (Dalman M S.), Enum. Ins., p. 75 (spec. : T. apollo, mnemosyne) (1820).
Tadumia. Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 116 (typ. : T. acco) (1902).
Kailasius. Moore, ibidem, p. 118 (typ. : K. charltonius) (1902).
Koramius. Moore, ibidem, p. 120 (typ. : K. delphius) (1902).
Allgemeine Charaktere. — Kopf klein, Stirn stark buschig behaart, Augen eifórmig gewölbt,
nackt. Palpen ( Taf. l, Fig. 4a, b) zart, flach, den Kopf wenig oder garnicht überragend, Basalglied stark
gekrümmt, distal etwas verjüngt; die beiden anderen Glieder gerade nach oben oder wenig nach vorn
gerichtet, das Mittelglied mit dem vorigen etwa gleich lang oder etwas lànger, schmaler, ziemlich
gleichmässig breit, Endglied in verschiedenem Längenverhältnis zum vorigen, schmal, zugespitzt.
Basalfleck gelblich chitinisiert, gross, fast die innere ganze Fläche des Wurzelgliedes einnehmend. nach
vorn und oben etwas verschmälert, an der Grenze mit spärlichen Schuppen und Haaren bekleidet,
teilweise quergefurcht. Die mit kegelförmigen Gebilden bestandene Zone von geringer Ausdehnung, von
rundlicher oder elliptischer Gestalt, isoliert im proximalen Teile des Fleckes. unscharf begrenzt Die
Kegel dichtstehend, kurz. zahnartig, gerade oder etwas nach oben gerichtet. Innenseite der Palpen
spärlich behaart und beschuppt, die Behaarung aussen voller, ventral straff abstehend von einzelnen stär-
keren Borstenhaaren durchsetzt, dorsal ohne Schopf. Antennen (Taf. I, Fig. 5, 6) kurz, kaum von 1/3
der Länge des Flügelvorderrandes, ziemlich stark, distal mehr oder weniger keulenförmig verdickt, das
Endglied bei vielen Formen mit einem spitzen Zapfen; der Schaft dorsal meist dicht weiss beschuppt,
namentlicham Grunde der einzelnen Segmente, dieSchuppen manchmalauch aufder Ventralseite weniger
dicht vorhanden, sonst diese sowie auch die Keule ohne Bekleidung. Die einzelnen Segmente ventral am
Grunde ohne oder mit grubenartigen Vertiefungen von breit lanzettlicher, manchmal verzweigter Gestalt,
breiter und unregelmässiger in den distalen Gliedern. Dieser Charakter gesetzlos und selbst bei ein und
derselben Art schwankend (Jordan). In diesen Vertiefungen oder auf den intakten Segmenten an jener
Stelle feine Härchen; einzelne stärkere, borstenartige Haare dorsal zwischen der Schuppenbekleidung.
Diese übrigens bei einigen Arten so spärlich, dass der Schaft völlig schwarz erscheint. Thorax und Abdo-
men ziemlich robust, letzteres namentlich beim 9 fast plump; bei diesem manchmal sehr spärlich, beim c
stets dicht behaart, seine Länge etwa 2/3 derjenigen des Flügelhinterrandes. Als besonderer Geschlechts-
charakter ist ein dem weiblichen Abdomen gewöhnlich anhaftendes chitinähnliches Gebilde, die
sogenannte Abdominal- oder Legetasche, zu erwähnen. Dieselbe entsteht während der Copulation
der Geschlechter aus einem sehr schnell trocknenden Sekret, welches aus einer neben oder um dem
Geschlechtsapparat des männlichen Abdomens gelegenen Drüse abgesondert, mit Hilfe eines beson-
deren, eigentümlichen Organs. Peraplast genannt, in eine bestimmte Form gebracht und dem Abdomen
des Q angeheftet wird (Scudder). Dieses Gebilde ist in verdünnter Kalilauge zu einer óligbraunen
Flüssigkeit löslich, also von ganz anderer Beschaffenheit als der eigentliche Chitinüberzug der Insekten
(Siebold), es kann auch nicht als tertiäres Geschlechtskennzeichen in gleicher Weise wie Duftorgane
undähnliche Gebilde bei Schmetterlingen angesehen werden, hat sich aber gleich diesen alssehr wichtiges
und nützliches Mittel zur Unterscheidung der Arten und Zusammenfügung der näher verwandten
Gruppen erwiesen, weil es im allgemeinen sehr mannigfaltig, bei den einzelnen Arten aber gleichmässig
ist. — Die Beine sind in beiden Geschlechtern sämtlich vollkommen entwickelt; die vorderen (Taf. I,
Fig. 7) tragen an der Innenseite der Tibia einen lanzettlichen flachen Sporn und an dem fünfgliedrigen
bedornten Tarsus einfache, gestreckte Klauen ohne Anhängsel. Das Femur ist lang und ziemlich dicht
behaart, die Behaarung an der Tibia spärlicher, diese und die Tarsen beschuppt.
Vorderflügel breit, fast rechtwinklig dreieckig, seltener schmaler; Vorderrand fast gerade, Apex
meist ziemlich scharf, Hinterwinkel flacher abgerundet, Distalrand leicht convex, Hinterrand gerade.
Costalis frei, proximal in ziemlich breitem Abstande vom Vorderrande, diesem allmählich genähert und
etwa am letzten Drittel desselben auslaufend. Subcostalis vierästig; SC ı entspringt etwa auf zwei Drittel
S LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
der Länge der vorderen Zellwand und läuft, in allmählicher Näherung zum Vorderrande, nahe hinter C
in diesen. SC2 meist in geringem Abstande proximal von der vorderen Zeilecke abgezweigt, diese
Entfernung etwas schwankend und der veränderlichen Lage der Discocellularis angepasst; die Ader
entsprechend der nach hinten divergierenden Richtung des Hauptstranges der SC mehr oder weniger
steil nach vorn gerichtet, in den meisten Fällen frei verlaufend, manchmal dem SCı eng anliegend,
seltener mit diesem in gewisser Länge oder ganz verwachsen und in den Apex einmündend. Auf diesen
Charakter sind die beiden Sectiones Afofacti (S C2 frei) und Symplecti (SC 2 mit SCı verwachsen)
gegründet. SC3 und 4 bilden eine lange Gabel ı) und laufen in den Distalrand. Die Lage der vorderen
Radialis und Discocellularis sehr unbeständig und in Abhängigkeit voneinander. Es sind folgende
Fälle zu unterscheiden :
a. V DC fehlt, V R ist teilweise mit SC verwachsen und distal von der vorderen Zellecke, in
beträchtlichem Abstande von dieser, abgezweigt : Gewöhnlicher Fall bei Cohors 1, Ausnahmefall bei
Cohors 2 u. 3 der Afotacti. — Taf. I, Fig. 2a (Cohors 3), Fig. 2b (Cohors r).
b. V DC fehlt, V R entspringt nächst der vorderen Zellecke, distal von ihr, aus der SC: Seltenerer
Fall bei «Cohors 1, wiederkehrender Fall bei Cohors 2 u. 3 der Afotacti.
c. V DC fehlt, VR entspringt unmittelbar aus der vorderen Zellecke : Gewöhnlicher Fall bei
Cohors 2 u. 3, seltenerer Fall bei Cohors 4 der Afotacti. — Taf. |, Fig. |.
d. V DC rudimentär als knotige Verdickung oder als sehr kurzes Oueraderfragment erhalten,
VR entspringt aus der DC oder aus dem erwähnten Knoten : Sehr seltener Fall bei Cohors 2 u. 3,
wiederkehrender Fall bei Cohors 4 der Afotact?, Ausnahmefall bei Cohors 1 u. 2 der Symplecti. — Taf. |,
Fig. 3a (Apotacti, Cohors 3).
c. V DC deutlich ausgebildet, schräg distal und nach hinten gerichtet, VR in geringerem oder
weiterem Abstand von der vorderen Zellecke aus DC entspringend : Häufiger Fall bei Cohors 4 der
Apotacti, gewöhnlicher Fall bei Cohors ı u. 2 der Symplecti. — Taf. |, Fig. 3b (Symplecti, Cohors 2).
Wegen der Unregelmässigkeit des Radial- und Discocellular-Systems erweisen sich diese Merk-
male zur Charakterisierung systematischer Einheiten als unbrauchbar 2). Im übrigen ist das Geäder
konstant : MDC mehr oder weniger basalwärts gekrümmt oder stumpf gewinkelt, H DC kurz, steil
nach hinten gerichtet, fast als Fortsetzung der Mediana anzusehen, so dass diese, unter Zurechnung der
aus dem Endpunkt der H DC entspringenden HR, vierästig erscheint. Die drei Medianäste in gleichem
Abstande voneinander und fast parallel mit den Radialästen in flacher Krümmung in den Distalrand
auslaufend, S M ebenfalls flach gebogen, sie mündet unmittelbar am Ende der Rundung des Hinter-
winkels in den Hinterrand und entsendet von ihrer Wurzel aus einen kurzen, schrág und gestreckt in
den proximalen Teil des Hinterrandes auslaufenden Nebenzweig. Zwischen H M und SM eine etwas
stärker àls letztere gekrümmte ziemlich deutliche Faltenader. Hinterflügel etwa eirund, nach der Basis
zu stark verjüngt: Vorderrand dort etwas gelappt, sonst fast gerade, in rundem Bogen in den Distalrand
übergehend; dieser stark konvex, Hinterwinkel deutlich markiert, der Winkel aber abgerundet, Hinter-
rand konkav ausgeschnitten. Costalis am Grunde nach vorn strebend, dann in distaler Richtung
gekrümmt, dem Flügelrande allmählich genähert und in den Anfang der apicalen Rundung einlaufend;
an der distalen Seite der nach vorn gerichteten Strecke eine feine, von der Hauptader abgetrennte
Nebenader, durch welche eine schmale Præcostalzelle gebildet wird. Præcostalis einfach, auf dem
Scheitel der Krümmung der Costalis stehend, dem Körper zugewendet, distal stumpf, leicht gekerbt,
1) Richtiger wäre, zu sagen, S C 4 und 5, da SC 3 in dem Schema ausgefallen ist. Zur Vermeidung von Zweifeln werden jedoch die vorhan-
denen 4 Aeste fortlaufend gezählt.
2! Zu vergl. Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 5r, p. 89 (1906). — Der von Schatz (Exot. Schmett., Vol. 2, p. 39) auf diese Charaktere gegründete
Teil des Bestimmungsschlüssels ist unbrauchbar.
FAM. PAPILIONIDÆ 9
zuweilen sogar etwas gespalten. SC flach gebogen, bei Abzweigung der V DC stumpfwinklig nach vorn
gekrümmt und in den Apex einlaufend. VDC und MDC bilden einen stumpfen Winkel, jene etwas
länger als diese; HDC kürzer, rechtwinklig nach hinten gestellt. Zelle kurz und breit; Radial- und
Median-System normal, Submediana nahe dem Hinterrand verlaufend, diesen im letzten Drittel
erreichend. Hinterrandader fehlt.
Monströse Bildungen, Asymmetrie, Verzerrungen oder Verkümmerungen ım Aderverlauf sind bei
Parnassius-Arten nicht gerade seltene Erscheinungen. Mitunter ist eine im normalen Zustande einfache
Ader oder ein Aderast vor der Einmündung in den Flügelrand gegabelt oder verläuft, im Gegenteil
hierzu, plötzlich spurlos in der Membran ohne den Rand zu erreichen. Manchmal fehlt, wie in
Tig. r
C SC
ced 3+4
VR
VR
HR
HR VM
MM
HM MM HM
Anormaler Aderverlauf bei Parnassius mnemosyne.
Fig. 1 (P. mnemosyne) dargestellt, ein Stück der Querader, so dass hier die Zelle des Hinterflügels nicht
ganz geschlossen ist, seltener ist der Ausfall eines ganzen Astes einer Hauptader, wie Fig. 2 zeigt, zu
verzeichnen. Hier verläuft der Hauptstrang der Subcostalis im Vorderflügel ohne Gabelung in den
Distalrand, so dass nur 3 Subcostaläste gezählt werden. ]
Tagschmetterlinge über der Durchschnitts-Grósse, etwa von 21 bis 5o mm Vorderflügellänge.
Fárbung und Zeichnung einfach und lebhaft, aber sehr variabel. Die Grundfarbe der Flügel ist weiss,
zuweilen mit gelblichem Schein, seltener etwas ockerfarben getónt oder ganz gelb. Vorderflügel fast
durchweg mit zwei schwarzen Zellflecken (in der Mitte und am Ende) die nur ganz ausnahmsweise
rudimentär auftreten oder fehlen (nur der Mittelfleck), ferner meistens mit 2-3 ausserhalb der Zelle
liegenden Costalflecken, die verschmolzen oder zu einer Binde verlängert sein können, schliesslich sehr
häufig mit einem ebenfalls schwarzen Fleck im Submedianzwischenraum ; dieser und die Costalflecke
manchmal rot gekernt. Im übrigen der Flügel häufig mit einer grau oder schwärzlich schattierten
Submarginalbinde. in anderen Fállen mit schwarzer Fleckenreihe nahe dem Saume und dieser selbst
in den meisten Fällen glasiggrau mit spärlicher Beschuppung. Zuweilen der Flügel mehr oder weniger
schwärzlich bestreut, die weisse Beschuppung proximal am dichtesten, gegen den Distalrand hin
allmählich oder stellenweise schwächer, auch die Schuppen selbst von verschiedener, nach dem Rande
zu schmalerer Struktur, so dass der Flügelfond teilweise ein glasig-transparentes Aussehen erhält,
namentlich in der Randzone. Hinterflügel im einfachsten Falle mit verdunkeltem Hinterrandfelde und
schwarzen Adern, im übrigen meistens mit 2 rot oder rot und weiss, seltener gelb gefüllten, schwarz
gerandeten Augenflecken, je einer in der Mitte hinter der Costalis und im Radialzwischenraum nahe
der Zelle, dieser nicht selten nach hinten verbreitert; ferner meist mit dunklen, zuweilen rot gefüllten
Analflecken, seltener mit blauen oder schwarzen Submarginalflecken und zuweilen mit submarginaler
Kappenbinde oder Randflecken. Auf der Unterseite sehr häufig mit roten Basalflecken. Die am
einfachsten gezeichneten, d. h. weissen Formen mit schwarzen Adern (P. stubbendorfit) haben eine
ungemeine Aehnlichkeit mit der Pieride Aporia crataegi L.
IO LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Typus der Gattung : Papilio (Parnassius) apollo L. (Latreille, 1810).
Schema des Flügelgeäders : Taf. I, Fig. |.
Geographische Verbreitung der Arten. — Die Parnassius-Arten sind auf den gemässigten
Gürtel der nördlichen Erdhälfte beschränkt, ihr Fluggebiet streift aber in Asien die subtropische Zone.
Sie bewohnen Europa, ausser Grossbritannien, bis etwa zum 62" nórdlicher Breite; die Südgrenze des
Fluggebietes springt vom Peloponnes nach dem Südrande Kleinasiens über, folgt dem Elbrus,
durchquert den nördlichen Teil von Afghanistan, trifft in Kaschmir den Himalaya und setzt sich auf
dessen Kamm bis zu seinem östlichen Ende fort, kreuzt dann die Täler der nach Süden gerichteten
Flussläufe im südöstlichen Tibet, überschreitet den Yangtsekiang, um sich im Zuge des Jünling dem
Golf von Petschili zu nähern; sodann wendet sie sich unter Einschluss von Korea nach Osten,
durchquert Japan etwa an der Südspitze von Hondo und trifft in Nord-Amerika die südlichen Teile der
Sierra Nevada von Californien; sie zieht sich sodann durch Arizona und Colorado bis zu den Rocky
Mountains, welche die östliche Begrenzung des Fluggebietes darstellen. Ihrem Zuge nach Norden
folgend, trifft diese Grenze etwa den nördlichen Polarkreis. wendet sich dann nach Westen, durchzieht
Alaska, überschreitet die Behring-Strasse und folgt in Sibirien, südlich gewendet, dem Zuge des
Stanovoi-Gebirges bis in das obere Lena-Gebiet um hier eine weite Schleife nach Norden zu schlagen,
die im Jana-Gebiet den Polarkreis überschreitet und etwa am 70. Breitengrad anlangt; sodann scheint
die Linie nach Westen dem Polarkreise nahe zu folgen, überschreitet den nördlichen Teil des Ural und
trifft in Europa, unter Einschluss der finnischen Ostseeprovinzen, Skandinavien in anfangs bezeichneter
Wace:
VERZEICHNIS DER ARTEN UND FORMEN
Sectio I. APOTACTI
Subcostaläste 1 und 2 des Vorderflügels frei verlaufend.
Cohors I. MNEMOSYNEFORMES
Beide Flügel ohne Rot. Legetasche des Q einfach, lünglich, düten-, trichter- oder vinnenförmig, den Leib lateral
etwas umfassend, unten mit Längsfurche.
1. Parnassius mnemosyne Linne.
a. Parnassius mnemosyne mnemosyne Linnc.
Papilio (Heliconius) mnemosyne, Linné, Syst. Nat. (10), p. 465 (1758); Fauna Suec., p. 269 (1761) ; Syst. Nat. (12),
P- 754 (1767).
Papilio mnemosyne, Fabricius, Syst. Ent., p. 466 (1775) ; Ent. syst., Vol. 3 (1), p. 182 (1793).
Papilio mnemosyne, Herbst (Jablonsky u.), Naturs. Schmett., Vol. 5, p. 47, t. 85 f. 5, 6 (1792).
Papilio mnemosyne, Esper, Schmetterl., Vol. 1, p. 1, t. 2 f. 2 (1777).
Papilio mnemosyne, Hübner, Samml. Europ. Schmett., Vol. ı, p. 61, f. 398 (1798-1803).
Doritis mnemosyne, Fabricius, Syst. Gloss. M. S., Illiger in Mag. Ins., Vol. 6, p. 283 (1807).
Papilio mnemosyne, Ochsenheimer (u. Treitschke), Schmett. Eur., Vol. 1 (2), p. 139 (1807).
Parnassis mnemosyne, Hübner, Verz. Schmett , p. 90 (1816).
Parnassius mnemosyne, Godart (Latreille u.) in Enc. Méth. Zool., Vol. 9, p. 80 (1819).
Parnassius mnemosyne, Boisduval, Spec. Gen. Lép., Vol. ı, p. 401 (1836).
Doritis mnemosyne, Standfuss in Ent. Zeit. Stett., Vol. 7, p. 383 (1846).
Parnassius mnemosyne, Butler, Cat. diurn. Lep. Fab., p. 232 (1869),
Doritis mnemosyne, Röder, Ent. Nachr., Vol. 14, p. 316 (1888).
Parnassius mnemosyne, Austaut, Parnass. Pal., p. 155, t. 23 f. ı, 2 (1889).
Parnassius mnemosyne, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 67, 71 (1892).
Parnassius mnemosyne, Kirby, Handb. Lep., Vol. 2, p. 238 (1896).
Parnassius mnemosyne, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 114, 706 (part.) (1892-95).
FAM. PAPILIONIDE II
Parnassius mnemosyne, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (part.) (1901).
Parnassius nınemosvne, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (part.), t. 2 f. 15 (1902).
Doritis mnemosyne, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 123 (1902).
Parnassius mnemosyne, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 20, t. 19 e (1906).
Skandinavien, Russische Ostsee-Provinzen, Süd-Ost-Russland (Orenburg), Mittel-Deutschland |Harz,
Vogelsberg ı)], Süd-Frankreich, Pyrenäen, Schweiz, Oesterreich-Ungarn, Bukowina, Bosnien, Herce-
vowina, Süd-Italien (Apenninen), Sicilien.
4. Forma halteres Muschamp.
Parnassius mnemosyne var, halteres, Muschamp in Ent. Record. Vol. 16, p. 52 (1904).
Parnassius mnemosyne ab. halteres, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 20 (1906).
Schweiz : Simplon.
6. Forma melaina Honrath.
Parnassius mnemosyne ab. melaina, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 29, p. 273 (1885).
Parnassius mnemosyne ab. melaina, Austaut, Parnass. Pal., p. 197, t. VILI, f. 3 (trans.) (1889).
Par nasstus mnemosyne var. et ab. melaina, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 69, 71 (1892).
Parnassius mnemosyne ab. melaina, Rühl (u. Heyne). Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 114. 707 (part.) (1892-95).
Parnassius mnemosyne ab. melaina, Staudinger (u. Rebel), Cat Lep. pal. (3), p. 8 (part.) (1901).
Parnassius mnemosyne ab. melaina, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius mnemosyne ab. melaina, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 20, t. 10 f (1906).
Kärnthen, Siebenbürgen, Wien, Oesterr. Schlesien, Wallis.
5. Parnassius mnemosyne parvus Stichel nov. mon. 2).
Parnassius mnemosyne, forma loci. Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 70 (1892).
Parnassius mnemosyne var. minor, Rebel u. Rogenhofer, ibidem, p. 71 (1892).
Parnassius mnemosyne minor, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p.20 (1906).
Bei Friesach in Kärnthen (Oesterreich).
c. Parnassius mnemosyne hartmanni Standfuss.
Parnassius mnemosyne var. hartmanni, Standfuss in Berl. Ent. Zeit.. Vol. 32, p. 234, t. 3f. 1, 2 (1887).
Parnassius mnemosyne var. hartmanni, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 707 (1895).
Parnassius mnemosvne var. hartmanni, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofman) (3), p. 4 (1902).
Parnassius mnemosyne hartmanni, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 20, t. 10 e (1906).
Parnassius mnemosyne ab. melaina, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius mnemosyne ab. melaina (part.) + (?) ab. nubilosa, Wheeler, Butt. Switzerland, p. 57 (1903).
Bayerische Alpen (Berchtesgaden, Reichenhall), Salzkammergut.
d. Parnassius mnemosyne athene Stichel.
Parnassius mnemosyne athene, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 88; Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. x
p. 20 (1906).
Parnassius, mnemosyne, Caradja in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 6. p. 169 (1893).
? Parnassius mnemosyne, Róber in Ent. Nachr., Vol. 23, p. 262 (1897).
Griechenland (Chelmos, Olenos), Kl. Asien (p. parte); Süd-Frankreich (Digne).
.. Parnassius mnemosyne nubilosus Christoph. — Taf. 2, Fig. 1 (9).
Parnassius mnemosyne var, nubilosus, Christoph in Hor. Soc. Ent. Ross., Vol. 10, p. 19 (1873).
Parnassius nınemosyne var. nubilosus, Austaut, Parnass. Pal.. p. 157, t. 23 f. 3, t. 24 f. 1 (1889).
Parnassius mnemosyne var. nubilosus, Rebel & Rogenhofer in 3. Jahre b. Wien. Ent. Ver.. p. 70, 71 (1892).
Parnassius mnemosyne var. nubilosus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 114, 707 (1892-95).
Parnassius maemosyne var. nubilosus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (part.) (1901).
Parnassius mnemosyne var. nubilosa, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius mnemosyne nubilosus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p.20, t. 10f (1906).
Parnassius mnemosyne var. nebulosus, Schaposchnikoff in Ann, Mus. Zool. Acad. Sc. Pétersb., Vol. 9, p. 191
(Separ. p. 4) (1004).
Nördl. Persien, Kaukasus.
f. Parnassius mnemosyne giganteus Staudinger.
Parnassius mnemosyne var. gigantea, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 47, p. 197 (1886).
1) Die Form war vor etwa 40-50 Jahren auch in den schlesischen Gebirgen (z. B. bei Charlottenbrunn! eine yewóhnliche Erscheinung. In neuerer
Zeit fehlen Angaben über das Vorkommen daselbst. (Standtuss, 1. c. 1846.)
2) Der Name nor ist 1851 von Staudinger für eine Subspecies von Parnass. iscob dus verbraucht, die hier ebenfalls als Unterart von
P. mnemosyne aulgefusste Form mag deswegen künftig den Namen 2. m. parvis m. führen.
12 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius mnemosyne var. gigantea, Austaut, Parnass. Pal., p. 159, t. 24 f. 2, 3 (1889).
Parnassius mnemonyne var. gigantea, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 211 (1890).
Parnassius mnemosyne var. gigantea, Ruhl (u. Heyne;, Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 114, 707 (1892-95).
Parnassius mnemosyne var. gigantea, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius mnemosyne gigantea, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 20, t. 10 f (1906).
X. Forma ochracea Austaut.
Parnassius mnemosyne var. ochracea, Austaut in Le Natural., Vol. 13, p. 180 (1891).
Parnassius mnemosyne var. ochracea, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. r, p. 115 (1892).
Parnassius mnemosyne gigantea ab. ochracea, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 20 (1906).
Zentral-Asien : Fergana, Alai-Gebirge.
2. Parnassius stubbendorfii Ménétriés.
a, Parnassius stubbendorfii stubbendorfii Menetries.
Parnassius stubbendorfii, Ménétriés in Mém. Acad. Imp. St.-Pétersb. (6), Vol. 8, 2, Part. Sc. Nat., Vol. 6, p. 273,
t. 6 f 2 (1849).
Doritis stubbendorfit, Herrich-Schäffer, Schmett. Eur., Vol. 1, Index p. 22, f. 640 (1853).
Parnassius stubbendorfi, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 46 (1886).
Parnassius stubbendorfii, Graeser in Berl. Ent. Zeit., Vol. 32, p. 65 (1888).
Parnassius stubbendorfii, Austaut. Parnass. Pal., p. 161, 182, t. 22 f. 3; t. 1 f. 7, 8, t. IV f. 3(1889).
Parnassius stubbendorfi, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 115, 707 (1892-95).
Parnassius stubbendorfii, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 9 (1901).
Parnassius stubbendorfii, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 20, t. 10 g (1906).
Parnassius mnemosyne var., Ménétriés in Bull. Acad. Imp. St. Pétersb., Vol. 5, n. 17, p. 262 (1846).
4. Forma 9 melanophia Honrath.
Parnassius stubbendorfi ab. 9 melanophia, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 29, p. 274 (1885).
Parnassius stubbendorfi ab. melanophia, Austaut, Parnass. Pal., p. 196, t. VIII f. 1 (1889).
Parnassius stubbendorfii ab. melanophia, Ruhl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 115, 707 (1892-95).
Parnassius stubbendorfii ab. melanophia, Staudinger (u. Rebel), Cat. Ley. Pal. (3), p. 9 (1901).
Parnassius stubbendorfit ab. melanophia, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 20 (1906).
Altai, Amur-Gebiet, Ussuri, Askold.
b. Parnassius stubbendorfii tartarus Austaut.
Parnassius tartarus, Austautin Le Natural.. Vol. 17, p. 39 (1895); Vol. 18, p. 74 (1896).
Parnassius tartarus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 707 (1895).
Doritis tartarus, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 123 (1902),
Parnassius stubbendorfii tartarus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 21 (1906).
West- und Süd-Tibet : Kukunor (Sining), Kaschmir.
c. Parnassius stubbendorfii citrinarius Motschulsky.
Parnassius citrinarius, Motschulsky in Bull. Soc. Imp. Natur. Moscou, Vol. 1, p. 189 (1866).
Parnassius stubbendorfii var. citrinarius, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 3o, S. B. p. XXV (1886).
Parnassius stubbendorfis var. citrinarius, Fixsen in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 3, p. 263 (1887).
Parnassius citrinarius, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 506 (part.), t. 33 f. 6 (1893).
Doritis citrinarıus, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 123 (1902).
Parnassius stubbendorfii citrinarius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 21, t. 11 a (1906).
Parnassius glacialis, Butler in Journ. Linn. Soc. Lond. Zool., Vol. 9, p. 50 (1866).
Parnassius glacialis, Butler, Lep. Exot., p. 88, t. 34 f. 1 (1872).
Parnassius glacialis, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 47 (1886).
Parnassius glacialis, Pryer, Rhop. Nihon., p. 5, t. 3 f. 5 (1887).
Parnassius glacialis, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett. Vol. ı, p. 115, 707 (1892-95).
Parnassius stubbendorfi, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 14, p. 18 (1891).
4. Forma eluta Stichel.
Parnassius stubbendorfii citrinarius ab. eluta, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d Erde I, Vol. 1, p. 21 (1906).
$. Forma © melanochroa Rebel.
Parnassius citrinarius melanochroa, Rebel in Verh. Zool.-bot. Ges. Wien, Vol. 6r, p. 225 (1906).
Parnassius citrinarius ab. melanochroa, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 35 (1907).
Parnassius stubbendorfii citrinarius ab. umbrosa, Stichel, ibidem, p. 21 (1906).
Parnassius citrinarius var. 2, Leech. Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, t. 33 f. 5 (1893).
Japan, Korea.
FAM. PAPILIONIDE
Cohors Il. CLARIIFORMES
Hinterfliigel mit voten Augenflecken. Legetasche des Q einfach, länglich, düten-, trichter- oder muldenfórmig, den
Leib lateral etwas umfassend, unten mit Längsfurche oder schwachem Kiel.
a. Hinterflügel auf der Unterseite in der Regel mit roten Wurzelflecken, diese nur bei n° 5 rudimentár oder fehlend.
3. Parnassius felderi Bremer. — Taf. 2, Fig. 2 (9).
Parnassius felderi, Bremer in Bull. Acad. Imp. Sc. St.-Pétersb., Vol. 3, p. 464 (1861).
Parnasius felderi, Bremer in Mém. Acad. Imp. Sc. St.-Pétersb. (7), Vol. 8, p. 6, t. 1 f. 5 (non f. 4) (1864).
Parnassius felderi, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 49 (1886).
Parnassius felderi, Austaut, Parnass Pal., p. 143, t. ıg f. 2 (1889).
Parnassius felderi, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 113, 706 (1892-95).
Parnassius felderi, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius Jelderi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 21, t. 11 a (1906).
Parnassius felderi, Verity, Rhop. Pal. p. 94, f. 10-12 (1907).
X. Forma atrata Graeser.
Parnassius felderi var. atrata, Graeser in Berl. Ent. Zeit., Vol. 35, p. 71 (1590).
Parnassius felderi ab. 9 atrata, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 113 (1892).
Parnassius felderi ab. atrata, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal (3), p. 8 (1901).
Parnassius felderi ab. atrata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 21 (1906).
Parnassius felderi ab. atrata, Verity, Rhop. Pal., p. 95, t. 22 f. 13 (1907).
Amurgebiet (Raddeffka, Bureja-Gebirge).
4. Parnassius eversmanni Ménétriés.
a. Parnassius eversmanni eversmanni Ménétriés. — Taf. I, Fig. 3 (c.
Parnassius eversmanni, Ménétriés in Simaschkoff, Russk. Fauna, t. 4 f. 5 (1849).
Parnassius eversmanni, Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Pétersb., Lép., Vol. r, p. 7 (1855); Vol. 2, p. 73, t. 1 t. 2 (1557).
Parnassius eversmanni, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 48 (part.) (1886).
Parnassius eversmanni, Austaut, Parnass. Pal., p. 133, t. 20 f. 2 (1889).
Parnassius eversmanni, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett,, p. 113, 706 (1895).
Parnassius eversmanni, Herz in Deutsche Ent. Zeit., Lep. (Iris), Vol. 11, p. 233 (1898).
Parnassius eversmanni, Pagenstecher in Fauna Arct., Vol. 2, p. 218 (1901).
Parnassius eversmanni, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (part.) (1901).
Parnassius eversmanni, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 21, t 10 g (1906).
Parnassius eversmanni, Verity, Rhop. Pal., p. 93 (part.), t. 22 f. 6, 8 (nicht 7) (1907).
Parnassius wosnesenskii, Ménétriés in Simaschkoff, Russk. Fauna, t. 4 f. 6 (9) (1849).
Parnassius wosnesenskii, Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Petersb., Lep., Vol. 1, p. 7 (1855);
IX9 9 m857):
Parnassius wosnesenskit, Austaut, Parnass. Pal., p. 137, 169, t. 20 f. 3; t. 21 f. 3 (ab.) (1889).
Sibirien, Transbaicalien : Kansk, Nicolajewsk, Jakutsk, Vilui, Witim.
X. Forma subdiaphana Verity.
Parnassius eversmanni 9 ab. subdiaphana, Verity, Rhop. Pal., t. 22 f. 9 (1907).
Jakutsk.
b. Parnassius eversmanni litoreus Stichel, nov. subsp. 1 .
Parnassius eversmanni, Nerity, Rhop. Pal., p. 93 (part.), t. 22 f. 7 (1907).
Amur-Mündung : Nicolajevsk.
c. Parnassius eversmanni thor H. Edwards.
Parnassius thor, H. Edwards in Papilio, Vol. 1, p. 4 (1881).
Parnassius eversmanni var. thor, H. Edwards in Papilio, Vol. 2, p. 148 (1882).
Parnasstus eversmanni thor, Dyar in Bull. U. S. Nat. Mus., Vol. 52, p. 2 (1902).
Mol 2 Pp. 74 tax
1) Parnassius eversmanni litoreus. — Differt a subspecie typica alarum anticarum fascia ultracellulari extincta, posticarum ocellis reductis,
lunulis submarginalibus nullis. — Die sibirische Küstenform (c) ist nach der Abbildung von Verity (I. c.) auffällig dadurch von der typischen Unterart
abweichend, dass im Vorderflügel die ultracellulare Binde fast ganz erloschen ist, und im Hinterflügel die bei jener mehr oder weniger vorhandenen
submarginalen Mondflecke fehlen. Im übrigen sind auch die Augenflecke verkleinert, tast schwarz (individuell ?) und die Submarginalbinde des Vorder-
flügels erscheint schmaler und weniger deutlich. Es erscheint gerechtfertigt, diese Form durch einen besonderen Namen zu kennzeichnen. Typus in coll.
Oberthür(Verity). — Nicolajewsk. — Die Subspecies nähert sich dem nordamerikanischen Vertreter der Art (£o).
14
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassıus eversmanni, H. Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 6, p. 12 (part.) (1877).
Parnassius eversmanni, Kirby, Handb. Lep., Vol. 2, p. 239 (part.) (1905).
Parnassius eversmanni, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 81, t. 2 f. 14 (1905).
Alaska (Yukon-River).
5, Parnassius clodius Ménétriés.
a. Parnassius clodius clodius Ménétriés.
Parnassius clodius, Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Pétersb., Lép., Vol. 1, p. 7 (1855); Vol. 2, p. 73 (1857).
Parnassius clodius, Morris, Syn. Lep. N.-Amer., Vol. ı, p. 15 (1862).
Parnassius clodius, Boisduval, Lép. Californ., p. 29 (1870).
Parnassius clodius, W. H. Edwards, Butt. N.-Amer., Vol. 1, p. 18, t. 4 f. 5, 6 (1871).
Parnassius clodius, W. H. Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 6, p. 12 (1877).
Parnassius clodius, W. H. Edwards in Canad. Ent., Vol. 17, p. 61 (1885).
Parnassius clodius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 49 (1886).
Parnassius clodius, Dyar in Bull. U. S. Nat. Mus., Vol. 52, p. 1 (part.) (1902).
Parnassius clodius, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 74 (part.), t. 1 f. 1, b, c (1905).
Parnassius clarius, Boisduval (non Eversmann) in Ann. Soc. Ent. Fr. (2), Vol. 1o, p. 283 (1852).
Parnassius clarius, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. 1, p 75 (part.) (1852).
Parnassius clarius, Morris, Syn. Lep. N.-Amer., Vol. 1, p. 14 (1862).
Parnassius clarius, Boisduval in Ann. Soc. Ent. Belg., Vol. 12, sep. p. 12 (1869).
. Forma altaurus Dyar.
Parnassius clodius altaurus, Dyar in Bull. U. S. Nat. Mus., Vol. 52, p. 1 (1902).
Parnassius allaurus, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 75, t. 1 f. 3, b (1905).
Californien : Küstengebirge; Vancouver und längs der Westküste Nord-Amerikas bis Alaska (nach
Wright).
b. Parnassius clodius baldur Edwards. — Taf. 2, Fig. 4 (cg).
I
Parnassius baldur, W. H. Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 6, p. 12 (1877).
Parnassius baldur, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 4, p. 21 (1879); Fasc. 14, p. 18 (1891).
Parnassius baldur, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 76, t. 1 f. 5 (8), f. 5, b, ¢ (9) (1905).
Parnassius clodius var. baldur (part.), Ruhl u. Heyne, Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 102 (1892); p. 704 (1895).
Parnassius clarius, W. H. Edwards, Butt. N.-Amer., Vol. 1, p. 18, t. 4 f. 1-4 (1871).
Parnassius clarius, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 75 (part.), t. 1 f. 2, 0, c (1905).
Parnassius clodius. Holland, Butter. Book, Vol. 1, p. 305 (part.), t. 39 f. 7-10 (1898).
Parnassius menetriesi, Wright, Butt. West-Coast U. S., t. 1 f. 46. bb (9) (non f. 4) (1905).
Californien : Sierra- Nevada.
. Forma lusca Stichel, nov. form. ı).
Californien.
. Forma menetriesii Edwards.
Parnassius clodius var. menetriesii, W. H. Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 6, p. 12 (1877); Proc. Cal.
Acad. Sc., Vol. 7, p. 164 (1878)
Parnassius clodius menetriesii, Dyar in Butt. U. S. Nat. Mus., Vol. 52, p. 1 (1902).
Parnassius menetriesi, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 76 (part.), t. 1 f. 4 (non f. 4b, bb) (1905).
Parnassius clodius, Elwes in Proc. Zool. Soc Lond., p. 5o (1886).
Parnasstus clodius var. baldur, Rühl u. Heyne, Pal. Gross-Schmett., Vol. 1, p. 102 (1895).
Californien : Sierra Nevada, See Tahoe; ? Utah : Wahsatch-Gebirge.
. Forma lorquini Oberthür.
Parnassius clodius ab. lorquimi, Oberthür, Ét. Ent., Fasc. 14, p. 7, 18, t. 2 f. 17 (Tafelerkl. p. 19 als P. clodius-
lorguini) (1891).
Californien.
1) Parnassius clodius baldur, forma lusca. — Forme typice aberratio, alarum posticarum ocello posteriore in punctum transformato. — Diese
Form bildet eine Zwischenstufe zwischen der typischen und der Form menefriesii insofern, als die hintere Ozelle des Hinterflügels zu einem schwarzen
Punkt umgewandelt, die vordere indessen in voller Grósse erhalten geblieben ist. Typus, 1 & i. c. Seitz, Frankturt a. M. — Calitornien.
FAM. PAPILIONIDÆ 15
c, Parnassius clodius claudianus Stichel, nov. subsp. 1).
Parnassius clodius, Verity, Rhop. Pal., p. 96 (part.), t. 22, f. 17-19 (1907).
Küstengebiet in Washington, Brit. Columbia, Insel Vancouver.
d, Parnassius clodius gallatinus Stichel, nov. subsp. 2).
Parnassius clodius, Elrod (u. Maley) in Bull. Univ. Montana no 3o, biol. ser. no ro, p. 16, f. 15 (9), 16 (8) (1906).
Montana : Gallatin-Bezirk.
b. Hinterflügel auf der Unterseite ohne vote Wurzelflecke.
6. Parnassius clarius Eversmann 3).
Doritis clarius, Eversmann in Bull. Soc. Imp. Nat. Moscou, Vol. 16, p. 539 (1843).
Doritis clarius, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., p. 146 (part.), f. 628-631 (non 257, 258) (1852).
Parnassius clarius, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. ı, p. 75 (part.) (1852).
Parnassius clarius, Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Pétersb., Lép., Vol. 1, p. 7 (1855).
Parnassius clarius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 51 (1886).
Parnassius clarius, Austaut, Parnass. Pal., p. 147, t. 20 f. 1 (1889).
Parnassius clarius, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., p. 101 (1892).
Parnassius clarius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius clarius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 21, f. 11 b (1906).
Parnassus clarius, Verity, Rhop. Pal., p. 95, t. 22, f. 14 (1907).
Parnassius ariadne, Kindermann, M. S.
4. Forma dentata Austaut.
Parnassius clarius var. dentata, (Staudinger M. S.) Austaut, Parnass. Pal., p. 149, t. 21 f. 1, 2 (1889).
Parnassius clarius var. dentata, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., p. 101 (1892).
Parnassius clarius ab. (et var.) dentata, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius clarius forma dentata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 22, t. 11 b (1906).
Parnassius clarius forme dentata, Verity, Rhop. Pal., p. 95, t, 22, f. 15, 16 (1907).
Sibirien : Altai, Saisan.
7. Parnassius nordmanni Ménétriés.
a. Parnassius nordmanni nordmanni Ménétriés, — Taf. 2, Fig. 5 (9).
Parnassius nordmanni, Ménétriés in Simaschkoff, Russk. Faun., t. 4 f. 4 (1849).
Doritis nordmanni, Nordmann in Bull. Soc. Imp. Nat. Moscou, Vol. 24, p. 423, t. 13 f. 1-3 (1851
ERA
Parnassius nordmanni, Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Pétersb., Lep., Vol. 1, p. 7 (1855).
Parnassius nordmanni, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 52 (1886).
Parnassius nordmanni, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., p. 102 (1892).
Parnassius nordmanni, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep, Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius nordmanni, Spuler, Gross-Schmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius nordmanni, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 22, t. 11 b (1906).
Parnassius nordmanni, Verity, Rhop. Pal., p. 96, t. 22, f. 20, 21 (1907).
Doritis clarius, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur. Vol. 1, p. 146 (part.), f. 257, 258 (1843).
1) Parnassius clodius clandianrs. — Subspeciei typice similis, sed major, alarum anticarum fasciis marginalibus et submarginalibus dilatatis,
obscurioribus. — Durch auffällig verbreiterte Randzeichnung des Vorderflügels ausgezeichnet. Marginal- und Submarginalbinde bilden eine breite Distal
zone, ihre Grenze ist nur durch eine Reihe weisser Kappen- oder Mondflecke markiert. Auch die übrigen dunklen Zeichnungen sind verstärkt, aber die
ultracellulare Binde des Vorderflügels ist beim G rudimentär und die submarginalen Mondflecke des Hinterflügels fehlen beim & in der Regel. Besonders
scharf und lebhaft ist das 6 gezeichnet: hier der Hinterflügei mit breiten, bindenartig zusammenhängenden submarginalen Mondflecken und die Analtlecke
mitunter bindenartig bis zum hinteren Augenfleck ausgeflossen. — Typen N* 2718-21 i. coll. Mus. Berlin (e c. Maassen). — Washington. Abbildung folgt
in Seitz Gross-Schmett. d. Erde.
2) Parnassius clodius gallatinus. — © Differt a subspecie typica alarum anticarum fascia irregulari discali, maculas costales cum macula
postica conjungente; posticarum maculis submarginalibus nullis. © fascia anticarum submarginali latiore subhyalina. — Diese neue Lokalrasse aus dem süd-
lichen Teile von Montana (Felsengebirge) ist dadurch von der typischen Unterart unterschieden, dass beim c die ultracellularen Costalflecke mit dem
Hinterrandfleck des Vorderflügels durch eine unregelmässig zackige aber völlig geschlossene Binde vereinigt sind, ähnlich wie sie das Q von 2. clodins
clodius trägt; die Hinterflügel entsprechen denjenigen von P. c. ba/dwr, sie entbehren der Randzeichnung und die hintere Ozelle ist kleiner als die vor-
dere. Das © gleicht im allgemeinen dem © der typischen Unterart, besitzt aber eine breitere, grauglasige Submarginalbinde des Vorderflügels und ist
reichlicher schwarz überstäubt. — Nach fig. 16 u. r5 Elrod, l. c. 1906
3) Der Name c/arius ist bereits von Hübner im Text zur « Sammlung europ. Schmetterlinge (1805) », p. 61, für eine « Art » im Sinne einer Form
von Pag. apollo angewendet worden. Die Benennung wird als giltig nicht angesehen, 1" weil es nach dem Wortlaut der Schriftstelle, in welcher die Arten
apollo L. und phebus Fab. vermischt sind, ganz ungewiss bleibt, welcher Form die Bezeichnung gilt, 2° weil der Name nur als Beiname, d. h. als Benen
nung einer Zustandsform (Aberration) gedacht ist und als solcher dem Prioritütsgesetz nicht unterliegt, und 3* weil er ohne Verbindung mit einem
Gattungsnamen, also unter Misachtung der Nomenklaturregeln, gebraucht ist.
16
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius pataraeus (Doubleday), Westwood (u. Hewitson), Gen. Diurn. Lep. App., p. 530 (1852).
Parnassius pataraeus, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus. Lep. Vol. ı, p. 75 (1852).
Armenien (Adshara-Gebirge), Kaukasus.
. Forma trimaculata Schaposchnikow.
Parnassius nordmanni ab. trimaculata, Schaposchnikow in Ann. Mus. St.-Petersb., Vol. 9, p. 191 (Separ. p.4) (1904).
Parnassius nordmanni ab. trimaculata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 22 (1906).
Nordwestl. Kaukasus.
5. Parnassius nordmanni minimus Honrath.
Parnassius nordmanni var. minima, Honrath in Berl. Ent. Zeit, Vol. 29, p. 272, t. 8 f. 2, 2a (1885).
Parnassius nordmanni var. minima, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond. p. 52 (1886).
Parnassius nordmanni var. minima, Austaut, Parnass. Pal., p. 152, t. 22, f. 1, 2 (1889).
Parnassius nordmanni var. minima, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., p. 102 (1892).
Parnassius nordmanni var. minima, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (190r).
Parnassius nordmanni var. minima, Spuler, Gross-Schmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius nordmanni minima, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 22, t. 11 c (1906).
Parnassius nordmanni var. minima, Verity, Rhop. Pal., p. 96, t. 22, f. 22 (1907).
Nordóstl. Kaukasus : Kurusch, Daghestan.
Cohors Ill. APOLLINIFORMES
Hinterflügel in der Regel mit voten Augenflecken, unterseits meistens mit roten Wurzelflecken. Legetasche des Q klein,
blattähnlich, distal mit spitzem Zipfel, an der ventralen Seite des Abdomen angeheftet.
a. Legetasche proximal mit Längskiel.
8. Parnassius bremeri Felder.
a. Parnassius bremeri bremeri Felder.
b.
I
Parnassius bremeri, C. u. R. Felder in Reise Novara Lep., Vol. 2 (2), p. 133, t. 21 f. 21e-g (1864).
Parnassius bremeri, Bremer in Mém. Acad. Imp. St.-Pétersb. (VII), Sc. Nat., Vol. 8, p. 6(part.), t. 1 f. 3 (ab. (1864).
Parnassius bremeri, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 33 (1886).
Parnassius bremeri, Graeser in Berl. Ent. Zeit., Vol. 32, p. 64 (1888).
Parnassius bremeri, Austaut, Parnass. Pal., p. 124, t. 14 f. 2, 3 (1889).
Parnassius bremeri, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., p. 100, 704 (1892-95).
Parnassius bremeri, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (19or).
Parnassius bremeri, Verity, Rhop. Pal., p. 54, t. 11 f. 10; 11 (aberr.); f. 12 (als var. conjuncta) (1906).
Parnassius bremeri, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 22, f. 11 c (1906).
Amur-Gebiet : Bureja-Gebirge, Raddeffka, Ussuri,
Forma conjuncta Staudinger 1).
Parnassius bremeri var. conjuncta, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (19or).
Parnassius bremeri var. conjuncta, Verity, Rhop. Pal., p. 54 (part.), t. 11 f. 13 (nicht 12) (1906).
Parnassius bremeri ab. conjuncta, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I. Vol. 1, p. 22, f. 11 c (1906).
Ussuri : Sutschan.
Parnassius bremeri graeseri Honrath.
Parnassius bremeri var. graeseri, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 29, p. 272. t. 8 f. 1a-c (1885).
Parnassius bremeri var. graeseri, Elwes, Proc. Zool. Soc. Lond., p. 33 (1886).
Parnassius bremeri var. graeseri, Graeser in Berl. Ent. Zeit., Vol. 32, p. 64 (larva) (1888).
Parnassius graeseri, Austaut, Parnass. Pal., p. 127, 172, 198, t. 19 f. 3; t. 1 f. 1,2; t. II f. 1; t. VIII f. 2; (1889).
Parnassius bremeri var. graeseri, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., p. 101 (1892).
Parnassius bremeri var. graeseri, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius bremeri var. graeseri, Verity, Rhop. Pal., p. 55. t. 11 f. 14. 15 (1906).
Parnassius bremeri graeseri, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol 1, p. 22 f. 11 d (1906).
Parnassius bremeri var., Bremer in Mém. Acad. Imp.St-Petersb. (VII), Sc. Nat.. Vol. 8, p. 6 ‘part.), t. 1 f. 3(1864).
Transbaikalien (Pokrofka).
Die fur das © der Form aufgestellte Diagnose : «fascia antemarginali alarum anticarum nigricante » kann zur Abtrennung der Form als
9)
Unterart nicht genügen, es verbleibt als Charakteristicum nur das für das O angegebene Merkmal : «alarum posticarum maculis rubris conjunctis », eine
aberrative Erscheinung, die sich — wie bekannt — bei allen Parnassius-Arten und Formen wiederholt und vermutlich auch bei dem als Subspecies aufge-
fassten P. graeseri vorkommt.
FAM. PAPILIONIDZE 17
9. Parnassius phoebus [abricius 1).
Parnassius phoebus, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 85 (1906).
a. Parnassius phoebus phoebus Fabricius.
Papilio phoebus, Fabricius, Ent. Syst., Vol. 3 (1), p. 181, n. 561 (1793).
Parnassius phoebus var., Godart (Latreille u.) in Enc. Méth. Zool., Vol. 9, p. 80 (part.) (1519).
Papilio phoebus, Boisduval, Spéc. Gen. Lép., p. 399, nota (1836).
Parnassien phoebus, Fischer de Waldheim, Ent. Imp. Ross., Vol. 2, p. 243, t. 7 f. 1-4 (1823)
Parnassius phoebus var. d, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 75 (1852).
Parnassius phoebus, Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Pétersb., Lep.. Vol. 1, p. 6 (1855).
Parnassius Phoebus, Kirby, Cat. diurn. Lep., p. 511, 807 (part.) (1871-1877).
Parnassıus phoebus phoebus, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 85 t. 2 f. 5-8, 11 (9); f. o, 10, 12 | 2) (1906).
Parnassius delius Phoebus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 23, f. 11e (1906).
Doritis delius var. smintheus, Lederer.in Verh. Zool.-bot. Ges. Wien, Vol. 5, p. 100 (1855).
Parnassius phoebus var. intermedia forme altaica, Ménétriés in Schrencks Reis. Amurland, Vol. 2, Lep.. p. 12 (1559).
Parnassius phoebus var. intermedius, Kirby, Cat. diurn. Lep.. p. 512 (1871).
Parnassius delius var. intermedius, Oberthür, Et. Ent. Fasc. 14, p. 16 (part.) (1891).
Parnassius delius var. intermedius, Rühl, Pal. Gross-Schmett., p. 95 (part.) (1892).
Parnassius delius var. intermedius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 23 (1886).
Parnassius delius var. intermedius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (part.) (1901).
Parnassius delius var .inteymedius-|-P. d. var. interposita(part.), Herzin Ann. Mus, Zool. Acad. St.-Pétersb. p.62(1903).
Parnassius delius var. intermedius, Verity, Rhop. Pal.. p. 69 (part.), t. 16 f. 7-10; f. 13 (falso : forme sedakovii);
f. r1 (?ab. 9) (1907).
Zentral-Sibirien : Altai, Sajan-Gebirge, Gebiet des Baikal-Seees; Mongolei (Uljassutai): Ost-Sibirien :
Ajan, Gischiga am Ochotskischen Meere.
%. Forma sedakovii Ménétriés.
Parnassius sedakovii, Ménétriés in Simaschkoff, Russ. Fauna, t. 4 f. 2 (1849).
Parnassius sedakovii, Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Petersb., Vol. 1, p. 7 (1855); Vol. 2, p. 71, t. 1 f. 1 (1857).
Parnassius phoebus var. sedakovii, Kirby, Cat. diurn. Lep., p. 512 (1871).
Parnassius delius var. sedakovi, Schaufuss in Numqu. od., Vol. 2, p. 420 (1877).
Parnassius delius var. sedakovii, Austaut, Parnass. Pal., p. 117, t. 9 f. 3 (1889).
Parnassius delius phoebus ab. sedakovii, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 23 (1906).
Parnassius delius var. intermedius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 26 (1886).
Parnassius delius var. intermedius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Parnassius delius var. intermedius, Verity, Rhop. Pal., p. 69 (part.), t. 16 f. 12 (als forme sedakovii) (1907).
Irkutsk.
b. Parnassius phoebus intermedius Ménétriés.
Parnassius intermedius, Menetries in Simaschkoff Russ. Fauna, t. 4 f. 1 (1849).
Parnassius intermedius (part.), Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Petersb., Vol. 1, p. 7 (1855); Vol. 2, p. 72 (1857).
Parnassius phoebus var. intermedia, Ménétriés in Schrencks Reise Amurland, Vol. 2, Lep., p. 12 (1859).
Parnassius delius var. intermedius, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 4, p. 20 (1879); Fasc. 14, p. 16 (part.) (1891).
Parnassius delius var. intermedius, Austaut, Parnass. Pal., p. 115, t. 11 f. 3, t. 12 f. 1, 3 (1889).
Parnassius delius var. intermedius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 95 (part.) (1895).
Parnassius delius var. intermedius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (part.) (1901).
Parnassius phoebus intermedius, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 86, t. 2 f. 3, 4 (1906).
Parnassius delius intermedius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 23 (1906).
Parnassius delius var. intermedius, Verity, Rhop. Pal. p. 69 (part.), t. 16 f. 14, 15 (als forme interposita Gr. Gr.) (1907).
Parnassius nomion var. smintheus, Schaufuss in Numqu. od., Vol. 2. p. 421 (1877).
Parnassius smintheus, Neumoegen in Entom. Amer., Vol. 6, p. 61 (1890).
Parnassius poggei, Kindermann M. S. (9).
West-Sibirien : Tarbagatai, Kirghisensteppe.
c, Parnassius phoebus interpositus Herz.
Parnassius delius var. interposita, Herz in Ana. Mus. Zool. Acad. St.-Pétersb., p. 62 (1903).
Parnassius phoebus interpositus, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 86 (1906).
Parnassius delius interposita, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 23 (1906).
Parnassius delius var. intermedius, Verity, Rhop. Pal., p. 69 (part.), t. 16, f. 16, 17 (als forme intercalaris Herz
i. 1.) (1907).
Nord-Ost-Sibirien : Jana-Gebiet.
1) Wegen der Aufteilung und Synonymie der Species Pagilio phoebus lab. und der Homonymie von Papilio delius Esp. vgl. Berlin. Ent.
Zeit., Vol. 5r. p. 84 (1906).
18 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
d. Parnassius phoebus uralensis Ménétriés.
Parnassius phoebus var. intermedia, forme uralensis, Ménétriés in Schrencks Reisen Amurland, Vol, 2, p. 13 (1859).
Parnassius phoebus var. uralensis, Kirby, Cat. diurn. Lep., p. 512 (1871).
Parnassius phoebus uralensis, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 86, t. 2 f. 1(9), 2 (9) (1606).
Parnassius delius uralensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 23 (1906).
Parnassius Phoebus, Hübner, Samml. Eur. Schmett., Vol. 1, p. 567, 568 (1800-03) 1).
? Doritis delius, Nordmann in Bull. Soc. Imp. Nat. Moscou, Vol. 24, p. 423 (1851).
Ural; ? Kaukasus (Nordmann, l. c.).
e. Parnassius phoebus sacerdos Stichel 2).
Parnassius phoebus sacerdos, Stichel in Berl. Ent. Zeit,, Vol. 51, p. 86 (1906).
Papilio delius, Esper, Schmetterl., Vol. 1 (Suppl.), t. 115 (cont. 70) f. 5 (1800).
Papilio apollo delius, Hübner, Samml. Eur. Schmett., Vol. 1, f. 649-52 (1803-18).
Papilio delius, Ochsenheimer (u. Treitschke), Schmett. Eur., Vol. 1 (2', p. 136 (1807).
Parnassis delius, Hübner, Verz. Schmett., p. 80 (1816).
Doritis delius, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., p. 145 (part.) (1843).
Parnassius delius, Perty in Mitt. Naturf. Ges. Bern, N° 603, p. 309 (Hermaphrod.) (1866)
Parnassius delius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 22 (1886).
Parnassius delius, Austaut, Parnass. Pal., p. 114, f. 13 f. 1, 2 (1889).
Parnassius delius, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 64, 71 (1892).
Parnassius delius, Rebel, ibidem 6., p. 52 (Hermaphrod.) (1897).
Parnassius delius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 94, 703 (1892-95).
Parnassius delius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3) (part.) (1901).
Parnassius delius, Wheeler, Butterfl. Switzerl., p. 56 (1903).
Parnassius delius, Spuler, Gross-Schmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4, t. 1 f. 10 (1902).
Parnassius delius, Verity, Rhop. Pal.. p. 68, t. 14 f. 1, 3 (nicht 4) (1906).
Parnassius phoebus, Godart (Latreille u.) in Enc. Méth. Zool., Vol. o, p. 80 (part.) (1819).
Parnassien phoebus, Godart (non Fabricius), Hist. Nat. Lép. Fr., Vol. 2, p. 19 (part.) (1822).
Parnassius Phoebus, Boisduval, Spéc. Gen. Lép., Vol. 1, p. 398 (cit. part.) (1836).
Parnassius Phoebus, Blanchard in Hist. Nat. Ins., Vol. 3, p. 424 (sine cit.) (1840).
Parnassius phoebus var. b, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 74 (part.) 1852).
Parnassius phoebus, Butler, Cat. diurn. Lep. Fabr., p. 233 (1869).
Parnassius phoebus, Kirby, Cat. diurn. Lep., p. 511 (1871).
4. Forma hardwickii Kane.
Parnassius delius ab. hardwickii, Kane, Eur. Butterfl. (1885).
Païnassius delius ab. hardwickii, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d.Erde I, Vol. 1, p. 35 (1906).
2. Forma inornata Wheeler.
Parnassius delius ab. inornata, Wheeler, Butt. Switzerl., p. 56 (1903).
Parnassius delius Abänderung a, Meyer-Dür in Denkschr. Allg. Schweiz. Gesellsch. Naturw., Vol. 12, Separ.
p. 19 (1852).
Parnassius delius, Verity, Rhop. Pal., t. 16 f. 2 (1907).
A
^. Forma casta Stichel, nov. form. 3).
5. Forma herrichii Oberthür.
Parnassius delius ab. herrichii, Ch. Oberthür, Et. Ent. Fasc. 14, p. 7; p. 16, t. 2f. 15 (9); p. 19 (P. d.-h.) (1891).
Parnassius delius ab. herrichii, Rebel u. Rogenhofer, 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 66, 71 (1892).
Parnassius delius ab. herichii, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 22 (1906).
Parnassius delius ab. herrichii, Verity, Rhop. Pal., p. 71, t. 16 f. 4 (1907) 4).
Doritis delius var. Herrich-Scháffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., p. 145, f. 317, 318 (1846).
1) Nach dem Text Hübners zur « Sammlung europaeischer Schmetterlinge » (1805), p. 61, müsste man annehmen, dass in diesen Figuren die
« Art» des Pafilio apollo « halber Grösse » aus der Schweiz gemeint ist, die Hübner mit dem « Beinamen » phoedus belegt. Die Bilder (Ober- und Unter-
seite) passen aber sehr gut auf Ural-Stücke, und da die « kleine Art » de/ius in den Fig. 649-652 ebenfalls recht gut und charakteristisch wiedergegeben ist,
wird die Wahl des Citates an dieser Stelle für richtig und angebracht erachtet.
2) Falls eine weitere Aufteilung der Unterart in geographische Rassen erfolgen sollte, wird als Typus für P. 7. sacerdos die Form aus dem
Engadin (Pontresina) vorbehalten.
3) P. phoebus sacerdos forma casta. — Alarum anticarum parte basali immaculata. — Hinterrandfeld des Vorderflügels ohne schwarzen Fleck,
den Espers Abbildung von P. delius zeigt, wenn auch nur schwach ausgeprägt. Nur für das G anzuwenden. Typ. i. coll. Stichel, N° 5 u. 6, Pontresina
( Engadin, Schweiz).
4) Das als « Type » abgebildete Stück ist eine Combination der Formen ZerrzcAii + cardinalis. In der Abbildung Oberthürs (1. c. 1891) ist,
abweichend hiervon, nur der für kerrichii massgebende Charakter, d i. die bindenartige Vereinigung der ultracellularen Costalflecke mit dem Hinter-
randfleck des Vorderflügels, dargestellt.
FAM. PAPILIONIDÆ 19
Parnassius delius, Frey in Mitteil. Schweiz. Ent. Ges., Vol. 7
Parnassius phoebus var. c, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 7
p. 11 (18871.
4 (1852).
[0]
. Forma aurantiaca Spuler.
Parnassius delius ab. aurantiaca, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius delius ab, aurantiaca, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1. p. 22 (1906).
« Delius », Rätzer in Mitteil. Schweiz. Ent. Ges., Vol. 8. p. 223 (1890).
S = ^ m \
=. Forma cardinalis Oberthür 1).
Parnassius delius ab. cardinalis, Ch. Oberthür, Et. Ent., Fasc. 14, p. 7, t. 2 f. 16; p. 19 (P. d.-c.) (1891).
Parnassius delius ab. cardinalis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 22 (1906).
Parnassius delius var. cardinal (!) Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 66, 71 (1892).
Parnassius delius ab. cardinal, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius delius ab. cardinal, Verity, Rhop. Pal., p. 71 (1907).
Parnassius delius Abänderung e, Meyer-Dür in Denkschr. allg. Schweiz. Ges. Nat., Vol. 12, Separ. p. 19, t. 2,
f. 1 (1852).
Parnassius delius ab., Austaut, Parnass. Pal., p. 202 (2. exempl.) (1889).
1. Forma anna Stichel 2).
Parnassius delius ab. anna, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 22 (1906) 2).
Parnassius delius var., Schilde in Ent. Nachr., Vol. 1o, p. 334 (1884).
Papilio Phoebus, Godart, Papill. de France, p. 19 (part.), t. 2 f. 2 (Mischform) (1822).
f. Forma leonhardi Rühl.
Parnassius delius ab. leonhardi, Rühl in Soc. Ent., Vol. 7, p. 105 (1892).
Parnassius delius ab. leonhardi, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 96 (1892).
Parnassius delius ab. leonhardi, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 66, 71 (1892).
Parnassius delius ab. leonhardi, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius delius ab. leonhardi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 22 (1906).
Parnassius delius ab. leonhardi, Verity, Rhop. Pal., p. 71, t. 16 f. 24 (1907).
Papilio apollo delius, Hübner, Samml. Eur. Schmett., Vol. 1, f. 684, 685 (1800-03).
Parnassius delius Abänderung b, Meyer-Dür in Denkschr. allg. Schweiz. Gesellsch. Nat., Vol. r2, Separ.
P. 19 (1852).
Parnassius delius ab., Austaut, Parnass. Pal., p. 201 (1889).
« Delius », Rátzer in Mitteil. Schweiz. Ent. Ges., Vol. 8, p. 223 (1890).
Parnassius Phoebus var,, Boisduval, Spec. Gen. Lép., Vol. 1, p. 399 (1836).
Parnassius phoebus var. a, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 74 (1852).
. Forma © nigrescens Wheeler.
Parnassius delius ab. 9 nigrescens, Wheeler, Butterfl. Switzerl., p. 57 (1903).
Europa : Alpen der Schweiz, von Tirol, Kárnthen, Ober-Steiermark und Süd-Frankreich.
f. Parnassius phoebus corybas Fischer de Waldheim.
Parnassius corybas, Fischer de Waldheim, Ent, Imp. Russ., Vol. 2, p. 242, t. 6f. ı, 2 (9) (1823-1824).
Parnassius corybas, Boisduval, Spéc. Gén. Lép., Vol. t, p. 399 (1836).
Parnassius phebus var. corybas, Ménétriés in Schrencks Reis. Amurland, Vol. 2, p. 13 (1859).
Parnassius delius var. corybas, Alpheraki in Mem. Lép. Romanoff, Vol. 9, p. 308 (1897).
Parnassius delius var. corybas, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 23 (1886).
Parnassius delius var. corybas, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 96. 703 (1892-1895).
Parnassius delius var. corybas, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Parnassius corybas, Austaut in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 68 (1901).
Parnassius delius var. corybas, Pagenstecher in Faun. Arct., Vol. 2, p. 218 (1901).
Parnassius phebus corybas, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 86 (1906).
Parnassius delius corybas, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 23, t. r1 e C, 13d © (1906).
Parnassius delius var. corybas, Verity, Rhop. Pal., p. 69, t. 16 f. 5, 6 (1907).
Parnassius intermedius var. kamtchatica, Ménétriés in Schrencks Reis. Amurland, Vol. 2, p. 13 (8, non 2) (1859)
D
1) Unter diesem Namen sind zweckmässig alle Zustandsformen zu vereinigen, bei welchen die vordere Costalozelle mit einem augenartig durchge-
schlagenen roten Basalfleck oder jene mit der hinteren Ozelle durch einen schwarzen Strich oder Steg verbunden ist. Bei dem Original Oberthürs ist
beides der Fall, die Verbindung der Costal- mit Distalozelle indessen nur schwach.
2) P. phebus sacerdos forma anna. — lis posticis macula rubra basali. Eine in beiden Geschlechtern der Unterart auftretende Aberration, bei
welcher an der Wurzel des Hinterflügels auf der Oberseite ein roter Fleck steht. Typus (2) i. coll. Ad. Huwe, Berlin, meines Freundes, dessen Gattin ich
diese Form dediziert habe. Die Abbildung in Seitz (l. c.) erinnert etwas an das Bild Herrich-Schäfiers, Europ. Schmett. f. 317, 318 (f. AerréicAtz). und
repräsentiert vermóge der dreifach rot gekernten Costalflecke des Vorderflügels eine Combination mit forma Aardwickti Kane.
20 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
%. Forma ? kamtchatica, Ménétriés.
Parnassius intermedius var. kamtchatica, Ménétriés in Schrencks Reis. Amurland, Vol. 2, p. 13 (9, non 2) (1850.
Parnassius phoebus corybas forma 9 kamtschatica, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 86 (1906).
Parnassius delius corybas ab. kamtchatica, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 23 (1906).
? Parnassius smintheus sedakovii, Dyar in Bull. U. S. Nat. Mus. n. 52, p. 1 (1902).
Kamtschatka.
g. Parnassius phoebus apricatus Stichel.
Parnassius Phoebus apricatus, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 87, t. 2 f. 13 a, b (1906).
Kadiak.
^. Parnassius phoebus smintheus Doubledav.
Parnassius smintheus, Doubleday (Westwood u. Hewitson), Gen. diurn. Lep., Vol. 1, p. 27, t. 4* f. 4 (1847).
Parnassius smintheus, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 75 (1852).
Parnassius phebus var. smintheus, Kirby, Cat. diurn. Lep., p. 512 (1871), p. 807 (1877).
Parnassius smintheus, W. H. Edwards, Butt. N.-Amer., Vol. 1, Parnass. t. 2f. 1; t. 3f. 1, 2; t. 4 f. 1-5 (1872).
Parnassius smintheus, W. H. Edwards, Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 6, p. 12 (part.) (1877).
Parnassius smintheus, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 23 (part.) (1886).
Parnassius smintheus var. rocky (?),. Grum Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 149 (1890).
Parnassius delius var. smintheus, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., Vol. 1, p. 96 (1892).
Parnassius smintheus, W. H. Edwards, Butt. N.-Amer., 3. Ser. Parnass., t. 1 f. 5(9) (1895).
Parnassius smintheus, Holland, Butterfl. Book, p. 306 (part.), t. 39 f. 3, 4 (1898).
Parnassius smintheus, Dyar in Bull. U. S. Nat. Mus., N^ 52, p. 1 (part.) (1902).
Parnassius delius var. smintheus, Verity, Rhop. Pal., p. 70, t. 16, f. 18, 19 (1907).
Nord-Amerika : Rocky Mountains (Wyoming, N.-Colorado).
4. Forma mendica Stichel, nov. form. 1).
Parnassius smintheus var. sedakovii, Neumoegen in Entom. Amer., Vol. 6. p. 61 (1890).
Parnassius smintheus var. sedakovit, Staudinger (u. Bang-Haas) in Lep. Liste No 48, p. 43 u. folg. (1904).
Parnassius sedakovi, Wright, Butt. West-Coast U. S. p. 79 (1905).
Montana, Brit. Columbia, Colorado.
i. Parnassius phoebus hermodur H. Edwards.
Parnassius hermodur, H. Edwards in Papilio, Vol. 1, p. 4 (1881).
Parnassius delius var. 9 hermodur, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 23 (1886).
Parnassius delius var. smintheus ab. hermodur, Ruhl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett. Vol. 1, p. 96 (1892).
Parnassius smintheus var. hermodur, W. H. Edwards, Butt. N.-Amer., 3. Ser. Parnass., t. 1,f. 1-4 (1895).
Parnassius smintheus var. hermodur, Holland, Butterfl. Book p. 306, t. 39 f. 5 (1898).
Parnassius smintheus hermodur, Dyar in Bull. U.S. Mus., N° 52, p. 1 (1902).
Parnassius delius var. smintheus forme hermodur, Verity, Rhop. Pal., p. 70, t. 16, f. 22 (trans. sayii) (1907).
Nord-Amerika : Rocky Mountains (Süd-Colorado).
Parnassius phoebus sayii W. H. Edwards (subsp. dubia).
Parnassius sayit, W. H. Edwards in Proc. Ent. Soc. Philad., Vol. 2, p. 78 (1863).
Parnassius smintheus var. sayii, W. H. Edwards, Butt. N.-Amer., Vol. 1, Parnass., t. 2 f. 2 (1872).
Parnassius nomion var. sayi, Verity, Rhop. Pal., p. 66; 7o. t. 16, f. 20 (als var. smintheus) (1907).
Parnassius smintheus, W. H. Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 6, p. 12 (1877).
Parnassius smintheus, Dyar in Bull. U. S. Nat Mus., No 52, p. 1 (1902).
Parnassius smintheus, Wright, Butt. West-Coast, t. 2 f. 7b (9) (1905).
Parnassius delius var. smintheus, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 23 (1886).
Parnassius hermodur, Wright, Butt. West-Coast U. S. p. 77, t. 2 f. 6bcd (1905).
Parnassius smintheus var. hermodur, Elrod & Maley in Bull. Univ. Montana, N° 30, p. 14, f. 13 (9, non 9),
f. 14 (8, non ©) (1906).
Montana (Judith-Mountains. Helena).
Parnassius phoebus nanus Neumoegen (subsp. dubia).
Parnassius smintheus var. nanus, Neumoegen in Ent. Amer., Vol. 6, p. 61 (1890).
Parnassius smintheus nanus, Dyar in Bull. U. S. Nat. Mus., n. 52, p. I (1902)
1) P. phoebus smintheus forma mendica. Forma minor, supra picturis nigris minutis, anticarum maculis rubris nullis, posticarum ocellis
minimis eisdemque caecis. — Diese aberrative, einzeln unter den nordamerikanischen 2/0eózs-Rassen des Felsengebirges vorkommende Form entspricht
etwa der forma sedakovi: aus Sibirien, unter welchem Namen sie in den Händler-Katalogen verzeichnet ist. Sie ist meist etwas kleiner als die Hauptform,
Vorderflügel ohne Rot. im Hinterflügel die Angenflecke stark verkleinert oder punktartig reduziert, ohne oder nur mit ganz geringer roter Pupille. Nioht
zu verwechseln mit Subsp. »azzs, welche in ähnlicher Weise charakterisiert ist.
FAM. PAPILIONID/E 21
Parnassius nanus, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 80 (1905).
Parnassius delius var. smintheus forme minor, Verity, Rhop. Pal., t. 16, f. 21 (1907).
Parnassius delius var. smintheus forme hermodur, Verity, Rhop. Pal., t. 16, f. 22 (aberr. melan. 9) (1907).
Britisch-Columbia (Calgary).
l. Parnassius phoebus behrii W. H. Edwards ı).
Parnassius behrii, W. H. Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 3, p. 10 (1870).
Parnassius behrii, W. H. Edwards in Butt. N.-Amer., Vol. 1, Parnass., t. 3 f. 3, 4 (1872).
Parnassius smintheus var. behrii, Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 6, p. 12 (1877).
Parnassius delius var. behrii, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 23 (1886).
Parnassius delius var. behrii, Rühl (u. Heyne) Pal. Gross-Schmett., Vol. r, p. 96 (1892). =
Parnassius smintheus var. behri, Holland. Butterfl. Book, p. 306, t. 39 f. ı, 2 (1898).
Parnassius smintheus behrii, Dyar in Butt. U. S. Nat. Mus., n. 52, p. I (1902).
Parnassius behri, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 78, t. 2 f. 8 (1905).
Parnassius smintheus, Boisduval, Lep. Californ., Vol. 1 p. 12 (1869).
Parnassius smintheus, Behrens in Papilio, Vol. 2, p. 50 (1882).
Parnassius smintheus. Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 77 (part.), t. 2 f. 7 a (non b) (1905).
Parnassius sayi, Wright, ibidem, p. 78, t. 2, f. 9 (9) (1905).
Parnassius delius var. smintheus forme behrii, Verity, Rhop. Pal., p. 70 (1907).
Californien (Sierra Nevada), Utah.
%. Forma niger Wright.
Parnassius niger, Wright, Butt. West-Coast U. S.. p. 79, t. 2 f. 10 (1905).
Californien (Summit).
m. Parnassius phoebus magnus Wright.
Parnassius magnus, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 80, t. 2 f. 13, 135 (1905).
Brit. Columbia : Enderby.
ro. Parnassius apollo Linne.
Parnassius apollo, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 296 (1899).
4. Forma ? inversa Austaut 2).
Parnassius apollo var. inversa, Austaut in Le Naturaliste, Vol. 22, p. 42 (1900).
Parnassius apollo ab. inversa, Stichel in Ins. Börse, Vol. 18, p. 51, 52 (1901).
Parnassius apollo ab. inversa, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25 (1906).
Parnassius apollo, Standfuss, Exper. Zool, Studien (Sep. aus Neue Denkschr. Schweiz. Ges. Naturw ), p. 8, t. 1
f. 6 (Wärmezucht-Product) (1898).
Alpen des nórdl. Oesterreiches.
9 Forma 9? nigricans Caradja.
Parnassius apollo ab. nigricans, Caradja in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 6, p. 169 (1893).
Parnassius apollo ab. nigricans, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25, t. 13 5 (1906).
Parnassius apollo, Standfuss, Exper. Zool. Studien (Sep. aus Neue Denkschr. Schweiz. Ges. Naturw.), p. 5, t. I
f. 4 (Kältezucht-Product) (1898).
Parnassius apollo var., Deckert in Ann. Soc Ent. Fr., Vol. 67, p. 198, t. 17 f. c (zugleich forma ^) (1898).
Parnassius apollo ab. 2 brittingeri, Spuler, Gross-Schmett, Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius apollo ab. © brittingeri, Wheeler, Butt. Switzerl., p. 55 (1903).
Parnassius apollo 9 ab. brittingeri, Verity, Rhop. Pal., p. 49 (part.), t. o f. 13 (1906).
Q
Süd-Frankreich, Schweiz, Tirol, Franz. Jura, Pyrenaeen.
Y- Forma pseudonomion Christ.
Parnassius apollo var. pseudo-nomion, Christ in Verh. Naturf. Ges. Basel, Vol. 6, p. 368 (1878).
Parnassius apollo ab. pseudonomion, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 56 (1592 .
Parnassius apollo ab. pseudo-nomion, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 312 (1899).
Parnassius apollo ab. pseudonomion, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3) p. 4 (1901).
1} Die von den meisten Autoren als Merkmal für diese Form bezeichnete gelbe oder rotgelbe Färbung der Augenflecke ist nur ein nebensäch-
licher Charakter. In der Sierra Nevada hat sich vielmehr die Art zu einer konstanten Subspecies ausgebildet, deren & hauptsächlich an der lebhaft
schwarzen submarginalen Kappenbinde des Vorderflügels kenntlich ist. im übrigen aber mit roten und gelblichen, meist kleinen, Ozellen auftritt.
2) Die hier unter Œ-G aufgezählten Formen können sich, unabhängig von der Lokalität, bei verschiedenen Unterarten in analoger Weise wie
derholen, es wird deshalb vorgezogen, sie sämtlich bei P. apollo i. spec. anstatt bei den etwa in Betracht kommenden Subspecies anzureihen. Die Loka-
litätsangaben beziehen sich nur auf die in der Literatur gemeldeten oder sonst bekannten Fälle, sind im übrigen aber unbeschränkt auf andere Gegenden
des Verbreitungsgebietes der Art ausdehnbar.
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius apollo ab. pseudonomion, Spuler, Gross-Schmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius apollo ab. pseudonomion, Verity, Rhop. Pal., p. 49 (nicht t. 9 f. 12) (1906).
Parnassius apollo ab. pseudonomion, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25, t. 12 b (1906).
Papilio apollo, Esper, Schmetterl., Vol. 1, t. 112 f. 5 (1777).
Parnassius apollo var., Boisduval, Spéc. Gen. Lép., Vol, 1, p. 396 (1536).
Parnassius apollo, Austaut. Parnass. Pal., p. 193, t. VII f. ı (1889).
' Parnassius apollo var., Deckert in Ann. Soc. Ent. Fr., Vol. 67, p. 198, t. 17 1. d (zugleich forma 9) (1898).
Papilto apollo var. nomion, Treitschke, Schmett. Eur., Vol. 10 (1). p. 86 (1834). |
Schweiz, Tirol, Franz. Jura.
5. Forma albosignata Schultz.
Parnassius apollo ab. albosignata, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 275 (1905).
Parnassius apollo ab. albosignata, Verity, Rhop. Pal., p. 50 (1906).
Parnassius apollo ab. albosignata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25 (1906).
Angabe des Fundortes fehlt.
Forma cohaerens Schultz.
[07
Parnassius apollo ab. cohaerens, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 274 (part.) (1905).
Parnassius apollo ab. cohaerens, Verity, Rhop. Pal., p. 50 (1906).
Parnassius apollo ab. cohaerens, Stichel in Seitz, Gross-Schmett, d. Erde I, Vol. 1, p. 25 (1906).
Parnassius apollo var., Thiele in Berl. Ent. Zeit., Vol. 31, S. B. p. XLII (1887).
Karpathen.
SN
Forma fasciata Stichel.
Parnassius apollo ab. fasciata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25, t. 13a (1906).
Parnassius apollo ab. cohaerens, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 274 (part.) (1905).
Moseltal (Stichel). Weitere Angaben fehlen.
1. Forma flavomaculata Deckert.
Parnassius apollo var. flavomaculata, Deckert in Ann. Soc. Ent. Fr., Vol. 67, p. 189 (1898).
Parnassius apollo ab flavomaculatus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 312 (1899)
Parnassius apollo ab. flavomaculata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25 (1906).
Parnassius apollo ab., Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver , p. 57 (1892).
Parnassius apollo ab., Caradja in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 6, p. 169 (1893).
Parnassius apollo ab. nevadensis, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius apollo ab. nevadensis, Wheeler, Butt. Switzerl., p. 55 (1903).
Tirol, Schweiz, Süd-Frankreich, Franz. Jura.
4. Forma brunneomaculata Stichel.
Parnassius apollo ab. brunneomaculatus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 322 (1899).
Parnassius apollo ab. brunneomaculata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde. I, Vol. 1, p. 25, t. 13a (1906).
Wiener Schneeberg.
.. Forma albomaculata Muschamp.
Parnassius apollo var. albomaculata, Muschamp in Bull. Soc. Lép. Genève, Vol. 1, p. 69, t. 1 f. 2 (1905).
Parnassius apollo ab. albomaculata, Verity, Rhop. Pal. p. 50 (1906).
Parnassius apollo ab. albomaculata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. r, p. 25 (1906).
Schweiz.
*. Forma philippsi Schultz.
Parnassius apollo ab. philippsi, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 276 (1905).
Parnassius apollo ab. philippsi, Verity, Rhop. Pal. p. 50 (1906).
Parnassius apollo ab. philippsi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25 (1906).
Schweden (Gothland), Würzburg.
^. Forma intertexta Stichel.
Parnassius apollo ab. intertexta, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 26 (1906).
Papilio apollo, Hübner, Samml. Eur. Schmett., Vol. 1. f. 730, 731 (1803-18).
Tirol.
1) Das Charakteristicum dieser Form, rotbraune Vertärbung der Hinterflügelozelle, ist in dieser Abbildung nicht getrofien.
FAM. PAPILIONIDÆ 23
u. Forma novarae Oberthür.
Parnassius apollo ab. novarae, Oberthür, Et: Ent., Fasc. 14, p. 7 (1891).
Parnassius apollo ab. novarae, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 57 (1592).
Parnassius apollo ab. novarae, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 311 (1899).
Parnassius apollo ab. novarae, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 276 (1905).
Parnassius apollo ab, novarae, Verity, Rhop. Pal., p. 5o, t. 9 f. 14; t. 10 f. 4 (1906).
Parnassius apollo ab. novarae, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 92 (1906); Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I.
Vol. 1, p. 25, t. 13 b (1906).
Parnassius apollo ab., C. u. R. Felder in Reise Novara, Lep., Vol. 2 (2), p. 135, t. 21 f. c, d (1864).
Parnassins apollo, Steudel in Jahresh. Ver. Vaterl. Naturk. Württemb., Vol. 41, p. 328, t. 6 f. 2 (1885).
Parnassius apollo ab., Bossani in Jahresh. Naturw. Ver. Trencsin. Com. Vol. 13-14, p. 79 (1891).
Parnassius apollo ab., Deckert in Bull. Soc. Ent. Fr., p. 276 (1897); Ann. Soc. Ent. Fr , Vol. 67, p. 189, t. 16(1898).
Parnassius apollo ab., Kathariner in Ill. Zeitschr. Ent., Vol. 4. p. 106 (1899).
Schlesien, Württemberg, Schweiz, Franz. Jura, Karpathen.
v. Forma graphica Stichel.
Parnassius apollo ab, graphicus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 312 (1899).
Parnassius apollo ab. graphica, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 26, t. 12 c (1906).
Bayerische Alpen, Nieder-Bayern, Fichtelgebirge.
dir
- Forma nexilis Schultz,
Parnassius apollo ab. nexilis, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49. p. 275 (1905).
Parnassius apollo ab, nexilis, Verity, Rhop. Pal., p. 51 (1906).
Par nassius apollo ab. nexilis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 26 (1906).
Parnassius apollo, Heissler in Soc. Ent., Vol. 1o, p. 73 (1895).
Parnassius apollo ab., Heissler in Ent. Zeit. Guben, Vol. 9, p. 67 (1895).
Schweiz.
0. Forma excelsior Stichel,
Parnassius apollo ab. excelsior, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 312 (1899) ; Seitz, Gross-Schmett. d. ErdeI, Vol. 1,
p. 26, t. 13 a (1906).
Parnassius apollo var., Schilde in Ent. Nachr., Vol, 10, p. 334 (1884).
Parnassius apollo ab., Rebel u. Rogenhofer in 3 Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 57 (1892).
Wiener Schneeberg, Bayerische Alpen, Tirol.
T. Forma decora Schultz.
Parnassius apollo ab, decora, Schultz in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 117 (1906).
Parnassius apollo ab. decora, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde, I, Vol. r, p. 26, t. 13 b (1906).
Parnassius apollo trans. ad ab. wiskotti, Oberthür, Et. Ent. Fasc. 14, t. 2 f. 14 (comb. mit excelsior) (1891).
Papilio apollo var., Herbst (Jablonsky u.), Naturs. Schmett. Vol. 5, p. 43, t. 85 f. 3, 4 (1792).
Papilio apollo, Hübner, Samml. Eur. Schmett., Vol. 1, f. 396, 397 (1798-1803).
Allenthalben im Verbreitungsgebiet der Art.
. Forma wiskotti Oberthur.
TO
Parnassius apollo ab. wiskotti, Oberthür, Et. Ent., Fasc 14, p. 16 (non fig. 14 t. 2) (1891).
Parnassius apollo ab. wiskotti, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p 57 (1892).
Parnassius apollo ab. wiskotti, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 311 (1899).
Parnassius apollo ab. wiskotti, Verity, Rhop. Pal., p. 49 (1906).
Parnassius apollo*ab. wiskotti, Stichel in Seitz. Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 26 (1906).
Parnassius apollo ab. wiskitti, Austaut in Le Natural., Vol. 22 (2), p. 42 (1900).
Parnasstus apollo ab., Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 32, p. 496. t. 7 f. 4 (1888).
Parnassius apollo ab., Austaut, Parnass. Pal., p. 193, t. VII f. 4 (1889).
Gothland (Schweden).
a. Parnassius apollo apollo Linne.
Papilio (Heliconius) apollo, Linné, Syst. Nat. (Ed. 10), p. 465 (1758) ; ibidem (Ed. 12), p. 754 (1767).
Papilio apollo, Linné, Faun. Suec., p. 268, n. 1032 (1761).
Doritis apollo, Fabricius, Syst. Gloss. M S. Illiger in Mag. Ins., Vol. 6, p. 283 (1807).
Parnassius apollo, Hübner, Verz. Schmett., p. 9o (part.) (1816).
Parnassius apollo, Godart (Latreille u.) in Enc. Méth. Zool., Vol. 9, p. 79 (part., sine cit.) (1819).
Parnassius apollo, Oberthür, Et. Ent.. Fasc. 4, p. 22 (part.) (1879).
Parnassius apollo, Aurivillius in Ent. Tidskr., Vol. 8, p. 180 (Copula) (1887).
Parnassius apollo, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (part.) (190r).
Parnassius apollo, Spuler, Gross-Schmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (part.) (1902).
24 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius apollo, Rebel u. Rogenhofer, 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 52 (1892).
Parnassius apollo, Verity, Rhop. Pal., p. 46 (part.), t. 9 f. 1 (1906).
Parnassius apollo, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 23, t. 12 a (1906 .
Papilio alpicola, Retzius, Gen. Spec. Ins., p. 3o, n. 6 (1783).
Parnassius apollo var. scandinavica, Harcourt-Bath in The Entomologist, Vol. 29, p. 331 (1896).
Parnassius apollo var. hesebolus, Pagenstecher in Fauna Arct., Vol. 2, p. 218 (19or).
Skandinavien, Finnland.
^, Parnassius apollo limicola Stichel.
Parnassius apollo limicola, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25, t. 12 b (1906).
Parnassius apollo forma (var.) uralensis, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 14. p. 4, 16, t. 3f. 18(9) (1891).
Parnassius apollo var. sibirica, Hoyningen-Huene in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 5 (1904).
Parnassius apollo var. sibirica, Verity, Rhop. Pal., p. 49, t. 9 f. 11 (als forme uralensis) (1906).
Ural.
c. Parnassius apollo democratus Krulikowsky (subsp. dub.).
Parnassius apollo var. democratus, Krulikowsky in Soc. Ent., Vol. 22, p. 49 (cit. pro part.) (1906) 1).
Parnassius apollo democratus (limicola part.), Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25, 36 (1906-7).
Doritis apollo, Eversmann in Zeitschr. Akad. Kasan, Vol. 2 (Faun. Entom.) p. 70 (1841).
Südöstliches Russland : Wiatka, Kasan, Saratow, ? Kaukasus.
d. Parnassius apollo sibiricus Nordmann 2).
Doritis apollo var. sibivica, Nordmann in Bull. Soc. Imp. Nat. Mosc., Vol. 24, p. 423 (part.), t. 11 f. 1(9) (1851).
Parnassius apollo var. sibiricus, Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St.-Pétersb. Lép., Vol. 1, p. 6 (1855).
Parnassius apollo var. sibirica, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 5, p. 304 (1892) 2); Vol. 12,
p- 332 (part.) (1900).
Parnassius apollo var. sibirica, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5, p. 249 (part.) (1901).
Parnassius apollo sibiricus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 304 (1899); in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I,
Vol. 1, p. 25, t. 12e (1906). |
Parnassius apollo var. sibirica, Verity, Rhop. Pal., p. 48 (part.), t. 9 f. 8 (nicht f. 9) (1906).
Parnassius apollo var. hesebolus, Oberthür in Et. Ent., Fasc. 4, p. 22 (1879).
Parnassius apollo var. hesebolus, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 21. 22 (1886).
Parnassius apollo var. hesebolus, Austaut, Parnass. Pal., p. 88, 191 (part.), t. 6 (nicht VI), f. 1, 2 (1889).
Parnassius apollo var. hesebolus, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., p.97, 703 (1892-1895).
West-Sibirien : Alatau. Altai.
% Forma © alpherakyi Krulikowsky (nom. vix conserv.).
Parnassius apollo var. alpherakyi, Krulikowsky in Soc. Ent.. Vol. 21, p. 49 (1906).
Parnassius apollo var. hesebolus, Austaut, Parnass. Pal., p. 191 (part.), t. VI f. 1 (1889).
Altai.
>. Forma © graslini Oberthür.
ate ly Rig 6:3)
Parnassius apollo forma (var.) graslini, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 14, p- 6, t. 2 f. 23 (1891).
1) Zur Complication der Synonymie der unter Note 2 erwühnten l'ormen hat kürzlich Krulikowsky (Soc. ent. Vol. 21, p. 49) noch einen Bei-
trag geleistet. Es soll dahingestellt bleiben, ob die von ihm als v ex. democratus behandelte Form neben /zzzco/a m. ‘#ralensis Oberth.) haltbar ist, aber
das nach dem Vorbilde Staudingers eingeschlagene Verfahren, #ralensis Oberth., dessen Heimat (wie der Name sagt) der Ural ist, als synonym mit
sibiricus zu erklären, ist bei sachlicher Prüfung als unbegründet zu verwerfen. Wie in anderen Lokalitäten, so variieren auch im östlichen Russland (Ural)
und in Asien die © © mehrals die c? c ,namentlich in den verschiedenen Höhenlagen, so dass von der etwasstärker schwärzlichen Bestäubung eines solchen Q
ein objektiver Schluss auf die Zugehörigkeit zu ziehen unmöglich ist; hier muss in zweitelhaften Fällen die Lokalität entscheiden. Dies trifft auch für die
mit neuen Namen belegten, von Austaut |t. VI, f. 1, 2 fälschlich als Zesebo/us abgebildeten beiden QO vom Altai und aus Kuldja zu. Abgesehen davon,
dass diese etwas dunkler gehaltenen Exemplare sich ganz gut mit s/dzrzczs vereinigen lassen, ist die Aufstellung einer neuen Rasse nach dem obendrein
nicht recht naturgetreuen Bilde eines einzelnen © ein gewagter Versuch, der schon deswegen unhaltbar ist, weil vom Altai, der Heimat dieses ©, die
Subspecies sibiricus in charakteristischen Stücken bekannt ist (Staudinger, Iris 3, p. 332, 1899) und 2 Formen im Sinne von Subspecies nicht nebenein-
ander vorkommen können. Die Form aZ$Zera£yi ist deswegen nur als melanotische © Zustandsform von szdrricas behandelt, während fumzgatus (recte
ab. fumigata) mit graslini zusammenfällt.
2) Gegen die von Staudiger (1.c.1892) erfolgte Definierung der beiden «Varietäten» s/béréca Nordm. und Aes"dolzes Nordm. lässt sich ein berech-
tigter Einwand erheben. Nordmanns Original var. sibirica (l. c. t. 1x f. 1) stellt ein mässig verdunkeltes und reichlich schwarz gezeichnetes Q mit grossen
roten Ozellen vor und ist aus Irkutsk angegeben. Von derselben Lokalität liegt mir aus der Sammlung des Königl. Zool. Museums zu Berlin ein G vor
(bezettelt Irkutsk v Nordm.,N^18388), welches die Form hesebolws in ihrer unverkennbaren charakteristischen Ausbildung mit reduzierter Fleckzeichnung
repräsentiert. Vorausgesetzt, dass man von diesem einen Stück einen Schluss auf die Gesamtheit der Individuen aus jener Gegend machen könnte, wäre
unbedingte Synonymie zwischen var. sibirica (Q) und var. hesebolxs (5) anzunehmen und das erstbeschriebene © als eine im allgemeinen Habitus etwas
abweichende Zustandsform zu betrachten. Da die var. sibirica (als Subspecies betrachtet : szd2rzczs) indessen in der jetzt darunter verstandenen Form in
den westlich des Baikalsee-Gebietes anschliessenden Lokalitäten, wie aus anderen Quellen zu schliessen, konstant oder überwiegend aufzutreten scheint,
so liegt die Möglichkeit einer Fundorts- Verwechselung bei dem oben erwähnten Stücke Nordmanns vor, oder es handelt sich dabei, wie in anderen Fällen
der Rassenbildung bei Parnassius, um eine Ausnahme. Dieser Annahme wird hier namentlich auch deswegen gefolgt, damit die schon jetzt verwickelte
Synonymie der beiden Formen nicht ins Unendliche geht.
3) Das Exemplar aus dem Altai (e coll. A, Huwe), welches der Abbildung als Vorlage gedient hat, ist stärker und ausgedehnter schwärzlich
überstäubt und gezeichnet als das Original Oberthürs und die gelbliche Grundfarbe ist intensiver. Deswegen ist dasselbe aber doch nicht als eine beson-
dere Form aufzufassen, sondern nur als ein extrem ausgebildetes und ausgefärbtes Stück derselben Entwickelungsrichtung anzusehen.
FAM. PAPILIONIDE
Parnassius apollo graslini, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 310 (1899).
Parnassius apollo var. sibirica forme graslini, Verity, Rhop. Pal., t. 9 f. 10 (1906).
Parnassius apollo sibiricus ab. 9 graslini, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25 (1906).
Parnassius apollo graslini, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 21, p. 139 (part.) (1906).
Parnassius apollo var. hesebolus, Austaut, Parnass. Pal., p. 191 (part.) t. VI f. 2 (1889).
Parnassius apollo var. alpherakyi ab. fumigatus, Krulikowsky in Soc. Ent., Vol. 21, p. 49 (1906).
Altai, Kuldja, Kaschgar.
". Parnassius apollo merzbacheri Fruhstorfer.
Parnassius apollo merzbacheri, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 22, p. 139 (©) (1906).
Parnassius apollo var. hesebolus, Alpheraky in Hor. Soc Ent. Ross., Vol. 26, p. 348 (1886).
Parnassius apollo var. hesebolus, Austaut, Parnass. Pal., p. 191 (part.) (1889).
Parnassius apollo var. sibirica, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 12, p. 332 (part.) (1900).
Parnassius apollo var. sibirica, Verity, Rhop. Pal., p. 48 (part.), t. 9 f. 9 (2) (nicht f. 8) (1906).
Hybr, Parnassius apollo var. sibirica X P. discobolus var. minor, Verity, Rhop. Pal., p. 56, t. 12 f. 11 (8) (1906).
Hybr. Parnassius apollo var. sibirica x; P. discobolus, Verity, ibidem, p. 56, t. 13 f. 2 (G) (1906).
Parnassius apollo sibiricus forma lunigera, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 22, p. 139 (©) (1906).
Thianschan : Ili-Gebiet, Borochoro.
/. Parnassius apollo mongolicus Staudinger.
Parnassius apollo var. mongolica, Staudinger in Deutche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 12, p. 332 (1900).
Par nassius apollo var. mongolicus, Austaut in Le Natural., Vol. 22, p. 42 (1900).
Oestlicher Thianschan : Chami.
g. Parnassius apolio hesebolus Nordmann.
Doritis apollo var. hesebolus, (Mannerheim M S.), Nordmann in Bull. Soc. Imp. Nat. Mosc., Vol. 24, p. 425 (1851).
Parnassius apollo var. hesebolus, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit., Lep. (Iris), Vol. 5, p. 305 (1892) 1).
Parnassius apollo var. hesebolus, Herz, ibidem, Vol. 11, p. 233 (1898)
Parnassius apollo hesebolus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 304 (1899).
Parnassius apollo var. hesebolus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4(1901).
Parnassius apollo var. hesebolus, Verity, Rhop. Pal., p. 48, t. 3 f£. 7; t. 13 f. 1 (9) (1906).
Parnassius apollo hesebolus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25, t. 12 b (1906).
Parnassius apollo var. transbaicalensis, Ruhl (u. Heyne) (Staudinger M. S.), Pal. Gross-Schmett.. Vol. 1, p. 703 (1892).
Parnassius apollo var. hesebalus 4- var. transbaicalensis, Austaut in Le Natural., Vol. 22, p. 42 (1900).
Zentral- und Ost-Sibirien, Mongolei.
i. Parnassius apollo carpathicus Rebel u. Rogenhofer.
Parnassius apollo var. carpathicus, Rebel u. Rogenhofer (Husz MS.) in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 61, t. 1
f. 3 (1892).
Parnassius apollo carpathicus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 303 (1899); Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I,
Vol. ı, p. 25 (1906).
Parnassius apollo var. carpathicus, Verity, Rhop. Pal., p. 47 (1906).
Parnassius apollo var. liburnica, Spuler, Gross-Schmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Ungarn : Hohe Tatra, Karpathen; ? Balkan.
’, Parnassius apollo albus Rebel u. Rogenhofer.
Parnassius apollo var. alba, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 60, 71 (1892).
Parnassius apollo albus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16. p. 303 (1899); Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı,
De 2550 12e (1900).
Parnassius apollo albus, Fruhstorfer, in Soc. Ent. Vol. 21, p. 138 (1906).
Parnassius apollo, Standfuss in Ent. Zeit. Stett., Vol. 7, p. 381 (die schlerische Form) (1846).
Parnassius apollo, Verity, Rhop. Pal., t. 9 f. 2 (9, nicht ©) (1906).
Parnassius apollo var. bohemia, ?auct. MS.
Oesterr. Schlesien 2), Mähren, Böhmen ; ? Nieder-Oesterreich.
:. Parnassius apollo bosniensis Stichel.
Parnassius apollo bosniensis, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 303 (1899).
Parnassius apollo var. bosniensis, Kheil in Ent. Zeit. Guben, Vol. 18, p. 143 (1905).
Parnassius apollo bosniensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 24 (1906).
Parnassius apollo (part.), Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 63, 71 (1892).
Bosnien, Herzegowina: ?Nordwestl. Balkan-Halbinsel.
1) Siehe Fussnote 2 auf p. 24.
2) Die Form war von 40-50 Jahren auch im preuss. Schlesien an gewissen Stellen (Fürstenstein, Liebau, etc.) gemein. scheint dort jetzt aber
ausgestorben oder sehr selten zu sein.
26 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
k. Parnassius apollo grajus Stichel, nov. subsp. 1).
Parnassius apollo, Staudinger in Hor. Soc. Ent. Ross. Vol. 4, p. 32 (1870).
Parnassius apollo var. liburnicus, Verity, Rhop. Pal., p. 48 (part.), t. 9 f. 6 (1906).
Balkan-Halbinsel (Rumelien).
!. Parnassius apollo liburnicus Rebel u. Rogenhofer.
Parnassius apollo var. liburnicus, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver. p. 61, 71. t. 1 £. 3 (1892).
Parnassius apollo liburnicus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 303 (1899) ; Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1,
p. 25 (1906).
Parnassius apollo var. liburnicus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. pal. (3), p. 4 (part.) (1901).
Parnassius apollo var. liburnicus, Verity, Rhop. Pal., p. 48 (part,) (sine fig.) (1906).
Kroatien : Velebit.
m. Parnassius apollo rubidus Fruhstorfer.
Parnassius apollo rubidus, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 21, p. 137 (1906).
Parnassius apollo geminus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 301 (part.) (1899).
Parnassius apollo var. liburnicus, Verity, Rhop. Pal., p. 48 (part.), t. 8 f. 22 (1906).
Süd-Tirol, insbesondere : Eisacktal.
x. Parnassius apollo apenninus Slichel, nov. subsp. 2).
Parnassius apollo, Verity, Rhop. Pal., p. 46 (part.), t. 8 f. 20 (1906).
Italien : Apenninen.
o. Parnassius apollo siciliae Oberthur.
Parnassius apollo forma (var.) siciliae, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 14, p. 4, 16, t. 3 f. 22 (9) (1891).
Parnassius apollo siciliae, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 304 (1899).
Parnassius apollo var. siciliae, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (Igor).
Parnassius apollo, Verity, Rhop. Pal., p. 46 (part.), t. 9 f. 4 (1906).
Parnassius apollo var. siciliae, Verity, ibidem. p. 47, t. 9 f. 5 (1906).
Parnassius apollo siciliae, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 24 (1906).
Parnassius apollo var. siciliae, Perlini, Lepidott. exclusiv. ital., p. 11, t. 1 f. 2 (1905).
Sicilien : Madonie-Kette, Etna.
4X. Forma pumilus Stichel.
Parnassius apollo pumilus, Stichel in Berl, Ent. Zeit., Vol. 5r, p. 88, t. 2 f. 14; in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I,
Vol. 1, p. 24, f. 10 € (1906).
Sicilien.
p. Parnassius apollo melliculus Stichel.
Parnassius apollo melliculus, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 5r, p. 87 (1906).
Parnassius apollo melliculus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde 1, Vol. 1, p. 24, t. 12 c (1906).
Pieris apollo, Schrank, Fauna Boica, Vol. 2 (1), p. 161 (1801).
Schwaben, Niederbayern, Schwarzwald, Franken; ?Ober-Pfalz, Fichtelgebirge.
g. Parnassius apollo vinningensis Stichel.
Parnasstus apollo vinningensis, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 303 (1899); Vol. 18, p. 51 (1901).
Parnassius apollo var. vinningensis, Kheil in Ent. Zeit. Guben, Vol. 18, p. 143 (1905).
Parnassius apollo vinningensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 24, t. 12 a (1906).
Parnassius apollo ab. wescampi, Cölnische Zeitung October 1897 (nomen nudum).
1) Parnassius apollo grajus. — 3 P. a. liburnico similis, alarum anticarum fascia submarginali subnulla, fascia marginali diaphana angustis-
sima, abbreviata, profunde crenata; posticarum et area basali et posteriore minime nigrescentibus, maculis analibus minimis, fascia submarginali nulla.
Ahnelt im & ?.a.liburnicus und hesebolus. Allgemeiner Rassencharakter : Fleckzeichnung des Vorderflügels wie bei //ówczs, Submarginalbinde vorn.
kaum angedeutet, Saum am Distalrande sehr schmal glasiggrau, verkürzt, proximal tief gekerbt, zwischen den Adern am Rande weisse Kappenflecke in
dem glasigen Teil. Hinterflügel ohne Marginal- oder Submarginalzeichnung, die Augenflecke grell karminrot, nur schmal schwarz gerandet mit weisser
Pupille oder ohne solche; die Analflecke kaum angedeutet, das Basal- und Hinterrandfeld nur sehr wenig schwärzlich bestäubt. — Griechenland : Rumelien
(Tymphrestos-Vjeluchi). Typ. : Verity l. c. t. 9, f. 6, i. coll. Ch. Oberthür, Rennes. — Die Abbildung Veritys und das Bild der Subsp. Zödwrnicxs Rebel
ts. dort, 1892) sind einander sehr ähnlich. Nach vorliegendem Materiel sind Exemplare wie das Bild Rebels im kroatischen Velebit aber nur vereinzelte
Erscheinungen, in der Mehrzahl besitzen die Männchen einen breiteren, nicht so tief eingekerbten Glassaum des Vorderflügels, so dass die Subspecies
liburnicns im allgemeinen Charakter eine Zwischenstufe von gruyus zu rubidus Fruhst. einnimmt.
2) P. apoll, apenninus. — Statura minore, alis cretaceis, minime nigro-sparsis, anticarum macula reducta ad cellulae finem, fascia marginali
hyalina lata, cum fascia submarginali plus minusve confluente; posticarum ocellis pallide rubris, sepe aurantiacis. — Von geringer Grösse, die weisse Grund-
farbe wenig oder garnicht schwarz bestreut, die transparente Saumbinde des Vorderflügels sehr breit, mit der schwärzlichen Submarginalbinde mehr oder
weniger verflossen. Augenflecke des Hinterflügels matt rot, häufig orangefarben. — Nach Verity l. c. — Apenninen (Italien).
FAM. PAPILIONIDE 27
Parnassius apollo var. eifellensis, Austaut in Le Naturaliste (2), Vol. 22, p. 42 (1900).
Parnassius apollo var, winningensis, ?auct., nomen nudum.
West-Deutschland : Moseltal, Eiffel; ? Belgien : Carden a. Mosel (Seeldrayers).
r. Parnassius apollo provincialis Kheil.
Parnassius apollo var. provincialis, Kheil in Ent. Zeit. Guben, Vol. 18, p. 142 (1905).
Parnassius apollo provincialis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 24, t. 12 d (1906).
Süd-Frankreich : Département du Var, Haute-Garonne.
s, Parnassius apollo pyrenaicus Harcourt.
Parnassius apollo var. pyrenaica, Harcourt in The Entomologist, Vol. 29, p. 331 (1896).
Parnassius apollo pyrenaicus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 304 (1899); Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı,
p- 24, t. 13 b (1906).
Parnasssius apollo (part.), Verity. Rhop, Pal., p. 46, t. 8 f. 19 (9) (1906).
Pyrenäen.
i, Parnassius apollo nevadensis Oberthur.
Parnassius apollo var. nevadensis, Oberthür, Et. Ent., Vol. 14, p. 5, 16 (1891).
Parnassius apollo nevadensis, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 304 (1899).
Parnassius apollo var. nevadensis, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p- 4 (1901).
Parnassius apollo ab. nevadensis (part.), Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius apollo var. nevadensis, Verity, Rhop. Pal., p. 46, 47 (part.), t. 9 f. 4 (1906).
Parnassius apollo nevadensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 24 (1906).
Parnassius apollo var. A, Boisduval, Spéc. Gén. Lép., Vol. 1, p. 397 (1836).
Parnassius apollo var. a, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 74 (1852).
Spanien : Sierra Nevada, Sierra d'Alfacar.
u. Parnassius apollo geminus Stichel 1).
— Roesel, Insecten-Belust., Vol. 3, t. 45 f. 1, 2, Vol. 4, t. 4 f. 1, 3 (Biol.) (1755).
Parnassius apollo geminus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 301 (part.) (1899).
Parnassius apollo geminus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 24, 36 (1906-7).
? Papilio rhea, Poda, Ins. Mus. Graec.. p. 66, n. 11 (Carniolia sup.) (1761).
Papilio apollo, Esper, Schmett., Vol. 1, t. 2 f. 1 (1777).
Papilio apollo, Herbst (Jablonsky u.), Naturs. Schmett., Vol. 5. p. 40 (part.), t. 85 f. 2, 3 (1792).
Papilio apollo, Hübner, Sammlg. Eur. Schmett., Vol. 1, p. 60 (1805).
Papilio apollo, Ochsenheimer u. Treitschke, Schmett. Eur., Vol. 1 (2), p. 133 (part.) (1807).
Parnassius apollo, Godart (Latreille u.) in Enc. Méth., Zool., Vol. 9, p. 79 (part.) (1819).
Parnassius apollo, Boisduval, Spec. Gen. Lép., Vol. 1, p. 395 (part.) (1836).
Parnassius apollo, Blanchard, Hist. Nat. Ins., Vol. 3, p. 424 (part.), t. 3 f. 1 (1840).
Doritis apollo, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., Vol. ı, p. 145 (part.) (1853).
Parnassius apollo, Butler, Cat. diurn. Lep. Fabr., p. 233 (part.) (1869).
Parnassius apollo, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 19 (part.) (1886).
Parnassius apollo, Austaut, Parnass. Pal., p. 86 (part.), t. 7 f. 1 (1889).
Parnassius apollo, Selmons in Soc. Ent., Vol. 9, p. 49 (Biol.) (1894).
Parnassius apollo, Rühl, Pal. Grossschmett., p. 93, 702 (part.) (1892-95).
Parnassius apollo, Kirby, Handb. Lep., Vol. 2. p. 236 (part.) (1896).
Parnassius apollo, Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (part.) (1902).
Parnassius apollo (part.) + ab. carpathica, Wheeler, Butt. Switzerl., p. 54 (1906).
Parnassius apollo, Verity, Rhop. Pal., p. 45 (part.), t. 8 f. 17, 18, 21 (1906).
Schweiz (Typen aus dem Berner Oberland : Grindelwald); nördl. Tirol.
v. Parnassius apollo valesiacus Fruhstorfer.
Parnassius apollo valesiacus, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 21, p. 139 (1906).
Parnassius apollo geminus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 301 (part.) (1899).
Parnassius apollo, Verity, Rhop. Pal. t. 9 f. 3 (1906).
Wallis : Zermatt, Simplon.
1) Infolge weiterer Aufteilung der Subspecies P. a. geminzs sind die hier aufgeführten Citate nur von bedingtem Wert und werden teilweise
auch auf die Subspecies unter c-/ anzuwenden sein. Für geminus war ursprünglich ein Typus nicht bestimmt worden, weil bei der Variabilität der
Gesamtheit die fernere Aufstellung von zeschlossenen Formenkreisen innerhalb des Gebietes der ósterreichischen und schweizerischen Alpen nicht zu ver-
muten war. Bei jener Aufteilung ist nun verabsäumt worden, zu bestimmen, welchem Kreis der ursprüngliche Name erhalten bleiben soll (Artikel 31 (u. 1x
der internat. Nomenklaturregeln). Da auf diese Weise, d. h. bei etwa noch weiterem Fortschritt der Aufteilung der Name gänzlich gegenstandslos werden
könnte, ist seine Anwendung für die Apollo-Rasse aus dem Berner Oberland, welche den in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I angetührten
allgemeinen Charakteren entspricht, gesichert (l. c., p. 36).
28 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
t. Parnassius apollo rhaeticus Fruhstorfer.
Parnassius apollo rhaeticus, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 21, p. 139 (1906).
Parnassius apollo geminus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 301 (part.) (1899).
Ober-Engadin (Silvaplana).
x. Parnassius apollo montanus Stichel.
Parnassius apollo geminus forma montana, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 24, t. 13a (1906).
Parnassius apollo montanus, Stichel ibidem, p. 36 (1907).
Süd-Tirol : Ortler-Gebiet (Stilfser- Joch-Strasse).
y. Parnassius apollo nivatus Fruhstorfer.
Parnassius apollo nivatus, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 21, p. 138 (1906).
Parnassius apollo geminus, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 301 (part.) (1899).
Parnassius apollo ab. pseudonomion, Verity, Rhop. Pal., p. 49 (part.), t. 9 f. 12 (1906).
Schweizer Jura (Typen von den Vorbergen des Chasseral bei Neuville).
z. Parnassius apollo carinthicus Stichel.
Parnassius apollo carinthicus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 24 (1906).
Parnassius apollo var. minor, Rebel u. Rogenhofer in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 60, 71 (1892).
Parnassius apollo minor, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 303 (1899).
Kärnthen (Friesach).
aa, Parnassius apolio bartholomaeus Stichel.
Parnassius apollo bartholomaeus, Stichel in Ins. Bórse, Vol. 16, p. 294, 3o2, f. 1, 2; Berl. Ent. Zeit., Vol. 45 SB.,
P- (45) (1900).
Parnassius apollo var. bartholomaeus, Kheil in Ent. Zeit. Guben, Vol. 18, p. 143 (1905).
Parnassius apollo bartholomaeus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25 t. 12 c (8), 12 d (9) (1906).
Bayerische u. Salzburger Alpen (insbesondere : Berchtesgaden, Königsee).
bb. Parnassius apollo brittingeri Rebel u. Rogenhofer.
Parnassius apollo var. brittingeri, Rebel u. Rogenhofer (Gross MS.) in 3. Jahresb. Wien. Ent. Ver., p. 59, 70, t. 1
f. 1 (1892).
Parnassius apollo brittingeri, Stichel in Ins. Börse, Vol. 16, p. 302 (1899).
Parnassius apollo ab. brittingeri (part.), Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901).
Parnasstus apollo ab. brittingeri (part.), Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 4 (1902).
Parnassius apollo ab. brittingeri, Verity, Rhop. Pal., p. 49 (part.) (sine cit.) (non t. 9 f. 13) (1906).
Parnassius apollo brittingeri, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 25 (1906).
Papilio (Heliconius) apollo, Esper, Schmetterl, Vol. 1, p. 84, t. 64 (cont. 14) f. 1, 2 (1777).
Doritis apollo, Ochsenheimer, Schmett Eur., Vol. 4, p. 152 (part.) (1816).
Parnassius apollo var., Meigen, Syst. Bearb. Europ. Schmett., Vol. 1, p. 9, t. 3 f. 3a, b (non 2c, d) (1829).
Steiermark, Oesterr. Kalkalpen.
Ir. Parnassius davidis Oberthür.
a. Parnassius davidis davidis Oberthür.
Parnassius davidis, Oberthür in Et. Ent., Fasc. 4, p.23, 108, t. 21.2.(9))1(13709); Base. 14,p.2, Omit. eS (18097)).
Parnassius davidis, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 33 (1886).
Parnassius nomion var. davidis, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2 (1), p. 498 (1893).
Parnassius davidis, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 115 (1902).
Parnassius davidis, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 83; in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 26 (1906).
Parnassius nomion, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius nomion forme davidis, Verity, Rhop. Pal. p. 66, t. 10 f. 5 (1907).
Nord-China (Peking-Jehol).
b. Parnassius davidis honrathi Staudinger.
Parnassius honrathi, Staudinger in Berl. Ent. Zeit., Vol. 26, p. 161. t. 1 f. 4, 5a; t. 2 f. 5 (1882).
Parnassius honrathi, Austaut, Parnass. Pal., p. 108; 181, t. 10 f. 1; t. 11 f. 2 (9); t. III f. 2 (1889).
Parnassius honrathi, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 174 (1890).
Parnassius honrathi, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 100 (1892).
Parnassius honrathi, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (19or).
Parnassius honrathi, Verity, Rhop. Pal., p. 53, t. 11 f. 8, 9 (1906).
Parnassius davidis honrathi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 26, t. 13 d (1906).
Parnassius corybas, Exschoff (non Fischer de W.)in Fedtschenko, Reise Turkest., Vol.2, Lepid. p. 2 t.1 f. 1, 2(1874).
Sarafchan, Fergana.
FAM. PAPILIONIDÆ 29
c, Parnassius davidis dux Staudinger.
Parnassius apollonius var. dux, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius apollonius var. dux, Verity, Rhop. Pal., p. 52, t. 10 f. 3 (1906).
Parnassius davidis dux, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 27 (1906).
Parnassius Princeps, Grum-Grshimailo (non Honrath) in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 22, p. 303 (1888); Mem. Lép.
Romanoff, Vol. 4, p. 172, t. 1 f. 2a b (1890).
Parnassius princeps, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 108, Note (1892).
Buchara | Karamuk).
12. Parnassius apollonius Eversmann.
a. Parnassius apollonius apollonius Eversmann.
Doritis apollonius, Eversmann in Bull. Soc. Imp. Natur. Moscou, Vol. 20, p. 71, t. 3 f. 1, 2 (1847).
Parnassius apollonius, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus. p. 74 (1852).
Doritis apollonius, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., Vol. 6, p. 35, t. 636, 637 (1853).
Parnassius apollonius, Alpheraky in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 16, p. 354 (1882).
Parnassius apollonius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 34 (1886).
Parnassius apollonius, Austaut, Parnass. Pal. p. 120, t. 15 f. ı, 2 (1889).
Parnassius apollonius, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 170 (Biol.) (1890).
Parnassius apollonius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 102, 704 (1892-95).
Parnassius apollonius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (19or).
Parnassius apollonius, Verity, Rhop. Pal., p. 51 (part.), t. 9 f. ı, 2 (nicht 3, 4) (1906).
Parnassius apollonius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 27, t. 13 e (1906).
4. Forma flavomaculata Austaut.
Parnassius apollonius ab. flavomaculata (Staudinger MS.), Austaut, Parnass. Pal., p. 123, t. 15 f. 3 (1889).
Parnassius apollonius ab. flavomaculata, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 103, Note (1892).
Parnassius apollonius ab. flavomaculata, Verity, Rhop. Pal., p. 53 (1906).
Parnassius apollonius ab. flavomaculata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 27 (1906).
Forma occaecata Schultz.
Parnassius apollonius ab. occaecata, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 279 (1905).
Parnassius apollonius ab. occaecata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 27 (1906).
Songarei, Thianschan, Sarafschan, Fergana.
b. Parnassius apollonius alpinus Staudinper.
Parnassius apollonius var. alpinus, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 48, p. 49 (1887).
Parnassius apollonius var. alpina, Austaut, Parnass. Pal., p. 178, t. III f. 1 (fig. non typ.) (1889).
Parnassius apollonius var. alpinus, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 170 (1890).
Parnassius apollonius var. alpinus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 103, 704 (1892-95).
Parnassius apollonius var. alpinus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (19or).
Parnassius apollonius var. alpinus, Verity, Rhop. Pal., p. 51 (part.), t. o f. 5-7 (1906).
Parnassius apollonius alpinus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 27, t. 13 e (8), 14 a (©) (1906).
Parnassius apollonius var. alta, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 103 (nom. nud.) (1892).
4. Forma albina Schultz.
Parnassius apollonius var. alpinus ab. albina. Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 280, t. 3 f. 3 (1905).
Parnassius apollonius alpinus ab. albina, Stichel in Seitz. Gross-Schmett. d. Erde I. Vol. ı. p. 27 (1906).
B. Forma decolor Schultz.
Parnassius apollonius var. alpinus ab. decolor, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 280, t. 3 f. 2 (1905).
Parnassius apollonius alpinus ab. decolor, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 27 (1906).
Parnassius apollonius var. alpinus, forme alta, Verity, Rhop. Pal. t. 9 f. 7 (1906).
Nord-Fergana, Issykkul.
c. Parnassius apollonius daubi Fruhstorfer.
Parnassius apollonius daubi, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 18. p. 49 (1903).
Parnassius apollonius daubi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 27 (1906).
Sarafschan.
d. Parnassius apollonius gloriosus Fruhstorfer.
Parnassius apollonius gloriosus, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit. Iris, Vol. 16, p. 309 (1904).
Parnassius apollonius gloriosus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 27 (1906).
Parnassius apollonius, Verity, Rhop. Pal., p. 51 (part.), t. 11 f. 3, 4 (1906).
Alexander-Gebirge.
30 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
13. Parnassius nomion Fischer de Waldheim.
a. Parnassius nomion nomion Fischer de Waldheim, Taf. 2, Fig. 7 (2).
Parnassius nomion, Fischer de Waldheim, Ent. Imp. Russ.. Vol. 2, p. 242, t. 6, f. 3, 4 (1820).
« Apollo var. nomion», Hübner, Samml. Eur. Schmett., Vol. 1, t. 20 f. 1029 (nach 1820).
Parnassius nomion, Boisduval, Spec. Gen. Lép., Vol. 1, p. 397, t. 6 f. 1 (1836).
Doritis nomion, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., Vol. 1, p. 145, f. 316, 409, 410 (1843-56).
Parnassius nomion, Schaufuss in Nunquam odiosus, Vol. 2, p. 417 (1877).
Parnassius nomion, Edwards in Trans. Amer. Ent. Soc., Vol. 6, p. 12 (1877).
Parnassius nomion, Oberthür, Ét. Ent., Fasc. 4, p. 22 (? part.) (1879); Fasc. 14, p. 16 (? part.) (1891).
Parnassius nomion, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 27 (1886).
Parnassius nomion, Graeser in Berl. Ent. Zeit., Vol. 32, p. 63 (Biol.) (1888).
Parnassius nomion, Austaut, Parnass. Pal., p. 91, t. 12 f. 2 (1889).
Parnassius nomion, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 498 (sine cit.) (1893).
Parnassius nomion, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 99, 703 (part.) (1892-05).
Parnassius nomion, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (part.) (1901).
Parnassius nomion, Dyar in Bull. U.S. Nat. Mus., Vol. 52, p. 2 (1902).
Parnassius nomion, Wright, Butt. West-Coast U. S., p. 81 (1905).
Parnassius nomion, Verity, Rhop. Pal., p. 64, t. 13 f. 6-13 (?part.) (1906).
Parnassius nomion, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 27, t. 14 b (1906).
4. Forma venusi Schaufuss.
Parnassius nomion var. venusi, Schaufuss in Nunquam odiosus, Vol. 2, p. 417, 421 (1877).
Parnass ius nomion ab. venusi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 27 (1906).
3. Forma virgo Schaufuss.
Parnassius nomion var. virgo, Schaufuss in Nunquam odiosus, Vol. 2, p. 417, 419 (1877).
Parnassius nomion ab. virgo, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 27, t. 14 b (1906).
Parnassius nomion var.. Boisduval, Spéc. Gén. Lép., Vol. 1, p. 398 (1836).
Süd-Sibirien : Altai, Kentei-Gebirge ; Amur-Gebiet; ?Alaska (D yar) 1).
Y. Forma dis Grum-Grshimailo.
Parnassius nomıon var. dis, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 174. Note 25 (1890).
Parnassius delius var. (? ab.) 9 dis, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Parnassius delius phoebus ab. dis, Stichel in Seitz. Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 23 (1906).
Parnassius nomion ab, dis, Verity, Rhop. Pal., p. 67, t. 14 f. 20 (1906).
Irkutsk.
b, Parnassius nomion mandschuriae Oberthuür.
Parnassius nomion forma mandschuriae, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 14, p. 2, t. 2f. 10; p. 16; p. 19(P. xomion-m.) (1891).
Parnassius nomion var. mandschuriae, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit.. Lep. (Iris), Vol. 5, p. 306 (part.) (1892).
Parnassius nomion var. mandschuriae, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 499 (1893).
Parnassius nomion var. mandschuriae, Verity, Rhop. Pal., p. 65 (1906).
Parnassius nomion mandschuriae, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1. p. 27 (1906).
Parnassius nomton titan, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit. Iris, Vol. 16, p. 308 (1904).
Mandschurei : Sidemi, Sutschan (südl. Ussuri-Gebiet).
c. Parnassius nómion nominulus Staudinger.
Parnassius nomion var. nominulus, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit., Lep. (Iris), Vol. 7, p. 241 (1895).
Parnassius nomion var. nominulus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 704 (1895).
Parnassius nomion var. nominulus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3). p. 5 (1901).
Parnassıus nomion var. nominulus, Verity, Rhop. Pal., p. 67, t. 14 f. 15, 16 (1906).
Parnassius nomion nominulus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28 t. 14 a (1906).
Sajan-Gebirge.
14. Parnassius nomius Grum-Grshimailo.
Parnassius nomion var, nomius, Grum-Grshimailo in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 25, p. 445 (1891).
Parnassius nomion var. nomius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grosschmett., Vol. 1, p. 100, 704 (1892-95).
1) Einige Autoren : Morris, Syn. Lep. N.-Amer., Vol. r, p. 14 (1862, Boisduval, Lép. Californ., Vol. 1, p. 11 (1869), auch Oberthür l. c. 1879, 1891
p. parte, geben als Patria Nord- Amerika (Californien und Felsengebirge) an. Eine Bestätigung dieser Angaben konnte nicht ermittelt werden und dürften
dieselben auf Irrtum beruhen;es liess sich auch nicht feststellen, auf welche nordamerikanische Parnassius-Form die Beschreibungen oder Glossen
anzuwenden sind, und musste von einer Einreihung der Citate abgesehen werden. Die von Oberthür, l. c. 1879, p. 22 angewendete Bezeichnung, « var.
minor » verbleibt nomen nudum.
FAM. PAPILIONIDÆ 31
Parnassius nomion var. nomius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius nomius, Austaut in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 67 (1906).
Parnassius nomius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28, t. 14 c (1906).
Parnassius nomion var. nomius, Verity, Rhop. Pal., p. 67, t. 14 f. 17-19 (1906).
Ost-Tibet : Kukunor (Amdo); Dschachar-Gebirge.
15. Parnassius discobolus Staudinger.
a. Parnassius discobolus discobolus Staudinger.
Parnassius discobolus, Staudinger (Alpheraky MS.) in Ent. Zeit. Stett , Vol. 42, p. 275 (1881, Juni.
Parnassius discobolus, Alpheraky in Horae Soc. Ross., Vol. 16, p. 349 (1881, November).
Parnassius discobolus, Staudinger in Berl. Ent. Zeit , Vol. 26, p. 162, t. 1 f. 1 (1882).
Parnassius actius var. discobolus, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 29 (part.) (1886).
Parnassius discobolus, Austaut, Parnass. Pal., p. 100 (part.), t. 7 f. 2, 3 (1889).
Parnassius discobolus, Oberthür, Ét. Ent., Fasc. 14, p. 17 (1891).
Parnassius discobolus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 96, 703 (1892-95).
Parnassius discobolus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius discobolus, Verity, Rhop. Pal., p. 55. t. 12 f. 1-3; f. 4 (als trans. romanovi) (1906).
Parnassius discobolus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28, t. 14 b (9), 14 a (9) (1906).
Parnassius corybas, Oberthür, Et. Ent. Fasc 4, p. 22 (1879).
Parnassius corybas, Alpheraky in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 16, p. 347 (1882).
Parnassius corybas, Grum-Grshimailo in Mém. Lep. Romanoff, Vol. 4, p. 174 (1890).
Parnassius corybas var. tianschanica, Oberthür (Staudinger MS.), Et. Ent., Fasc. 4, p. 108 (1879).
Sarafschan, Fergana (Alai), Thianschan (Kuldja) 1).
€. Forma privignata Krulikowsky.
Parnassius discobolus ab. privignatus, Krulikowsky in Soc. Ent., Vol. 21, p. 5o (1906).
Parnassius discobolus ab. privignata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 36 (1907).
6. Forma © nigricans Staudinger.
Parnassius discobolus ab. nigricans, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 42, p. 277 (1881); Berl. Ent. Zeit., Vol 26,
p3162 st) 1. 2) 2011882).
Parnassius discobolus ab. 9 nigricans, Austaut, Parnass. Pal., p. 103, t. 8 f. 3 (1889).
Parnassius discobolus ab. nigricans, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. ı, p. 97 (1892).
Parnassius discobolus 9 ab. nigricans, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius discobolus ab. nigricans, Verity, Rhop. Pal., p. 58, t. 11 f. 16 (1906).
Parnassius discobolus ab. nigricans, Stichel in Seitz, Gross-Schmett., d. Erde I, Vol. ı, p. 28 (1906).
Thianschan.
b. Parnassius discobolus minor Staudinger.
Parnassius discobolus var. minor. Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol, 42, p. 275 (1881); Berl. Ent. Zeit., Vol. 26,
p. 162, t. ı f. 3 (1882).
Parnassıus discobolus var. minor, Austaut, Parnass. Pal., p. 104, t. 8 f. 1, 2 (1889).
Parnassius discolobus var. minor, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 178, Note (1590).
Parnassius discobolus var. minor, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 97 (1892).
Parnassius discobolus var. minor, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius discobolus var. minor, Verity, Rhop. Pal. p. 56, t. 12 f. 5 (1906).
Parnassius discobolus minor, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28, t. 14 d (1906).
Parnassius actius var. discobolus, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 29 (part.) (1886).
Alatau, Tarbagatai, Fergana.
c. Parnassius discobolus romanovi Grum-Grshimailo.
Parnassius romanovi, Grum-Grshimailo in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 22, p. 301 (1888); Mem. Lép. Romanott,
Vol. 4, p. 181, t. 1 f. 1a-c (1890).
Parnassius romanovi, Austaut, Parnass. Pal., p. 111; 203, t. 10 f. 3; t. 11 f. 1; Suppl. t. V f. 3(9); t. VIL f. 3, 4
(Legetasche) (1889).
Parnassius romanovi, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius romanovit, Moore, Lep. Ind., Vol 5, p. 115 (1902).
Parnassius discobolus var. romanovi, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 279 (ab. ocell. aurant.) (1905).
1) Die Angaben über das Fluggebiet der .//sc bo/us-Formen sind dehnbar. Bestimmte Grenzen lassen sich nicht festlegen, weil alle Formen
miteinander Uebergänge bilden und teilweise auch nebeneinander fliegen.
32 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius discobolus var. romanovi, Verity, Rhop. Pal., p. 57, t. 12 f. 8, 9 (1906).
Parnassius discobolus romanovi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28, t. 14 c (1906).
Parnassius discobolus var. insignis (part.), Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett. Vol. ı, p. 97 (1892).
4X. Forma connexa Schultz.
Parnassius discobolus var. romanovi ab. connexa, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 278 (1905).
Parnassius discobolus romanovi ab. connexa, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p- 28 (1906).
Parnassius romanovi, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 181 (part.) (1890).
Transalai.
d. Parnassius discobolus insignis Staudinger.
Parnassius discobolus var. (ab.) insignis, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 47, p. 94 (1886).
Parnassius insignis, Austaut, Parnass. Pal., p. 106, 174, t. 44 f. 1: t. II f. 2 (9) (1889).
Parnassius discobolus var. insignis, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 178 (1890).
Parnassius discobolus var. insignis, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 206 (1901).
Parnassius discobolus var insignis, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 97 (part.) (1892).
Parnassius discobolus var. insignis, Verity, Rhop. Pal. p. 56 (part.), t. 12 f. 7 (nicht f. 6) (1906).
Parnassius discobolus insignis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28, t. 14 c (1906).
Südl. Alai, Issykkul, Kurukdag.
X. Forma superba Grum-Grshimailo (an subsp. ?).
Parnassius discobolus var. superba, Grum-Grshimailo in Mém. Lep. Romanoff, Vol. 4, p. 180 (1890).
Parnassius superbus, Austaut, (non Rühl), Parnass. Pal., p. 206 (1895).
Parnassius discobolus insignis ab. superba, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28 (1906).
Parnassius discobolus var. insignis, Verity, Rhop. Pal., p. 56 (part.), t. 12 f. 6 (1906).
Afghanistan : Rochan ; südl. Alai.
e. Parnassius discobolus olympius Staudinger. — Taf. 3, Fig. 8 (c.
Parnassius olympius, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit.. Lep. (Iris), Vol. 1o, p. 334 (1898).
Parnassius olympius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 5 (1901).
Parnassius olympius, Austaut in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 67 (1901).
Parnassius discobolus var. olympius, Verity, Rhop. Pal., p. 58, t. 13 f. 3, 4 (1906).
Parnassius discobolus olympius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28, t. 14 d (1906).
Thianschan : Korla (Kurukdag).
i6. Parnassius actius Eversmann.
a. Parnassius actius actius Eversmann.
Doritis actius, Eversmann in Bull. Soc. Imp. Natur. Moscou, Vol. 16, p. 540, t. 9 f. 2ab (1843).
Doritis actius, Herrich-Scháffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., Vol. 1, p. 145, f. 634, 635 (1843-52).
Parnassius actius, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus. p. 75 (1852).
Parnassius actius, Alpheraky in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 16, p. 342 (1882).
Parnassius actius, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 29, p. 274 (? part.) (1885).
Parnassius actius, Austaut, Parnass. Pal., p. 94, t. ro f. 2 (1889).
Parnassius actius, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 184 (1890).
Parnassius actius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 97, 703 (part.) (1892-95).
Parnassius actius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Parnassius actius, Verity, Rhop. Pal., p. 59, t. 12 f. 14, 15 (1906).
Parnassius actius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d, Erde I, Vol. 1, p. 28, t. 14 d (1906).
Parnassius muzaffar, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 3o, p. IV (1886).
Parnassius muzaffar, Rühl, Pal. Grossschmett., p. 97 (1892).
? Parnassius jacquemontii, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 495 (1893).
Alatau, Fergana (Namangan), Katakaramuk.
5. Parnassius actius caesar Staudinger.
Parnassius caesar, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 2, p. 247 (1885); ibidem., Vol. 4, p.
(Note) (nomina nuda) (1890).
Parnassius caesar, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 41 (nom. nud.) (1886).
Parnassius actius var. caesar, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 1o, p. 347 (1898).
Parnassius actius var. caesar, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Parnassius caesar, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 115 (1902).
Parnassius actius var. caesar, Verity, Rhop. Pal., p. 59. t. 12 f. 12, 13 (1906).
Parnassius actius caesar, Stichel in Seitz, Gross-Schmett, d. Erde I, Vol. 1, p. 28 t. 14 e (1906)
187
FAM. PAPILIONIDE 33
Parnassius mousaffar, Grum-Grshimailo in Mém. Lep. Romanoff, Vol. 4, p. 187 (Note) (nom. nud.) (1890).
Parnassius muzafir, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 42 (Note) (1886).
'Thianschan (Kurukdag), Süd-Fergana.
4. Forma actinobolus Staudinger.
Parnassius actius ab. (var.) actinobolus, Staudinget in Deutsch Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 10, p. 347 (1897),
Parnassius actius ab. actinobolus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Parnassius actius ab. actinobolus, Verity, Rhop. Pal. p. 60, t. 12 f. 16, 17 (1906).
Parnassius aclius caesar ab. actinobolus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 28, t. 14 e (1906)
Thianschan (Alpen von Korla).
c. Parnassius actius urumtsiensis Verity.
Parnassius actius var. urumtsiensis, Verity (Deckert M S.), Rhop. Pal., p. 60, t. 13f. 7, 8 (1906).
Parnassius actius var. urumtsiensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 36 (1906).
Nordost- Korla : Urumtsi.
d. Parnassius actius superbus Ruhl.
Parnassius actius var. superbus, Rühl (non P. superbus Grum-Grshimailo), Pal. Gross-Schmett., Vol. 1, p. 97 (1892).
Parnassius actius var. superbus, Verity, Rhop. Pal., p. 59, t. 13f. 5, 6, 1) (1906).
Parnassius actius superbus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 28 (1906).
Transalai, ? Pamir. Aksu.
17. Parnassius jacquemontii Boisduval.
a. Parnassius jacquemontii jacquemontii Boisduval.
Parnassius jacquemontii, Boisduval, Spéc. Gén. Lép., Vol. 1, p. 400 (8, non 9) (1836).
Parnassius jacquemontii, Blanchard, Voy. Inde Jacquem., Vol. 4, Ins. p. 16 (part.), t. 1 f. 4 (non 3) (1844).
Parnassius jacquemontit, Moore in Second Yark. Miss., Lep., p. 5(1879).
Parnassius jacquemontii, Oberthür, Et. Ent. Vol. 4, p. 23, t. 2 f. 5 (8 Origin.) (1879); ibidem, Vol, 4, p. 10, 17
ly Ate sean (Ko).
Parnassius jacquemontit, Ruhl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 98 (part.) (1892).
Parnassius jacquemontit, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 106 (part.), t. 406 f. 1e (1902).
Parnassius jacquemontii, Verity, Rhop. Pal., p. 62, t. 13 f. 16, 17 (1906).
Parnassius jacquemontii, Stichel in Berlin. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 83; Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1,
p. 29 (1907).
Nord-West Himalaya : Kaschmir (Ladak).
R
Forma rhodius Honrath.
Parnassius actius var. rhodius, Honrath (Felder M.S.) in Berl. Ent. Zeit., Vol. 26, p. 178, t. 2 f. 6 (1882).
Parnassius rhodius, Honrath, ibidem, Vol. 29, p. 274 (part.) (1885).
Parnassius actius var. rhodius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 28 (1886).
Parnassius rhodius, Austaut. Parnass. Pal., p. 96, t. 9 f. 12 (1889).
Parnassius rhodius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 97, 703 (part.) (1892-95).
Parnassius epaphus var. rhodius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep, Pal. (3), p. 6 (part.) (1901).
Parnassius jacquemontii ab. rhodius, Stichel in Berl. Ent. Zeit. Vol. 51, p. 89; Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I,
Vol. 1, p. 29 (1907).
Kaschmir : Ladak.
ß. Forma nirius Moore.
Parnassius nirius, Moore, Lep. Ind., Vol. 5. p. 108, t. 407 f. 1, 1a (1902).
Parnassius jacquemontii ab. nirius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 29. t. 15b (Origin.)( 1907).
Ladak, Skorala, Karakorum.
1) Die Abbildung 1. c. Taf. 13, f. 6 macht einen absonderlichen Eindruck. Im Vorderflügel möchte man eher den Charakter einer Form von
P. delphius albulus vermuten und der Hinterflügel gemahnt an eine Zscoóo/us-Form ; ganz auffällig ist dessen geschlossene schmale Saumbinde und die,
dank der vorzüglichen naturgetreuen Wiedergabe des Originals, deutlich erkennbare gleichmässig weisse Befransung beider Flügel. Wenn dieses letztere
bei gewissen Arten der Apollo-Gruppe auch kein unbedingt specifisches Merkmal ist, so scheint eine gescheckte Franse gerade bei sxperbus Ruhl (nicht,
Grum-Gr.,den Verity und Rühl als Autor annehmen), sehr charakteristisch zu sein. Es móchte deshalb die Vermutung nicht von der Hand zu weisen sein,
dass hier das © einer ganz neuen, von acfins sänzlich verschiedenen Art der Apolliniformes vorliegt, für welche bei Bestätigung dieser Vermutung die
Benennung Parnassius ambrosins vorbehalten sein möge. Dass es sich um ein O handelt, ist von Herrn Verity auf eine diesbezügliche Anfrage
freundlichst bestátigt worden.
34 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
^. Parnassius jacquemontii himalayensis Elwes 1) (subsp. dub.).
Parnassius actius var. himalayensis, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 30 (sine cit.) (1886).
Parnassius jacquemontit himalayensis, Oberthür, Et. Ent. Fasc. 14, p. 9; p. 14. 17 (var. himal.), t. 2 f. 12,13 (1891).
Parnassius jacquemonti var. himalayensis, Verity, Rhop. Pal., p. 62, t. 13 f. 19, 20 (nicht 18, 21! (1906).
Parnassius jacquemontii himalayensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 29, t. 15 b (1906).
Parnassius jacquemontit, Ruhl, Pal. Grossschmett., p. 98 (non p. 703) (1892).
Parnassius jacquemonti, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 11, p. 146 (1898).
Parnassius jacquemontii, Moore, Lep. Ind., Vol. 5. p. 106 (part.), t. 406, f. 1a-d (1902).
Zentral- und Ost-Himalaya.
2. Forma impunctata Austaut.
Parnassius jacquemonti var. impunctata, Austaut in Le Naturaliste, Vol. 22. p. 154 (1899).
Parnassius impunctata, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p 108 (1902).
Parnassius jacquemontit himalayensis ab. impunctata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 29 (1907).
Parnassius jacquemonti ab. rhodius, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit., Vol. 11, p. 148 (1898).
Parnassius jacquemontit, Moore, Lep. Ind. Vol. 5, p. 106 (part.), t. 406 f. 1 (1902).
Parnassius jacquemonti forme himalayensis, Verity, Rhop. Pal., t. 13 f. 18, 21 (1906).
Sikkim.
v. Parnassius jacquemontii chitralensis Moore.
Parnassius chitralensis, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 107, t. 406f. 2, 2a (1902).
Parnassius jacquemontii chıtralensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 29 (1907).
Chitral (Afghanistan).
d. Parnassius jacquemontii rubicundus Stichel.
Parnassius jacquemontii rubicundus, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 89 (1906); Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I,
Vol. 1, p. 29, t. 15 a (1907).
? Parnassius actius, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 26, p. 179 (1882).
Parnassius rhodius. Honrath in Berl Ent. Zeit., Vol. 29, p. 274 (part.) (1885).
Parnassius rhodius, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 186 (1890).
Parnassius rhodius, Verity, Rhop. Pal. p. 60 (part.}, t. 13, f. 11 (nicht f. 9, 10); f. 12 (forma melan.) (1906)
Parnassius rhodius var. magna, Staudinger (u. Bang-Haas), Lep. Liste No 45, p. 2 (1901) u. folg. (nom. nud.).
4. Forma parcirubens Schultz.
Parnassius rhodius ab. parcirubens, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 278 (1905).
Parnassius jacquemontii rubicundus forma (ab.) parcirubens, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 90 (1906); Seitz,
Gross-Schmett. d. Erde I. Vol. ı, p. 29 (1907).
Parnassius rhodius, Verity, Rhop. Pal.,t. 13 f. 10 (1906).
Co
. Forma mutilata Schultz,
Parnassius rhodius ab. mutilata, Schultz in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49. p. 278, t. 3f. 1 (1905).
Parnassius jacquemontii rubicundus forma (ab.) mutilata, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 9o (1906); Seitz,
Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1. p. 29 (1907).
Pamir, Fergana.
v. Parnassius jacquemontii variabilis Stichel.
Parnassius jacquemontii variabilis, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 90 (1906); Seitz, Gross-Schmett. d.
Erde I, Vol. 1, p. 29 (1907).
Parnassius rhodius, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 29. p. 274 (part.) (1885).
Parnassius rhodius, Verity, Rhop. Pal., t. 13 f. 9 (1906).
Paruassius rhodius, Staudinger (u. Bang-Haas) in Lep.-Listen.
Ost-Fergana : Alpen von Osch.
f. Parnassius jacquemontii cyrnus Fruhstorter.
Parnassius mercurius cyrnus, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 21, p. 139 (1906).
Parnassius jacquemontii cyrnus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I. Vol. 1, p. 36 (1907).
'Thianschan : Aksu.
©. Parnassius jacquemontii mercurius Grum-Grshimailo. — Taf. 2, Fig. 9 (9).
Parnassius mercurius, Grum-Grshimailo in Horae Soc. Ent. Ross. Vol. 25. p. 445 (1891).
1) Die Abtrennung dieser Form als Unterart ist problematisch. Die Art variiert in ihrem Verbreitungsgebiet so ausserordentlich, dass sich alle
\bstufungen und Combinationen in den Charakteren der Diagnosen benannter Formen, sowohl in Kaschmir als im zentralen Himalaya, vorfinden. Die
3enennung hat nur einen beschränkten praktischen Wert.
FAM. PAPILIONIDE 39
Parnassius mercurius, Austautin Le Naturaliste, Vol. 16. p. 190 (1894).
Parnassius epaphus var. mercurius, Rühl (u. Heyne), Pal. Gross-Schmett., p. 98, 703 (1892-1895)
Parnassius epaphus var. mercurius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Parnassius jacquemontii mercurius, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 5r, p. 83 (1906); in Seitz, Gross-Schmett. d.
Erde I, Vol. 1, p. 29, t. 15 a (1907).
Parnassius mercurius, Verity, Rhop. Pal., p. 6r, t. 13 f. 13, 14, 15 (1906).
Sining-Alpen: Amdo, Kukunor.
h. Parnassius jacquemontii tibetanus kühl.
Parnassius tibetanus, Rühl (Leech M. S.), Pal. Gross-Schmett., p. 99 (1892).
Parnassius jacquemonti var. thibetanus, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 495, Tafelerkl , t. 33 f. 3 (1893;.
Parnassius thibetanus, Oberthür, Et. Ent., Vol. 19, p. 3. t. 8 f. 66, 67 (1894).
Parnassius thibetanus, Austautin Le Naturaliste, Vol. 16, p. 200 (1894).
Parnassius tibetanus, Moore, Lep. Ind , Vol. 5, p. 115 (19021.
Parnassius jacquemontii tibetanus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 3o, t. 15 d (1907).
West-China : Tatsienlu, Tschangku.
4. Forma tatsienluica Verity (nom. vix conserv.).
Parnassius jJacquemontt var. tatsienluica, Verity, Rhop. Pal., p. 63 (1906).
Parnassius jacquemontii tibetanus ab, tatsienluica, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, p- 36 (1907).
Tatsienlu.
b. Legetasche des 2 proximal mit Querfalten, ohne Kiel.
I8. Parnassius epaphus Oberthür.
a. Parnassius epaphus epaphus Oberthür.
Parnassius epaphus, Oberthür, Et. Ent. Vol 4, Pa2zs (1670) NO TA. p.12 nase mfeA Ol Teor).
Parnassius epaphus, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 399 (1882).
Parnassius epaphus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 98 (1892).
Parnassius epaphus, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 492 (cit. part.) (1893).
Parnassius epaphus, Moore, Lep. Ind. Vol. 5, p. 109 (part.); t. 407 f. 2, 2a (1902).
Parnassius epaphus, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 83; in Seitz, Gross-Schmett. d. ErdeI, Vol. 1, p. 30 (1906).
Parnassius epaphus, Verity, Rhop. Pal., p. 71, t. 17 f. 1, 2 (1907).
Parnassius jacquemontiz, Boisduval, Spéc. Gén. Lép. Vol. 1, p. 400 (©, non G) (1836).
Parnassius jacquemontii, Blanchard, Voy. Inde, Jacquem., Ins., p. 16 (part.), t. 1 f. 3 (non 4) (1844).
Parnassius jacquemontit, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 75. t. 12 f. 1, 2 (1852).
Parnasstus jacquemonti, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 36 (part.), t. 2 f. 1 (Legetasche) (1886).
Parnassius jacquemontii, Ruhl (u. Heyne), Pal. Grossschmet., p. 703 (non p. 98) (1895).
4. Forma cachemiriensis Oberthür.
Parnassius epaphus var. cachemiriensis, Oberthür, Et. Ent., Vol.14, p- 14, 17; p. IQ(P. e.-cachemirtensis)t. 1f. 6, 7 (1891).
Parnassius epaphus (dry-season-brood), Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 109, t. 407 f. 3. 3a, b (1902).
Parnassius epaphus forma cachemiriensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 3o, t. 15 c (1907).
Parnassius epaphus var. cachemiriensis, Verity, Rhop. Pal., p. 72. f. 3, 4 (1907).
Nord-West-Himalaya : Kaschmir. Pamir.
b. Parnassius epaphus poeta Oberthür. — Taf. 2, Fig. 10 (9).
Parnasstus poeta, Oberthür, Et. Ent., Vol. 16, P:12t. 2. 9,(1892).
Parnassius epaphus var. poeta, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 493 (1893).
Parnassius poeta, Austaut in Le Naturaliste, Vol. 16, p. 190 (1894) ; Vol. 20, p. 106 (1898).
Parnassius epaphus var. poeta, Staudinger (u Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901)
Parnassius poeta, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 115 (1902).
Parnassius epaphus poeta, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 84; Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 3o,
t. 15 a (1906).
Parnassius epaphus var. poeta, Verity, Rhop. Pal., p. 73, t. 17 f. 5-9 (? pro parte) (1907).
%. Forma oberthüri Austaut (nom. vix conserv.)
Parnassius poeta var. oberthüri, Austaut in Le Naturaliste, Vol. 17. p. 247 (nur ©, (1895); Vol. 20, p. 106 (1898).
Parnassius epaphus poeta ab. oberthüri, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 3o (1007).
Westliches China : Tatsienlu, Tschangku.
c. Parnassius epaphus sikkimensis Elwes. Taf. 3, Fig. II (C7).
Parnassius epaphus var. sikkimensis, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 399, t. 25, f. 4, 5 (1882).
36 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassıus epaphus var. sikkimensis, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor , Vol. 2, p. 494 (1893). 2
Parnassius jacquemontit var. sikkimensis, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 99, 703 (part.) (1892-95).
Parnassius epaphus var. sikkimensis, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (part.) (1901).
Parnassius sikkimensis, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 111, t. 407 f. 4, 4a (Origin.) (1902).
Parnassius epaphus sikkimensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 3o (1907).
Parnassius epaphus var. sikkimensis, Verity, Rhop. Pal., p. 17, t. 17, t. 10-13 (? p. parte) (1907).
Parnassius jacquemonti, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 36 (1886).
Himalaya : Sikkim.
d. Parnassius epaphus nanchanicus Austaut, Taf. 3, Fig. 12 (cy).
Parnassius sikkimensis var. nanchanica, Austaut in Le Naturaliste, Vol. 21, p. 285 (1899).
Parnassius nanchanica, Austaut in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 66 (1901).
Parnassius nanchanica, Moore, Lep. Ind. Vol. 5, p. 115 (1902).
Parnassius epaphus nanchanicus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 3o t. 15 b 1) (1907).
Parnassius epaphus var. sikkimensis forme nanchanica, Verity, Rhop. Pal., p. 73, t. 17, f. 14-17 (? p. parte) (1907).
Parnassius sikkimensis, Alpheraky in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 5, p. 61 (1889).
Parnassius rhodius var. nianschana, Staudinger (u. Bang-Haas) in Lep. Listen (nom nud.).
Nord-Ost-Tibet : Nanschan (Burkhan-Buddha-Gebirgszug).
c. Parnassius epaphus tsaidamensis Austaut.
Parnassius tsaidamensis, Austaut in Le Naturaliste, Vol. 20, p. 106 (1898).
Parnassius tsaidamensis, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 115 (1902).
Parnassius tsaidamensis, Austaut in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 67 (1906).
Parnassius epaphus tsaidamensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett: d. Erde I, Vol. 1, p. 3o (1907).
Gebirge südlich Zaidam (? Marco-Polo Geb.)
f. Parnassius epaphus huwei Fruhstorfer.
Parnassius epaphus huwei, Fruhstorfer in Ent. Zeit. Stett., Vol. 64, p. 360 (1903).
Parnassius epaphus huwei, Stichel in Seitz, Gross.-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 30, t. 15 d (1907).
Parnassius epaphus var. aksuensis, Staudinger (u. Bang-Haas) in Lep. Liste n. 47 (1903) u. folg. (nom. und.).
Chines.-Turkestan : Aksu.
z. Parnassius epaphus altynensis Stichel.
Parnassius epaphus var. altynensis, Staudinger (u. Bang-Haas), Lep. Liste n. 48, p.2 (u. folg.) (nom. nud.) (1904).
Parnassius epaphus altynensis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 30 (1907).
Altyntag.
19. Parnassius beresowskyi Staudinger (? subsp. praec.).
Parnassius epaphus var. beresowskyi, Staudinger (u. Rebel) (? Bianchi MS.), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Pai nassius beresowskyi, Austaut in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 67 (1906).
Parnassius beresowskyi, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51. p. 84 (1906) ; Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1,
p- 30, t. 15 c (1907).
Parnassius epaphus var. beresowskyi, Verity, Rhop. Pal., p. 74, t. 17 f. 18-21 (1907).
Ost-Tibet : Sining-Gebirge (Amdo).
Cohors IV. HARDWICKIIFORMES
Hinterflügel in der Regel mit voten Augenflecken und runden bläulichen oder schwarzen Submarginalflecken. Legetasche
des Q muldenförmig, ventral mit einer Längsfurche.
a. Legetasche des 9 das Leibesende lateral halb umfassend, etwas höher als lang.
20, Parnassius hardwickii Gray.
Parnassius hardwickii, Gray, Zool. Misc., p. 32 (1832) ; Lep. Ins. Nepaul, p. 7, t. 4 f. 1, 1a (1846).
Parnassius hardwickii, Boisduval, Spéc. Gén Lep., Vol. 1, p. 400 (1836).
Parnassius hardwickii, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. 1, p. 76, t. 12 f. 8, 11; 10 (trans.) (1852).
Parnassius hardwicki, Horsfield u. Moore, Cat. Lep. Mus. E.-Ind. Comp., Vol. ı, p. 84 (1857).
1) Die Vorlagen für diese Abbildungen sind ohne Mitwirkung des Autors unglücklich gewählt, die Figuren passen besser auf subsp. Zzewez
FAM. PAPILIONIDE 37
Parnassius hardwickii, Staudinger (u. Schatz), Exot. Schmett., Vol. 1, p. 22, t. 14 (1884).
Parnassius hardwickii, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 38, t. 2 f. 5 (Legetasche) (1886).
Parnassius hardwickii, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 110 (1892).
Parnassius hardwickii, Moore. Lep. Ind., Vol. 5, p. 111 (part.), t. 408 f. 1d-g, t. 409 f. 1 c (trans.), f 1d-g (1902).
Parnassius hardwickii, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p 31, t. 15 b trans.) (1907).
Parnassius hardwicki, Verity, Rhop. Pal., p. 9o, t. 21 f. 17 (als forme charino ©), f. 19, 20 (als forme parva) (1907).
Parnassius jacquemontit, Kolar (non Boisduval) in Hügels Kaschmir, Vol. 4, Ins., p. 407, t. 2 f. 3, 4 (1844).
a. Forma otos Fruhstorfer.
Parnassius hardtwicki ab. otos, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit., Lep. (Iris), Vol. 16, p. 46 (1903).
Parnasstus hardwickii ab. otos, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 31 (1907).
Parnassius hardwickii, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 111 (dry-season brood), t. 408 f. 1 (1902).
ß. Forma albicans Fruhstorfer.
Parnassius hardwickii albicans, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit., Lep. (Iris), Vol. 11, p. 147 (1898).
Parnassius albicans, Austaut in Le Naturaliste, Vol. 21, p. 154 (1899).
Parnassius hardwickii ab. albicans, Stichel in Seitz, Gross-Schmett d. Erde I, Vol. 1, p. 31 (1907).
Parnassius hardwickii, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. 1, t. 19 f. 9 (1852).
Parnassius hardwickii, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 111 (dry-hot-season form), t. 408, f. 1a, b; 1c (trans.) (1902).
Y. Forma afer Fruhstorfer, — Taf. 3, Fig. 13 (c).
Parnassius hardwicki var. afer, Fruhstorfer in Ent. Zeit. Stett., Vol. 60, p. 354 (1899).
Parnassius hardwickit ab. afer, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 31 (1907).
Parnassius hardwickii, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 112 (dry-cold-season form), t. 409 f. 1, 1a, b (1902).
6. Forma © charino (Gray) Elwes 1).
Parnassius hardwickii var. a (P. charino G. R. Gray MS.). I. E. Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. ı, p. 76.
tae ET SDSRATS52)-
Parnassius hardwickii var. a, Kirby, Cat. diurn. Lep., p. 513 (1871).
Parnassius hardwickii var. charino, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 38 (1886).
Parnassius hardwickii ab. charino Ruhl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 110 (1892).
Parnassius hardwickii ab, charino, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 31 (1907).
Parnassius hardwickii, Moore, Lep. Ind.. Vol. 5, p. 112 (wet-season form), t. 410 f. 1a-g (1902).
Parnassius hardwicki forme charino, Verity, Rhop. Pal., t. 21 f. 18 (1907).
Nordwest- bis Ost-Himalaya.
21. Parnassius przewalskii Alpheraky.
Parnassius przewalskit, Alpheraky in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 3, p. 403 (1887); Vol. 5, p. 61, t. 4 f. ra-d (1889).
Parnasstus przewalskii, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 109 (1892).
Parnassius przewalskii, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius przewalskit, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 31 (1907).
Nord-Ost- Tibet : Amdo (Burkham-Buddha-Kette).
22. Parnassius szechenyi Frivaldszkv.
a. Parnassius szechenyi szechenyi [rivaldszky.
Parnassius szechenyi, Frivaldszky in Termes. Füz., Vol. 1o, p. 39, t. 4 f. 1, 1a (1886).
Parnassius szechenyi, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 16, p. 4 (part.), t. 2 f. 11 (non 13) 1892).
Parnassius szechenyt, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 501 (part.) (1902).
Parnassius szechenyit, Ruhl (u. Heyne), Pal. Grosschmett., Vol. 1, p. 109 (1892); p. 706 (P. szechenyi) (1895).
Parnasstus szechenyi, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius szeckenyii, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 116 (1902).
Parnassius szechenyi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 31, t. 15 e (trans. ad ssp. b) (1907).
Parnasstus szechenyi var. amdensis, Verity, Rhop. Pal., p. 89, t. 21 f. 16 (1907).
Ost-Tibet : Sining (Amdo): Nordwest-China.
b. Parnassius szechenyi germanae Austaut.
Parnassius szechenyi var. germanae, Austaut in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 66 (1906).
Parnassius szechenyi germanae, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32 (1907).
1) Der Manuscript- Name cZarzno G. R. Gray erhält erst durch Elwes (1886', der ihn zuerst für eine systematische Einheit (var.) anwendet
Existenzberechtigunz,
38 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Paruassius szechenyi, Oberthür, Et. Ent., Vol. 16, p. 4 (part.), t. 2 f. 13 (non f. 11) (1892).
Parnassius szechenyi, Verity, Rhop. Pal., p. 89, t. 21 f. 14, 15 ‘1907).
Südwest-China : Tatsienlu.
23. Parnassius orleans Oberthür.
a. Parnassius orleans orleans Oberthür.
Parnassius orleans, Oberthür, Descr. esp. nouv. Lép. (1890); Ét. Ent., Fasc. 14, p. 8, 18, t. 1 f. 2 (1891); ibidem,
Fasc. 16; p. 3, t. 2-f. 14 (1802).
Parnassius orleans, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 502 (part.) (1893).
Parnassius orleans, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. r, p. 109 (1892) ; p. 705 (P. orleansi) (1895).
Parnassius orleans, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 115 (part.) (1902).
Parnassius orleans, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p, 32, t. 13 c (1907).
Parnassius orleansi, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3). p. 8 (1901).
Parnassius orleansi, Verity, Rhop. Pal.. p. 93, t. 21, f. 1, 2 (1907).
Westliches China : Tatsienlu.
5. Parnassius orleans groumi (Oberthür) Staudinger.
Parnassius orleans-groumi, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 16, DS, 62.277. 704m892).
Parnassius orleans var. groumi, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (1901).
Parnassius orleans groumi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32 (1906).
Parnassius orleansi var. grumi, Verity, Rhop. Pal. p. 93, t. 21, f. 4, 5 (1907).
Sining : Amdo. u
24. Parnassius cephalus Grum-Grshimailo 1).
a. Parnassius cephalus cephalus Grum-Grshimailo.
Parnassius cephalus. Grum-Grshimailoin Horae, Soc. Ent. Ross., Vol. 25, p. 446 (1891).
Parnassius delphius var. cephalus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 106 (1892).
Parnassius delphius var. cephalus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius cephalus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 32, t. 16 b (1907).
Parnassius cephalus, Verity, Rhop. Pal., p. 88 (part.) (1907).
Nordost- Tibet : Sining (Amdo).
b. Parnassius cephalus elwesi Leech.
Parnassius delphius var. elwesi, Leech in The Entomologist, Vol. 26, Suppl., p. 104; Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2,
p. 504, t. 33 f. 4 (1893).
Parnassius delphius-elwesi, Oberthür, Ét. Ent.. Fasc. I9, p. 3 (part.), t. 8 f. 72 (ab.) (1894).
Parnassius delphius var. elwesi, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3). p. 7 (1901).
Koramius elwesi, Moore, Lep. Ind., Vol. 5. p. 123 (1902).
Parnassius cephalus elwesi, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 32 (1907).
Parnassius cephalus, Verity, Rhop. Pal., p. 88 (part.) t. 21, f. 13 (ab.) (1907).
West-China : Tatsienlu, Tongho.
b. Legetasche des Q das letzte Hinterleibsegment riugrormig umschl'essend, unten distal in 2 Zipfel ausgezogen.
25. Parnassius delphius Eversmann.
Parnassius delphius delphius Eversmann. — Tat: 3, Fig. 14 (Q).
Parnassius delphius, Eversman in Bull. Soc. Imp. Natur. Moscou., Vol. 16, p. 541, t. 7 f. 1a, b (1843).
Parnassius delphius, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., Vol. 1, p. 146, Index, p. 8, f. 638. 639 (1843-56).
Parnassius delphius, Alpheraky in Horae, Soc. Ent. Ross., Vol. 16, p. 355 (1881).
Parnassius delphius, Austaut, Parnass. Pal., p. 71, t. 17 f. 1 (1889).
Parnassius delphius, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4. p. 194 (1890).
Parnassius delphius, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 504 (part.) (1893).
1) Die Einreihung dieser von früheren Autoren als Varietüt von P. delohius aufgefassten Form als Sonderart an dieser Stelle geschieht aut
Grund der Feststellung des durch sein Werk Rhopalocera Palaearctica bekannt gewordenen Autors P. Verity, dem die Originale (Typen) von
P. cephalus aus der Sammlung des Herrn Deckert zugänglich waren. Nach einer freundlichen Mitteilung Veritys ist die Abdominaltasche des
weiblichen Stückes genau wie bei P. szechenyi. Die Echtheit des Abdomens des untersuchten Q vorausgesetzt, ist hiermit die Artberechtigung
erwiesen. Die ebenfalls als ZeZéZizs-Varietit angesehene Form e/wesi schliesst sich an c*pha/us typ. eng an und wird von Verity sogar mit diesem
für identisch gehalten. Beiden Formen sind schwarz und weiss gescheckte Fransen gemeinsam.
FAM. PAPILIONID/E 39
Parnassius delphius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 103; 705 (1892-95).
Parnassius delphius, Staudinger {u. Rebel). Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Koramius delphius, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 122 (1902).
Parnassius delphius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32. t. 15 d €, 15 e 9 (1907).
Parnassius delphius, Verity, Rhop. Pal., p. 77 (part.) t. 18, f. 5, 6 (1907).
Tarbagatai, Alatau, Thianschan, Issykkul, Fergana.
Forma caeca Dönitz.
Parnassius delphius var. caecus, Dönitz in Ent. Nachr., Vol. 28, p. 193 11892).
Parnassius delphius ab. caeca, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32 (1907).
Neben der Hauptform und in verschiedenen Combinationen mit den anderen Formen oder Unterarten,
N
$. Forma namangana Staudinger.
Parnassius delphius var. namanganus, Elwes (Staudinger MS.) in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 39 (1886, Januar)
(nom. nud.)
Parnassius delphius var. namanganus, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 47, p. 196 (1886).
Parnassius namanganus, Austaut, Parnass. Pal. p. 76, t. 17 f. 3 (1889).
Parnassius delphius var. namanganus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 105, 705 1892-05).
Parnassius delphius var. namanganus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius delphius ab. namangana, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32, t. 16 a (1906).
Parnassius delphius var. namanganus, Verity, Rhop. Pal., p. 79, t. 16 f. 18, 19 (nicht 17) (1907).
Nord-Fergana, Westl. Thianschan.
Y. Forma maximina Staudinger.
Parnassius delphius var. maximinus, Staudinger in Deutsch. Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 4, p. 158
Parnassius delphius var. maximinus, Rühl(u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. r, p. 106 (1892).
Parnassius delphius var. maximinus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius delphius ab. maximina, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32 (1907).
Parnassius delphius var. maximinus, Verity, Rhop. Pal., p. 83, t. 19 f. 10, 11 (1907).
Issykkul.
©. Forma infernalis Elwes.
Parnassius delphius var. infernalis, Elwes (Staudinger M S.) in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 39 (1886, Januar).
Parnassius delphius var. infernalis, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 47, p. 195 (1886).
Parnassius delphius var. infernalis, Austaut, Parnass. Pal., p. 74, t. 17 f. 2 (1889).
Parnassius delphius var. infernalis, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 197, t. 21 f. 2a, b (1890).
Parnassius delphius var. infernalis, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. r, p. 104, 705 (1892-95).
Parnassius delphius var. infernalis, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius delphius ab. infernalis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32, t. 15 f (1907).
Parnassius delphius var. infernalis, Verity, Rhop. Pal., p. 78, t. 18 f. 8, 9; 17 (als var. namanganus) (1907).
Ost-Fergana, Thianschan.
t. Forma styx Staudinger.
LU
Parnassius delphius ab. styx, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 47, p. 196 (1886).
Parnassius delphius ab. styx, Austaut, Parnass. Pal., p. 75 (1889).
Parnassius delphius var. et ab. styx, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 107 (1892).
Parnassius delphius ab. styy Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius delphius ab. styx. Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I. Vol. 1. p. 32, t. 15 f. 1907
Parnassius delphius var. infernalis ab. styx, Verity, Rhop. Pal., p. 79. t. 18 f. 10, 20, 21 (1907).
Thianschan.
x
-. Forma infumata Austaut,
Parnassius delphius var. infumata, Austaut in Le Naturaliste, Vol. 13, p. 180 (7891).
Parnassius delphius var. infumata, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 105 (1892).
Parnassius delphius var. infumata, Staudinger (u. Rebel). Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius delphius ab. infumata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32 (1907).
Parnassius delphius var. infumata, Verity, Rhop. Pal., p. 79, t. 18, f. 11 (1907).
Karategin.
b. Parnassius delphius staudingeri Bang-Haas.
Parnassius staudingeri, Bang-Haas in Berl. Ent. Zeit., Vol. 26, p. 163, t. 2 f. 7, 8, 81 (1882).
Parnassius staudingeri, Austaut, Parnass. Pal., p. 79, t. 18 f. 1, 2 (1889).
Parnassius delphius var. staudingeri, Grum-Grshimailo in Mém. Lep. Rom., Vol. 4, p. 203 (1890).
Parnassius delphius var. staudingeri, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 104, 705 (1892-05).
40
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius delphius var. staudingeri, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Koramius staudingeri, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 122 (1902).
Parnassius delphius staudingeri, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32, t. 15 e (1907).
Parnassius delphius var. staudingeri, Verity, Rhop. Pal., p. 80, t. 18, f. 15, 16 (1907).
Süd-West-Fergana : Sarafschan; Alai, Transalai.
X. Forma illustris Grum-Grshimailo.
Parnassius delphius var. illustris, Grum-Grshimailo in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 22, p. 304 (1888).
Parnassius illustris, Austaut, Parnass. Pal., p. 205 (1889).
Parnassius delphius var. illustris, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 198, t. 21 f. 1a, b (1890).
Parnassius delphius var. illustris, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 104, 705 (1892-95).
Parnassius delphius var. illustris, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1906).
Parnassius delphius staudingeri ab. illustris, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32, t. 16 a (1906).
Parnassius delphius var. illustris, Verity, Rhop. Pal., p. 79, t. 18 f. 12, 13, 14 (1907). |
Parnassitts transiens, Austaut (Staudinger MS.), Parnass. Pal., p. 81, t. 18 f. 3 (1899).
Parnassius delphius var. transiens, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 104 (1895).
Süd-Fergana, Transalai (Pamir).
6. Forma cardinal Grum-Grshimailo.
Parnassius delbhius var. cardinal, Grum-Grshimailo, Mém. Lép. Romanoff, Vol. 3, p. 397 (1887) ; Vol. 4, p. 201, t. 2
f. 2a, c (O), b, d (9) (1890).
Parnassius cardinal, Austaut, Parnass. Pal., p. 83, t. 19 f. 1 (1887).
Parnassius delphius var. cardinal, Rühl, Pal. Grossschmett., p. 107, 705 (1892-95).
Koramius cardinal, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 123 (1902).
Parnassius delphius staudingeri ab. cardinal, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 32 t. 15 f (1907).
Parnassius delphius var. cardinalis, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius delphius var. cardinalis, Verity, Rhop. Pal., p. 8r, t. 18 f. 22 (1907).
Sarafschan, Pamir, Thianschan.
c. Parnassius delphius albulus Honrath.
Parnassius delphius var. albulus, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 33, p. 161 (1889); t. 2 f. 1 (1890).
Parnassius delphius var. albulus, Austaut, Parnass. Pal., p. 209 (1889).
Parnassius delphius var. albulus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 107 (1895).
Parnassius delphius var. albulus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius delphius albulus, Huwe in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 314, 328 (1905).
Parnassius delphius albulus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 33, t. 16 a (1907).
Parnassius delphius var. albulus, Verity, Rhop. Pal., p. 83, t. 19, f. 6-9 (? part.) (1907).
Parnassius delphinus, Grum-Grshimailo (Christoph MS.) in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 195 (nom. nud.) (1890).
"u
%. Forma marginata Huwe. — Taf. 3, Fig. Le ODE
Parnassius delphius var. albulus ab. marginata, Huwe in Ent. Zeit. Guben, Vol. 18, no 33, Beilage (1905).
Parnassius delphius albulus forma marginata, Huwe in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 320, 328 (1905).
Parnassius delphius albulus ab. marginata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 33 (1907).
2. Forma boettcheri Huwe.
Parnassius delphius var. albulus ab. boettcheri, Huwe in Ent. Zeit. Guben, Vol. 18, no 33, Beilage (1905).
Parnassius delphius albulus forma boettcheri, Huwe in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 320, 328 (1905).
Parnassius delphius albulus ab. boettcheri, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 33 (1907).
Y. Forma pura Huwe.
Parnassius delphius albulus forma pura, Huwe in Berl. Ent. Zeit.. Vol. 49, p. 324. 328 (1905).
Parnassius delphius albulus ab. pura, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 33 (1907).
07
. Forma rubropicta Huwe.
Parnassius delphius albulus forma rubropicta, Huwe in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 323, 328 (1905).
Parnassius delphius albulus ab. rubropicta, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 33 (1907).
(e
. Forma semicaeca Huwe.
Parnassius delphius var. albulus var. semicaecus, Huwe in Ent. Zeit. Guben, Vol. 18, n° 33, Beilage (1905).
Parnassius delphius albulus forma semicaeca, Huwe in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 324, 328 (1905).
Parnassius delphius albulus ab. semicaeca, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 33 (1907).
-. Forma denigrata Huwe.
Parnassius delphius albulus forma denigrata, Huwe in Berl. Ent. Zeit., Vol. 49, p. 325, 328 (1905).
Parnassius delphius albulus ab. denigrata, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 33, t. 16a (1907).
Oestliches Alai-Gebirge : Nura-Kette, Jitimtau.
FAM. PAPILIONIDZ: 41
d. Parnassius delphius dolabella Fruhstorfer.
Parnassius delphius dolabella, Fruhstorfer in Ent. Zeit. Guben, Vol. 18, p. 29 (1904).
Parnassius delphius dolabella, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 33 (1907).
Kaschgar.
e. Parnassius delphius stoliczkanus Felder.
Parnassius stoliczkanus, C. u. R. Felder in Reise Novara, Lep., Vol. 2 (2). p. 138, t. 69f. 2, 3 (1864).
Parnassius stoliczkanus, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 40 (1886).
Parnassius delphius var. stoliczkanus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 106, 705 (1892-95).
Parnassius delphius var. stoliczkanus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Koramius stoliczkanus, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 120, t. 142 f. 1, 1a, b (1902).
Parnassius delphius stoliczkanus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 33, t. 16 c (1907).
Parnassius delphius var. stoliczkanus, Verity, Rhop. Pal., p. 82, t. 10, f. 11, 12 (1907).
Nordwest-Himalaya : Kaschmir (Ladak, Marka, Rupshu).
%. Forma stenosema Honrath.
Parnassius delphius var. stenosemus, Honrath in Ent. Nachr., Vol. 16, p. 127 (1890).
Parnassius delphius var. stenosemus, Honrath in Berl. Ent. Zeit., Vol. 36, p. 431, t. 15 f. 3 (1892).
Parnassius delphius var. stenosemus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 106 (1892).
Parnassius delphius var. stenosemus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Koramius stenosemus, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 122, t. 412 f. 3, 3a- (1902).
Parnassius delphius stoliczkanus ab. stenosemus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett, d. Erde I, Vol. 1, p. 33, t. 16 b (1907).
Parnassius delphius var. stenosemus, Verity, Rhop. Pal., p. 82, t. 19, f. 3-5 (1907).
Ladak.
Be Forma atkinsoni Moore.
Koraminus atkınsoni, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 121, t. 412 f. 2 (1902).
Parnassius delphius stoliczkanus ab. atkinsoni, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d Erde I, Vol. 1, p. 33 (1907).
Parnassius delphius var. stolicskanus forme atkinsoni, Verity, Rhop. Pal., p. 82, t. 10, f. 13 (1907).
Nord-Kaschmir : Pir Pinjal.
f. Parnassius delphius acdestis Grum-Grshimailo.
Parnassius delphius var. acdestis, Grum-Grshimailo in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 25, p. 446 (1891).
Parnassius delphius var. acdestis, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 105 (1892).
Parnassius delphius var. acdestis, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius delphius acdestis, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 33, t. 16 b (1907).
Parnassius delphius var. acdestis, Verity, Rhop. Pal., p. 81, t. 18 f. 23, 24 (1907).
Sining (Amdo).
g. Parnassius delphius cinerosus Stichel.
Parnassius delphius cinerosus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34 (1906).
Parnassius delphius var., Oberthür, Ét. Ent., Fasc. 19, p. 3, t. 8 f. 71 (1894).
Parnassius delphius forme diaphana, Verity, Rhop. Pal., p. 78, t. 18 f. 7 (1907).
West-China : Tongho.
A. Parnassius delphius lampidius Fruhstorfer.
Parnassius delphius lampidius, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit., Lep. (Iris), Vol. 16, p. 44, t. 1 f. 2 (non 1) (1903).
Parnassius delphius lampidius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 34 (1907).
Parnassius delphius var. lampidius, Verity, Rhop. Pal., p. 80, t. 19 f. 1, 2 (1907).
Parnassius delphius var., Elwes in Deutsche Ent. Zeit., Iris, Vol. 16, p. 389 (1903).
Süd-China (Kambadjong) 1).
i. Parnassius delphius hunza Grum-Grshimailo. .
Parnassius stoliczkanus var. hunza, Grum-Grshimailo in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 22, p. 303 (1888).
Parnassius delphius var. hunza, Grum-Grshimailo in Mém. Lep. Romanoff, Vol. 4, p. 205, t. 10 f. rab (1890).
Parnassius delphius var. hunza, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 105, 705 (1892-95).
Parnassius delphius var. hunza, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Koramius hunza, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 123 (1902).
Parnassius delphius hunza, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 33, t. 16 b (1907).
Parnassius delphius var. hunza, Verity, Rhop. Pal., p. 83, t. 10 f. 9, 10 (1907).
Hindukusch.
1) Nach Mitteilung des Autors berichtigt. Angabe « Sikkim » beruht auf Irrtum.
42 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Sectio Il. SYMPLECTI
Subcostaläste I und 2 des Vorderflügels verwachsen.
Cohors I. ACCONIFORMES
Hinterflügel ohne blaue Distalflecke.
a. Legetasche des 2 sack- oder schlauchförmig, höher als lang.
25. Parnassius acco (ray.
a. Parnassius acco acco Gray.
Parnassius acco, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. 1, p. 76, t. 12 f. 5, 6 (1852)
Parnassius acco, Elwes, Proc. Zool. Soc. Lond., p. 35 (1886).
Parnassius acco, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. ag (1892).
Tadumia acco, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 116 (part.), t. 411 f. ı, 1a-c (1902).
Parnassius acco, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34, t. 16 c (1907).
Kaschmir : Ladak. Karakorum, Sikkim-Tibet-Grenze.
ji. Parnassius acco gemmifer Fruhstorfer.
Parnassius acco gemmifer, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 19, p. 25 (1904).
Parnassius acco gemmifer, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34 (1907).
Süd-Tibet.
26. Parnassius simo Gray.
a. Parnassius simo simo Gray.
Parnassius simo, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. 1, p. 76, t. 12 f. 3, 4 (1852).
Parnassius simo, Oberthür, Ét. Ent., Fasc. 14, p. 14, t. 1 f. 8, 9 (1891).
Parnassius simo, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 110 (1892).
Parnassius simo, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (19or).
Tadumia simo, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 117, t. 411 f. 2 (1902).
Parnassius simo, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34 (1907).
Parnassius simo, Verity, Rhop. Pal.. p. 74, t. 17 f. 22; t. 10f. 6, 7 (1907).
Kaschmir : Ladak.
b. Parnassius simo simonius Staudinger.
Parnassius simo var. simonius, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 5o, p. 16 (1889;.
Parnassius simo var. simonius, Austaut, Parnass. Pal., p. 184, t. If. o, 10 (Legetasche falsch) t. IV f. 1, 2 (1889).
Parnassius simo var. simonius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 111 (1895).
Parnassius simo var. simonius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Tadumia simonius, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 118 (1902).
Parnassius simo simonius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34, t. 16 d (1907).
Parnassius simo var. simonius, Verity, Rhop. Pal.. p. 75, t. 17, f. 23, 24 (1907).
Parnassius simo, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 207, t. 21 f. 3a-c (1890).
Süd-Fergana, Transalai.
. Parnassius simo simulator Staudinger.
Parnassius simo var. simulator, Staudinger in Ent. Zeit. Stett., Vol. 5o, p. 16 (1889).
Parnassius simo var. simulator, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 112 (1892).
Parnassius simo var, simulator, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 6 (1901).
Parnassius simulator, Püngeler in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris:, Vol. 14, p. 177 (part.), t. 1 f. 1, 2 (non 7, 8) (1901)
Tadumia simulator, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 118 (1902).
Parnassius simo simulator, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34, t. 16 d (1907).
Parnassius simo var. simulator, Verity, Rhop. Pal., p. 76 (part.), t. 17 f. 25, 26 (1907).
Issykkul.
FAM. PAPILIONIDA: 43
d. Parnassius simo boédromius Püngeler.
Parnassius boëdromius, Püngeler in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 14, p. 177, t. 1 f. 3, 4 (1901).
Parnassius simo boëdromius, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit. Iris, Vol. 16, p. 46 (1903).
Parnassius simo boédromius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1. p. 34 (1907).
Parnassius simo var. boédromius, Verity, Rhop. Pal., p. 76, t. 18 f. 1, 2 (1907)
4. Forma gylippos Fruhstorfer. — Taf. 3, Fig. 16 (Q)
Parnassius gylippos, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit. Iris, Vol. 16, p. 45 (1903).
Parnassius simo boédromius ab. gylippos, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34, t. 16 c (1907).
Parnassius simulator, Püngeler in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 14, p. 177 (part.), t. 1, f. 7, 8 (non 1, 2) (1901).
Parnassius simo var. simulator, Verity, Rhop. Pal., p. 76 (part.), t. 17 f. 27, 28, 29; t. 18 f. 3 (trans.) (1907).
2. Forma suffusa Verity (nom. vix conserv.).
Parnassius simo var. boëdromius © ab. suffusa, Verity, Rhop. Pal., p. 77, t. 15 f. 4 (1907).
Chines. Turkestan : Aksu.
e. Parnassius simo acconus Fruhstorter.
Parnassius acco acconus, Fruhstorfer in Ins. Börse, Vol. 20, p. 148 (1903).
Parnassius acconus, Fruhstorfer in Deutsche Ent. Zeit. Iris, Vol. 16, p. 43, 45, t. 1 f. 1 (non f. 2) (1903).
Parnassius simo acconus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34 (1907).
Parnassus simo var. acconus (P. kozlowyi Alph. i.1.; Verity, Rhop. Pal., p. 75, t. 17, f. 33-35 (1907).
Parnassius simo var., Elwes in Deutsche Ent. Zeit. Iris, Vol. 16, p. 389 (1904).
Süd-Tibet : Kambadjong 1), Amdo.
f. Parnassius simo simplicatus Stichel, nov. nom.
Parnassius simo var. simulator, Verity, Rhop. Pal., p. 76,t. 17 f. 30-32 (1907).
Altyntag.
b. Legetasche des 2 schnabelförmig gespalten.
27. Parnassius tenedius Eversmann. — Taf. 3, Fig. 17 (9)
Parnassius tenedius, Eversmann in Bull. Soc. Imp. Nat. Moscou, Vol. 24. p. 621 (1851).
Dor itis tenedius, Herrich-Scháffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur. Vol. 1, Index p. 23, f. 632, 633 (1843).
Par nasstus tenedius, Menetries in Schrencks Reis. Amurland, Vol. 2, Lep., p. 14, t. 1 f. 3 (1859).
Parnassius tenedius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond., p. 42 (1886).
Parnassius tenedius, Austaut, Parnass. Pal., p. 129, p 175, t. 13f.3; t. 1, f. 5,6 RE AE QA taal tees) (E889)
Parnassius tenedius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 112 ( T
Parnassius tenedius, Herz in Deutsche Ent. Zeit. Lep. Iris, AN LISp22331018
Parnassius tenedius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. 8
Parnassius tenedius, Pagenstecher in Fauna Artica, Vol. 2, E jue us ).
Parnassius tenedius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34, t. 16 c (1907).
Parnassius tenedius, Verity, Rhop. Pal., p. 92, t. 21, f. 21, 22 (1907).
Süd-Sibirien : Altai, Sajan, Kentei; Oberes Lena- u. Wiljui-Gebiet; Turkestan : Issykkul; óstl. Amur-
Gebiet, ? Amdo (Staudgr.).
Cohors Il. CHARLTONIIFORMES
Hinterflügel mit blaulichen Distalflecken.
a. Legetasche flach, das Leibesende ringförmig umschliessend, unten schlittenförmig, mit zwei langen, aufwärts gebogenen Zipfeln.
25. Parnassius imperator Oberthür.
a. Parnassius imperator imperator Oberthür.
Parnassius imperator, Oberthür in Bull. Ent. Soc. France (6), Vol. 3, p. 77 (1883).
Parnassius imperator, Oberthür, Et. Ent., Fasc. 9, p. 11, t. 1 f. 4a-c (9) (1886); Fasc. 14, p. 1, t. 1 f. 1 (8) (1801)
Parnassius imperator, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond.. p. 42, t. 3 f. 4 (Legetasche) (1886).
1) Nach Mitteilung des Autors berichtigt. Angabe « Sikkim » beruht auf Irrtum.
44 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius imperator, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 108 (1892).
Parnassius imperator, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 505 (1893).
Parnassius imperator, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 8 (1901).
Koramius imperator, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 123 (1902).
Parnassius imperator, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 34, t. 16 e (1907).
Parnassius imperator, Verity, Rhop. Pal., p. 86, t. 21, f. 6-8 (1907).
4. Forma alticola Verity.
Parnassius imperator forme alticola, Verity, Rhop. Pal., p. 86, t. 21, f. 9 (1907).
West-China : Tatsienlu.
b. Parnassius imperator musagetus Grum-Grshimailo.
Parnassius imperator var. musageta. Grum-Grshimailo in Horae Soc. Ent. Ross., Vol. 25, p. 446 (1891).
Parnassius imperator var. musageta, Ruhl (u. Heyne). Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 109 (1892).
Parnassius imperator var. musageta, Leech, Butt. Chin. Jap. Cor., Vol. 2, p. 507 (1893).
Parnassius imperator var. musageta, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal., Vol. 3, p. 8 (1901).
Parnassius imperator var. musageta, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. ErdeI, Vol. 1. 35, t. 16 d (1907).
Parnassius imperator var. musageta, Verity, Rhop. Pal., p. 87, t. 21, f. 11, 12 (1907).
Sining : Amdo.
QD
Parnassius imperator augustus Fruhstorfer.
Parnassius imperator augustus, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 18, p. 113 (1903).
Parnassius augustus, Austaut in Ent. Zeit. Guben, Vol. 20, p. 68 (1906).
Parnassius imperator, Elwes in Deutche Ent. Zeit. Iris, Vol. 16, p. 389 (1904).
Parnassius imperator var. augustus, Verity, Rhop. Pal., p. 87, t. 21, f. 1o (als ab. flava) 1) (1907)
Sikkim-Tibet-Grenze.
d. Parnassius imperator supremus Fruhstorfer.
Parnassius imperator supremus, Fruhstorfer in Soc. Ent., Vol. 18, p. 5o (1003).
Parnassius imperator supremus, Stichelin Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 35 (1907).
? Chinesisches Turkestan.
e. Parnassius imperator imperatrix Alpheraky.
Parnassius imperator var. imperatrix, Alpheraky in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 9, p. 23o, t. 12 f. 2 (1897).
Parnassius imperator var. imperatrix, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3). p. 8 (1901).
Koramius imperatrix, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 123 (1902).
Parnassius imperator imperatrix, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 35 (1907).
Nord-Ost-Tibet : Nanschan-Gebirge (Humboldt-Kette).
f. Parnassius imperator venustus Stichel. — ar 3; Fig. 18 (c).
Parnassius imperator venustus, Stichel in Berl. Ent. Zeit., Vol. 51, p. 9r (1906).
Parnassius imperator venustus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 35 (1907)
Fergana : Samarkand.
b. Legetasche des 9 schnecken- oder beutelförmig.
29. Parnassius charltonius Gray.
Taf. 3, Fig. 19 (9).
Parnassius charltonius, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., Vol. ı, p. 77, t. 12 f. 7 (9) (1852).
Parnassius charltonius, Moore, Second Yarkand Miss. Lep., p. 5, t. 1 f. 3 (1879).
Parnassius charltonius, Staudinger (u. Schatz), Exot. Schmett., Vol. 1, p. 22 (1884).
Parnassius charltonius, Elwes in Proc. Zool. Soc. Lond. p. 43, t. 3 f. 5 (Legetasche) (1886).
Parnassius charltonius, Austaut. Parnass. Pal., p. 188, t. V, p. 1, 2 (1889).
Parnassius charltonius, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 108, 705 (1892-95).
Kailasius charltonius, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Parnassius charltonius, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 118, t. 411 f. 3, 3a, b (1902).
Parnassius charltonius, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 35 (1907).
Parnassius charltonius, Verity, Rhop. Pal., p. 84, t. 19 f. 14; t. 21 f. 2, 3 (1907).
Nordwest-Himalaya : Kaschmir (Ladak, Koksir, Lahoul).
a. Parnassius charltonius charltonius Gray.
r) Die gelbe Farbe dieses Stückes dürfte nicht auf natürlichem Wege entstanden sein, sondern die Ursache der partiellen Verfärbung wird auf
den Einfluss von Feuchtigkeit oder auf einen anderen Umstand ähnlicher Wirkung zurückzuführen sein.
FAM. PAPILIONIDÆ 45
b. Parnassius charltonius prinoeps Honrath.
Parnassius charltonius var. princeps, Honrath (non Grum-Gr.), in Berl. Ent. Zeit., Vol. 31, p. 351 (1587) ; Vol. 32,
P- 496, Sor (1888).
Parnassius charltonius var. princeps, Austaut, Parnass. Pal., p. 67, t. 16 f. 1, 2 (1889).
Pav nassius charltonius var. princeps, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett.. Vol. 1, p. 108, 705 (1895).
Parnassius charltonius var. princeps, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 7 (1901).
Kailasius princeps, Moore, Lep. Ind., Vol. 5, p. 120 (1902).
Parnassius charltonius princeps, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 35, t. 16 e (1907).
Parnassius charltonius, Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Romanoff, Vol. 4, p. 189, t. 2 f. 1a-c (1890).
Parnassius charltonius var. princeps, Verity, Rhop. Pal., p. 85, t. 21 f. 4, 5 (1907).
Süd-Tergana, Transalai, Pamir.
3o. Parnassius loxias Püngeler.
Parnassius loxias, Püngeler in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 14, p. 178, t. 1 f. 5, 6 (1901).
Parnassius loxias, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 35, t. 16d (1907).
Parnassius loxias, Verity, Rhop. Pal., p. 84, t. 19 f. 17; t. 21 f. 1 (1907).
Chinesisch-Turkestan : Aksu.
2. Genus HYPERMNESTRA, MÉNÉTRIÉS -
Hypermnestra. Ménétriés in Mem. Acad. Imp. St-Pétersb. (6), T. 8, 2. Part., Sc. Natur..Vol.6, p. 274
(1848); Heydenreich, Lep. Europ. Cat. Method.(3), p. 16(1851); (Doubleday) Westwood(u. Hewit-
son), Gen. Diurn. Lep., Vol. 2, p. 530 (1852); Ménétriés, Cat. Acad. Imp. St-Pétersb., Vol. r, p. 7
(1855); Felder in Verh. Zool.-bot. Ges. Wien, Vol. 14, p. 33o, 377 (1864); Herrich-Scháffer in
Corr. Bl. Ver. Regensb., Vol. 21, p. 172 (1867); Kirby, Cat. diurn. Lep., p. 510 (1871); Scudder
in Proc. Amer. Acad. Sc., Vol. ro, p. 194 (1875); Oberthür, Ét. Ent., Fasc. 4, p. 25 (1879);
lance Butt Eur, Vol p. 22/(1884);, Schatz (Staudinger u.), Exot. Schmett., Vol. 2, p. 50,
t. 3 (1886); Grum-Grshimailo in Mém. Lép. Rom., Vol. 4, p. 141 (1890); Rühl (u. Heyne), Pal.
Grossschmett., Vol. 1, p. gr (1892); p. 70I (1895); Reuter in Acta Soc. Sc. Fenn., Vol. 22,
p. 7 (1896); Kirby, Handb. Lep., Vol. 2, p. 240 (1896); Radcliffe Grote in Proc. Amer. Philos.
Soc., Vol. 38, p. 16 (1899); Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901); Verity, Rhop.
Pal., p. 36 (1905); Seitz, Grossschmett. d. Erde, Vol. 1, p. 18 (1906).
Ismene. Nickerl in Ent. Zeit. Stett., Vol. 7, p. 207 (1846); Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 77
(Sectio) (1852). Staudinger, Cat. Lep. Pal. (2), p. 1 (1871). Móschler in Abh. Naturf. Ges.
Görlitz, Vol. 16, Sep. p. 14 (1878).
Doritis. Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., Vol. 1, Index p. 14 (spec. D. ismene — helios)
(1856); Staudinger (u. Wocke), Cat. Lep. Pal. (1), p. 1, (part.) (1861).
Parnassius. Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 77, N° 358 (spec. P. helios) (1852); Moore in Ann.
Mag. Nat. Hist., Vol. 18, p. 47 (spec. P. balucha) (1906).
Allgemeine Charaktere.— Kopf klein, Augen eirund gewölbt, nackt, Stirn kurz behaart. Palpen
(Taf. 1, Fig. 9) zart. kaum merklich stärker als bei Parnassius, seitlich zusammengedrükt, den Kopf nicht
überragend. Basal- und Mittelglied etwa gleich lang, ersteres aufwärts gebogen und stärker, dieses gerade
nach oben gerichtet; Endglied kurz, schwächer und ziemlich stumpf. Alle Glieder an der Innenseite spär-
lich beschuppt und behaart, aussen die Behaarung dichter, ventral straff abstehend miteinzelnen stärkeren
borstenartigen Haaren durchsetzt. Basalfleck an der inneren Seite des Wurzelgliedes bräunlich chiti-
nisiert, von beträchtlicher Grösse, jedoch nur ein kleiner, eif6rmiger, isolierter Teil nahe der Wurzel mit
kurzen, ziemlich starken, zugespitzten Zähnen besetzt; die Randzone des Fleckes etwas mit Haaren und
Schuppen bekleidet. Antennen (Taf. I, Fig, IO) sehr kurz, etwa von halber Länge der Zelle, distal stark
46 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
kolben- beinahe knopff6rmig, stumpf, dorsal bis zum Ende dicht beschuppt, ventral die einzelnen Seg-
mente dicht mit feinen Härchen bestanden, zwischen den Schuppen der Dorsalseite einzelne stärkere Bor-
stenhaare. Thorax und Abdomen schmächtig, kurz behaart, zum Teil wollig. Abdomen etwa von 2/3 der
Länge des Hinterflügelrandes. Beine ( Taf. Il, Fig. 11) wie bei Parnassius. der an der Tibia des Vorderbeines
befindliche Dorn schmal blattartig, verhältnismässig breiter und länger. Vorderflügel nahezu rechtwinklig
dreieckig; Vorder- und Distalrand gerade, ersterer distal etwas gebogen; Apex nur wenig, Hinterwinkel
stark abgerundet, Hinterrand ganz leicht konkav. Costalis frei, unweit des Vorderrandes gelegen, etwa
am Beginn des letzten Drittels in diesen einlaufend. Subcostalis 4-ästig: S C r in der Nähe des Zellendes,
proximal desselben, abgezweigt, lang ausgezogen, den Vorderrand unweit des Apex erreichend; SC2 ent-
springt an der vorderen Zellecke. unmittelbar an ihr oder kaum merklich (proximal oder distal) abgerückt,
und mündet in den Apex; SC 3 und , bilden eine mässig lange Gabel und laufen in den Distalrand.
V R etwas schwankend, entweder mit SC 2 aus einem Punkte oder aus der Discocellularis unweit der
Zellecke auslaufend. Demgemäs V DC in ersterem Falle fehlend 1), in letzterem kurz aber deutlich
vorhanden. M DC länger, etwas konkav in die Zelle eingebogen und schräg nach dem Distalrand
gerichtet; H DC sehr kurz, winklig wurzelwärts gestellt; sie liegt einerseits fast in Verlängerung der
Mediana, andererseits geht sie ohne schärfere Winkelung in HR über, wodurch die Mediana wiederum
4-ästig erscheint. Die 3 Medianäste in annähernd gleichem Abstande unter sich, parallel laufend. SM nahe
dem Hinterrande liegend, in den Hinterwinkel mündend. Zwischen ihr und HM eine stark gekrümmte,
sehr deutliche Faltenader, von der Wurzel der SM aus ein kurzer Zweig schräg in den Hinterrand
laufend. Ouerader zwischen M mit SM fehlt. Hinterflügel nahezu eirund, gegen die Wurzel spitz
ausgezogen; Vorderrand an der Basis etwas gelappt, sonst gerade, in flacher Rundung in den konvex
geschnittenen Distalrand übergehend ; Hinterwinkel ziemlich deutlich abgesetzt, Hinterrand nur flach
konkav eingebuchtet. Praecostalis einfach, in distaler Richtung gekrümmt, spitz. Costalis anfangs nach
vorn aufsteigend, dann gestreckt unweit des Vorderrandes verlaufend und diesen etwas jenseits der
Mitte erreichend. Praecostalzelle schmal und schwach entwickelt, schlitzartig an dem aufsteigenden
Stück der Costalis. SC zuerst gerade, bei Abzweigung der V DC winklig nach vorn gekrümmt, in den
abgerundeten Apex einlaufend. Zelle kurz und breit; V DC und M DC gleich lang, sie bilden einen
stumpfen Winkel und sind schräg distal abfallend gestellt; H DC sehr kurz, fast rechtwinklig gegen den
Hinterrand abfallend. VR und HR ziemlich gestreckt, etwas divergierend; die Medianäste normal,
SM unweit des Hinterrandes, in den Anfang der Rundung des Hinterwinkels einlaufend. Hinterrand-
ader fehlt.
Falter von mittlerer Grösse, von etwa 26-32 mm Vorderflügellänge. Zeichnung ähnlich der-
jenigen von Parnassius, die Beschuppung dichter, die Flügel nicht glasartig. Auf gelblich-weissem
Grunde der Vorderflügel 2 schwarze Zellflecke, 2-3 rot gefüllte, selten ganz schwarze, Costalflecke
jenseits der Zelle, der Flügel ferner mit schwarzer Submarginal- und Marginal-Zeichnung, beim 9 ein
schwarzer Hinterrandfleck; der Hinterflügel mit etwas durchscheinender Bindenzeichnung der Unter-
seite, 2 kleinen rötlichen Flecken in der Lage der Augenflecke der Parnassius-Arten, sowie mit mehr
oder weniger deutlich ausgeprägter schwarzer Saumzeichnung.
Typus der Gattung. — /smene helios Nick. (Scudder, 1875).
Schema des Flügelgeäders — Taf. |, Fig. 8.
Geographische Verbreitung der Formen. — Die Formen der einzigen bekannten Art dieser
Gattung leben in Vorder- und Zentral-Asien : Persien, Afghanistan, Turkestan.
1) Dieser Befund im Gegensatz zu der Angabe bei Schatz (1. c. p. 50, 1886), dass die V DC stets deutlich entwickelt ist.
FAM. PAPILIONIDE 17
-
VERZEICHNIS DER FORMEN
helios Nickerl.
. Hypermnestra helios helios Nickerl. — Taf. 3, Fig. 20 (9).
Ismene helios, Nickerl in Ent. Zeit. Stett., Vol. 7, p. 208, t. 3 (1846).
Hypermnestra helios, Ménétriés in Mém. Acad. Imp. St.-Pétersb. (6), T. 8, 2. Part., Sc. Nat., Vol. 6, p. 274 Ins.
Lehm. sep. p. 58), t. 6 f. 1 (1848).
Hypermnestra helios, Heydenreich, Lep. Europ. Cat. Method. (3), p. 16 (1851).
Parnassius helios, Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 77 (1852).
Hypermnestra helios, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 91 (1892); p. 702 (1895).
Hypermnestra helios, Staudinger (u. Rebel). Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901).
Hypermnestra helios, Verity, Rhop. Pal., p. 36, t. 8 f. 1, 2 (1905).
Hypermnestra helios, Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 18, t. 10 b (1906).
Doritis ismene, Herrich-Schäffer, Syst. Verz. Schmett. Eur., Vol. 1, Index, p. 14 (1856).
Nord-Persien, Transkaspien (Achal Tekke).
*. Forma persica Neuburger.
Hypermnestra helios ab. persica, Neuburger in Ill. Zeitschr. Ent., Vol. 5, p. 330 (1900).
Hypermnestra helios ab. persica, Verity, Rhop. Pal., p. 37 (1906).
Hypermnestra helios ab. persica. Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 18 (1906).
Nord-Ost-Persien.
b. Hyper mnestra helios maxima Grum-Grshimailo.
Hypermuestra helios var. maxima, Grum-Grshimailo (Staudinger MS.) in Mém. Lep. Romanoff, Vol. 4, p. 141 (1800).
Hypermnestra helios var. maxima, Rühl (u. Heyne). Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 91 (1892) ; p. 702 (1895).
Hypermnestra helios var. maxima, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901).
Hypermnestra helios var. maxima, Verity, Rhop. Pal., p. 37, t. 8, f. 3-5; f. 6 (ab.) (1906).
Hypermnestra helios maxima, Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 18, t. 10 b (1906)
Buchara, Sarafschan, Fergana, Pamir.
%. Forma ochraceomaculata Grum-Grshimailo
Hypermnestra helios var. maxima ab. ochraceomaculata, Grum-Grshimailo in Mém.Lép. Romanoff, Vol. 4, p.141(1890).
Hypermnestra helios ab. ochraceomaculata, Ruhl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 702 (1895).
Hypermnestra helios ab. ochraceomaculata, Verity, Rhop. Pal., p. 37 (1906).
Hypermmestra helios maxima ab. ochraceomaculata, Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 18 (1906).
Hypermnestra helios var. maxima ab. ochreomaculata, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901).
Buchara (Guzar\.
c. Hypermnestra helios balucha Moore (subsp. dub.).
Parnassius balucha, Moore in Ann. Mag. Nat. Hist., Vol. 18, p. 47 (1906).
Baludsch'stan (Ouetta-Nuschki).
3. GENUS ARCHON, SCUDDER
Archon. (Hübner) 1) Scudder in Proc. Amer. Acad. Sc., Vol. 10, p. 117 (1875); Stichel in Seitz,
Grossschmett. d. Erde, Vol. 1, p. 18 (Fussnote) (1906).
Doritis. 2) Fabricius, Syst. Gloss. MS., llliger in Mag. Ins., Vol. 6, p. 283 (1807); Ochsenheimer,
Schmett. Eur., Vol. 4, p. 29, 150 (part.) (1816); Hübner, Verz. Schmett., p. 89 (spec.: D. thia =
1! Archon Hübner : System.-Alph. Verz. z. Sammlg Europ. Schmett., p. 6 (1822) ist ungiltig, weil der Autor in jener Publikation nicht dem
Grundsatz binärer Nomenklatur folgte (Archon dominans medesicaste 5. 5.). Der Name erhält Existenzberecktigung infolge Anwendung durch Scudder
l. c. 1875 (Artikel 25 der Regeln der Zoolog. Nomenklatur, Paris 1605).
2) Die unter Doxz£is Fab. 1. c. 1807 vereinigten beiden Arten apa/lo und »::enmiosynsie gehören der früher (1805) aufgestellten Gattung Parmassius
Latr. an. Doritis ist demnach als Synonym zu verwerfen und darf nachträglich nicht auf eine Gruppe übertragen werden, die keine der ursprünglich in der
Gattung verzeichneten Arten enthält. (Artikel 3o u. 35 der Internat. Regeln der Zool. Nomenklatur, Paris 1905).
48 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
apollinus) (1816); Boisduval, Icon. Lép. Eur., p. 19 (1832); idem, Spéc. Gen. Lép., Vol. t, p. 390
(1836); Westwood, Introd. Class. Ins., Vol. 2, p. 348 (1840); Blanchard in Hist. Nat. Ins., Vol. 3,
p. 423 (1840); Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., Vol. 1, p. 144 (1843); Doubleday
(Westwood u. Hewitson), Gen. diurn. Lep., Vol. 1, p. 28 (1847); Heydenreich, Lep. Europ.
Cat. Method. (3), p. 16 (part.) (1851); Gray, Cat. Lep. Ins. Brit. Mus., p. 78 (1852); Herrich-
Schäffer in Corr. Bl. Ver. Regensb., Vol. 21, p. 172 (1867); Kirby, Cat. diurn. Lep., p. 510
(1871); Móschler in Abh.. Naturf. Ges. Górlitz, Vol. 16, Sep., p. 14 (1878); Oberthür, Ét. Ent.,
Fasc. 4, p. 24 (1879); Lang, Butt. Eur., Vol. r, p. 14 (1884); Schatz (Staudinger u.), Exot.
Schmett., Vol. 2, p. 49, t. 3 (1886.; Rühl u. Heyne, Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 92 (1892),
p. 702 (1895); Reuter in Acta Soc. Sc. Fenn., Vol. 22, p. 7 (1896); Kirby, Handb. Lep., Vol. 2,
p. 239 (1896); Grote in Proc. Amer. Philos. Soc. Philad., Vol. 38, p. 17 (1899); Staudinger (u.
Rebel), Cat. Lep. Pal. (3). p. 4 (1901); Spuler, Grossschmett. Eur. (Hofmann) (3) (1902); Verity,
Rhop. Pal., p. 37 (1906); Stichel in Seitz, Grossschmett. d. Erde I. Vol. 1, p. 18 (1906).
Thais. Godart (Latreille u.) in Enc. Méth. Zool., Vol. 9, p. 82 (spec. : T. apollina) (1819).
Allgemeine Charaktere. — Kopf klein, Augen eirund gewölbt, Stirn buschig behaart. Palpen
(Taf. I, Fig. 18) sehr klein, den Kopf nicht überragend, etwas seitlich zusammengedrückt. Basalglied
stark aufwärts gekrümmt, mit dem Mittelglied etwa von gleicher Linge ; dieses gerade aufsteigend, distal
etwas abgeschwächt; Endglied kürzer, stumpf. Alle Glieder innen ziemlich dicht beschuppt und behaart,
aussen die Behaarung stärker, die Haare straff und lang, namentlich an der Ventralseite, dort von
pfriemartigen, am Ende gespaltenen Borsten durchsetzt. Basalfleck hellbraun chitinisiert, fast die ganze
innere Fläche des Wurzelgliedes einnehmend mit schwachen Querfurchen, ein länglicher, isolierter Teil
mit feinen, spitzen kegel- oder fischgrátenartigen Gebilden dicht besetzt, diese Gebilde nach den Grenzen
der Zone kleiner werdend. Antennen (Taf. I, Fig. 14) kurz, etwas über halber Länge der Vorderflügel-
zelle, distal fast spindelförmig verdickt, stumpf, etwas gekrümmt, rundum bis auf die distalen Glieder dicht
mit Schuppen bekleidet, die unbeschuppten Segmente ventral mit grossen gewölbeähnlichen Vertiefun-
gen, in denen zahlreiche feine Härchen stehen. Beine (Taf. I, Fig. 15) in beiden Geschlechtern sämt-
lich vollkommen, ähnlich wie bei der vorigen Gattung; Femur auffällig verdickt, Tibia kürzer als das
anschliessende Tarsusglied, Klauen gestreckt, einfach, häufig ungleich lang. Vorderflügel im allgemeinen
Umriss stumpfwinklig dreieckig; Vorderrand gerade, gegen den Apex etwas gebogen, dieser abgerundet
spitzwinklig, Distalrand etwas konvex, Hinterwinkel flach abgerundet, Hinterrand ziemlich gerade,
Costalis sehr lang, nahe dem Vorderrand gelegen, diesen im letzten Drittel erreichend. Subcostalis 5-ástig;
SC 1 etwa bei Beginn des letzten Fünftels der Entfernung von Basis bis zum Zellende abgezweigt und
unweit der Costalisin den Vorderrand einlaufend. In der Mitte zwischen dem Ursprung von SC ı und
Zellecke folgt SC 2 und in beträchtlicher Entfernung distal von der Zellecke SC 3, jene noch in den
Vorderrand, diese in den Apex einlaufend; SC 4 und 5 bilden eine mässig lange Gabel und münden vorn
in den Distalrand. Zelle lang und schmal, distal nur wenig enger als in der Mitte. VDC fast immer
deutlich, wenn auch kurz, entwickelt, wenigstens noch als knotige Verdickung an der Zweigstelle erkenn-
bar; MDC viellänger, etwas bogenförmig in die Zelle einspringend, H DC steil nach hinten gestellt, wie
bei den vorherigen Gattungen als Verlängerung der Mediana erscheinend. Die Radiales annähernd
parallel, leicht gebogen, Medianadern in gleichmässigem Abstande unter sich, sonst wie jene. SM lang
gestreckt. in den Hinterwinkel mündend, an der Wurzel mit einem kurzen, in den Hinterrand einlau-
fenden Nebenast, in dem vor ihr liegenden Zwischenraum eine stark gekrümmte Faltenader. — Hinter-
flügel etwa eirund, nach der Wurzel schmal ausgezogen. Vorderrand dort etwas gelappt, sonst gerade;
Apex ziemlich deutlich gewinkelt, Distalrand vorn gerade, von Einmündung der HR an stark konvex;
Hinterwinkel abgerundet rechtwinklig, Hinterrand konkav ausgeschnitten. Praecostalis einfach, spitz,
gegen den Körper gekrümmt; Praecostalzelle schmal aber deutlich entwickelt, ähnlich wie bei
FAM. PAPILIONIDE 49
Parnassius ı). Costalis an der Basis nach vorn gestellt. dann distalwärts gebogen. dem Vorderrande dicht
folgend und in den Anfang der apicalen Rundung einlaufend. Subcostalis leicht gebogen. an der
Abzweigung von V DC stumpf gewinkelt, dicht hinter dem Apex in den Distalrand mündend. Zelle kurz
und breit, die Anlage und Stellung der Discocellulares, Radial- und Medianäste wie bei den vorigen
Gattungen; H D € indessen manchmal sehr kurz, so dass HR und V M fast aus einem Punkte auslaufen.
SM sehr lang, geschweift, nahe dem Hinterrande liegend, in den Hinterwinkel einlaufend.
Falter mittlerer Grösse von 25-30 (ausnahmsweise 22) mm Vorderflügellänge, in der dünnen
Beschuppung und dem damit verbundenen glasigen Aussehen mit gewissen Parnassius-Arten harmonie-
rend, die Flügelmembran vermöge zahlreicher Ouerrunzeln eigentümlich uneben. Grundfarbe weisslich,
der Vorderflügel stark grau und schwarz bepudert und quergestrichelt, mit 2 starken schwarzen Zell-
flecken, manchmal in einem Streif ausserhalb der Zelle mit roten Einsprengungen, die Saumzone
glasig-grau. Hinterflügel mit grauem Saume, an dem bläuliche. meist rot angelegte Flecke stehen, die
übrige Fläche beim Q mehr oder weniger schwärzlich quergestrichelt, häufig rot angeflogen.
Typus der Gattung. — Papilio apollinus Herbst (Scudder, 1875).
Schema des Flügelgeäders. — Taf. I, Fig. 12.
Geographische Verbreitung der Formen. — Die Formen der einen bekannten Art dieser
Gattung bewohnen Klein-Asien, Syrien und Palaestina; ihr Vorkommen auf den Inseln des Aegaeischen
Meeres ist zweifelhaft.
VERZEICHNIS DER FORMEN
I. Archon apollinus Herbst.
a. Archon apollinus apollinus Herbst.
Papilio apollinus, Herbst (Jablonsky u.), Naturs. Schmett., Vol. 9. p. 156, t. 250 f. 5-8 (1798).
Papilio apollinus, Ochsenheimer, Schmett. Eur., Vol. 1 (2), p. 132 (1808).
Thais apollina, Godart (u. Latreille) in Enc. Méth., Zool. Vol. 9, p. 82 (1819).
Doritis apollina, Boisduval, Spéc. Gen. Lép., Vol. 1, p. 390, t. 5 f. 5 (1836).
Doritis apollinus, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur. Vol. 1, p. 144, f. 253-54 (1845).
Doritis apollinus, Lang, Butt. Eur. Vol. 1, p. 14 (part.), t. 3 f. 6, fig. links, © (als © bezeichnet) (1884).
Doritis apollinus, Ruhl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 92 (1892); p. 702 (1805).
Doritis apollinus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (Igor).
Doritis apollinus, Spuler, Grossschmett, Eur. (Hofmann) (3), p. 3, t. 1 f. 8 (1902).
Doritis apollinus, Verity, Rhop. Pal., p. 37, t. 8f. 7-9 (1905).
Doritis apollinus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde 1, Vol. 1, p. 18, t. 10 c (1906).
Papilio pythius, Esper, Schmetterl., Vol. 1 (2), t. 117 f. 1-4 (1777).
Papilio thia, Hübner, Samml. Eur. Schmett., Vol. 1, p. 60, f. 686-87 ; 635-36 (fig. non natur.) (1803-18).
Doritis thia, Hübner, Verz. Schmett., p. 89 (1816).
4. Forma © rubra Staudinger.
Doritis apollinus ab. rubra, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 4, p. 226 (1892).
Doritis apollinus ab. rubra, Rühl (u. Heyne), Pal. Grosschmett., p. 93 (1892); p. 702 (832) (1895)
Doritis apollinus ab. 9 rubra, Verity, Rhop. Pal., p. 39, t. 8 f. 15 (1906).
Doritis apollinus ab. 9 rubra, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1. p. 18 t. 10 d (1906).
Doritis apollinus, Herrich-Schäffer, Syst. Bearb. Schmett. Eur., Vol. 1, f. 255-56 / 1845).
9$. Forma 2 nocticolor Stichel, nov. form. — Taf. 3, Fig. 21 2).
Y- Forma krystallina Schilde.
Doritis apollinus var. krystallina, Schilde in Ent. Nachr., Vol. 10, p. 333 (1884).
I) Die bezüglichen Angaben bei Schatz !l. c. 1886, p. 49 u. t. 3), nach welchen die V DC und die Praecostalzelle fehlt, entsprechen nicht den
Tatsachen.
2) Archon apollinus apollinus forma Q nocticolor. — Forma feminae, alis omnibus supra nigricantibus, — Eine melanotische Form des 9,
welche besonders durch die stark verdunkelten Hinterflügel auffillig von dem Typus abweicht. Die weisse Grundfarbe ist dort bis auf zerstreute
Schuppen in einem discalen Streifen verdrängt und nur in einem subanalen Fleck am Hinterrande etwas dichter erhalten. Typ. 1 © i. coll. Mus. Beroli-
nensis sub N" 390 ohne nähere Fundortsangabe.
50 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Doritis apollinns ab. krystallina, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., p. 92 (1892).
Doritis apollinus ab. krystallina, Verity, Rhop. Pal., p. 39, t. 8 f. 16 (1906).
Doritis apollinus ab. krystallina, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 18, t. 10 b (1906).
Westliches und südwestliches Kleinasien; Griechische Inseln (?) (Calabre).
b. Archon apollinus bellargus Staudinger.
Doritis apollinus var. bellargus. Staudinger in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 4, p. 226 (1892)
Doritis apollinus var. bellargus, Spuler in Zool. Jahrb. Syst., Vol. 6, p. 497. t. 23 f. 4 a (1892).
Doritis apollinus var. bellargus, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 92 (1802).
Doritis apollinus var. bellargus, Röber in Ent. Nachr., Vol. 23, p. 262 (1897).
Doritis apollinus var. bellargus, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901).
Doritis apollinus var. bellargus, Spuler, Grosschmett. Eur. (Hofmann) (3), p. 3, t. 1 f. 8 (rechts) (1902).
Doritis apollinus var. bellargus, Verity, Rhop. Pal., p. 39. t. 8 f. 10, 11 (1906).
Doritis apollinus bellargus, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 19. t. 10 d (1906).
Südliches Kleinasien (Taurus), Syrien, Palästina.
c. Archon apollinus amasinus Staudinger.
Doritis apollinus var. amasina, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901).
Doritis apollinus var. amasina, Verity, Rhop. Pal., p. 39, t. 8f. 12, 13 (1906 .
Doritis apollinus amasina, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde, Vol. 1, p. 19, t. 10 d (1906).
Doritis apollinus, Lang, Butt. Eur., Vol. 2. t. 3 f. 6, fig. rechts, © (als 9 bezeichnet) (1884).
Pontus ( Amasia), Ost-Kurdistan.
d. Archon apollinus apollinaris Staudinger.
Dor itis apollinus var. apollinaris, Staudinger in Deutsche Ent. Zeit. Lep. (Iris), Vol. 4, p. 225 (1892).
Doritis apollinus var. apollinaris, Rühl (u. Heyne), Pal. Grossschmett., Vol. 1, p. 92 (1892).
Dovitis apollinus var. apollinaris, Staudinger (u. Rebel), Cat. Lep. Pal. (3), p. 4 (1901).
Doritis apollinus var. apollinaris, Verity, Rhop. Pal., p. 39, t. 8 f. 14 (1905).
Doritis apollinus apollinaris, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde 1, Vol. 1. p. 19, t. 10 d (1906).
Doritis apollinus var. pallidior, Spuler in Zool. Jahrb. Syst., Vol. 6, p. 497, t. 23 f. 4b (1892).
4. Forma 9 mardina Stichel.
Doritis apollinus apollinaris ab. mardina, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. ı, p. 19, t. 10 d (1906).
Doritis apollinus ab. mardina, Staudinger MS.
Nordóstliches Kleinasien : Pontus (Goman Otti); Armenien.
4. GENUS DORITITES, REBEL (fossil)
Doritites. Rebel in Sitz. Ber. Math.-Nat. Akad. Wiss. Wien, Vol. 107, p. 734 (1899); Stichel in Berl.
Ent. Zeit., Vol. 45, S. B. p. (56) (1999); derselbe in Seitz, Grossschmett. dy Erde Vol
p. 18 (1906).
Allgemeine Charaktere 1).— Kopf ziemlich breit, mit grossen (dunkel pigmentierten) Augen.
Die Kopfbehaarung am Scheitel und der Stirne borstig vortretend, daselbst einen kräftigen Schopf
bildend. (Palpen und sonstige Mundteile nicht erkennbar, Fühler fehlen). Der Thorax und das Abdomen
kräftig, beide ventralwärts mit zottiger (im Petrefact dunkel erscheinender) Behaarung. Die Beine (soweit
erkennbar) wie in der Gattung Parnassius Latr. beschaffen. In Uebereinstimmung mit letzterer Gattung
zeigt das Abdominalende des (begatteten) Q einen taschenfórmigen Anhang. Die Flügel sind ganzrandig,
mit normaler Flächenentfaltung. Die Vorderflügel sind ziemlich kurz und breit mit vollständig abgerun-
deter Spitze [Apex] und geradem, gegen den Innen- [Hinter-] winkel sanft zurücktretendem Saum. Der
Rippenveriauf der Vorderflügel zeigt eine bereits vor 1/2 1n den Vorderrand mündende Costale [Costalis]
und ein wie in der Gattung Doritis F. | Archon-Scudd.| gestaltete fünfästige Subcostale [Subcostalis], bei
welcher der vierte und fünfte Ast gegabelt sind. Die obere Radiale [vordere Radialis] entspringt, wie bei
1) Die nachfolgende Schilderung entspricht dem Wortlaut der auf die wesentlichen Teile gekürzten Original-Diagnose von Rebel(l. c. 1899);
die Zusätze in | | geben die in den anderen Teilen der « Gen. Insect. » gewählten topographischen Ausdrücke an.
FAM. PAPILIONIDZE 51
der Gattung Hypermnestra Men. aus der oberen [vorderen] Hälfte der Discocellularader. Die untere
Radiale [hintere Radialis] steigt, dem Familiencharakter entsprechend, an ihrem Ursprung steil auf. Die
länglichen Hinterflügel zeigen, wie in der Gattung Parnassius Latr., einen stark ausgeschnittenen Innen-
[Hinter-] randteil und besitzen eine deutliche Praecostalrippe [Praecostalis], welche einfach bleibt und
fast gerade gegen die Flügelbasis zieht.
Die Zeichnungsanlage bei Doritites, namentlich die auf den Costalteil der Vorderflügel beschränk-
ten Reste ursprünglicher Binden, sowie der wahrscheinlich hyalin gewesene (im fossilen Zustand dunkel
erscheinende) Saum stimmen vollständig mit Parnassius überein. Ob die Hinterflügel von Doritites, in
Uebereinstimmung mit der recenten Gattung Parnassius, gekernte Augenflecke besessen haben, lässt sich
leider mit Sicherheit nicht erkennen. Jedenfalls können Augenflecke bei Doritites nicht stark entwickelt
gewesen sein und haben an der Basis der Hinterflügelunterseite, wo die Flügelreste besonders gut
erhalten sind, gewiss gefehlt. Wahrscheinlich war hier noch eine vollständige Binde auf den Hinter-
flügeln vorhanden, aus deren Resten erst im Laufe der phylogenetischen Entwicklung die Augenflecke
der recenten Parnassier entstanden sind.
Typus der Gattung. — JDoritites bosniaski Rebel.
Schema des Flügelgeäders (nach Rebel). — Taf. I, Fig. 6.
Geographische Verbreitung. — Nördliches Italien : Toscana. Nur eine Art.
Doritites bosniaskii Rebel.
Doritites bosniaskii, Rebel in Sitz. Ber. Math.-Nat. Akad. Wiss. Wien, Vol. 107, p. 740 (1899).
Doritites bosniaskii, Stichel in Seitz, Gross-Schmett. d. Erde I, Vol. 1, p. 18 (Note) (1906).
Reste in den Tertiärgebilden (Miocánformation) von Gabbro bei Pisa (weisser Mergel unmittelbar
unter den Congerienschichten).
Die synonymische Catalogisierung der bekannten Parnassius-Arten, die ich mir mit Abfassung des
vorliegenden Fascikels der « Genera Insectorum » zur Aufgabe gemacht hatte, schien anfangs eine leichtere
zu sein, als sich in der Praxis herausstellte. Trotzdem, oder vielleicht auch weil hier eine Sippschaft in
Betracht kommt, die sich vermóge ihres ansprechenden, einfachen aber doch geradezu vornehmen Aeus-
seren unter den Sammlern und Liebhabern einer ganz besonderen Bevorzugung erfreut und deshalb öfters
im ganzen oder in Abschnitten Gegenstand der Bearbeitung und Revision gewesen ist,fanden sich bei der
kritischen Nachprüfung dieser Arbeiten doch eine ganze Reihe von Autor zu Autor übertragener Unge-
nauigkeiten und Irrtümer (namentlich in der Synonymie und den Literatur-Citaten), deren Aufklärung
und Richtigstellung selbst bei einem intensiven Studium der bezüglichen Literatur kaum möglich
gewesen wäre, wenn ich nicht von so mancher Seite sowohl mit Material, als auch mit praktischer
Erfahrung wesentliche Unterstützung gefunden hätte. Hier gedenke ich in erster Linie meines Freundes
Adolf Huwe (Zehlendorf-Berlin), dessen glücklichem und kundigem Blick ich die Erkenntnis
mancherlei in der grossen Reihe unbeständiger Formen wichtiger Charakteristica verdanke und der
mir seine reichhaltige Sammlung in unbeschränkter Weise zur Benutzung überliess, so dass ich in der
glücklichen Lage war, nicht nur für den hier behandelten Zweck das mir Fehlende in natura studieren
zu können, sondern auch fast das gesamte Material zu den Illustrationen für die gleichzeitig hiermit
entstandene Synopsis der Gattung Parnassius in « Seitz, Gross-Schmetterlinge der Erde »
daraus entnehmen konnte. Seiner Anregung, die unbewusst einem schon früher von Grum-Grshimailo
angestellten Versuch etwa entspricht, ist auch die in vorliegender Arbeit gewählte, von dem bisherigen
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Oi
tv
fast regellosen oder nur nach einseitigen Prinzipien (Form der Abdominaltasche) angeordneten System
abweichende Gruppierung der Arten zuzuschreiben, ein Modus den Huwe in seiner Sammlung in
ähnlicher Weise bereits praktisch durchgeführt hatte. Was ist bei einer zunächst künstlichen Einteilung
auch wohl näherliegend, als von den einfachsten Formen auszugehen und allmählich die reicher von
der Natur ausgestatten anzureihen! Und diese Gruppierung hat sich bei der Nachprüfung und dem
Studium der morphologischen Eigenschaften in dem Radial- und Costal-System des Flügelgeäders der
einzelnen (Glieder der Reihe als eine vollständig gelungene, als eine natürliche erwiesen. Nicht sprung-
weise von Gruppe zu Gruppe lassen sich die massgebenden Charaktere verfolgen, es ist ein allmähliches
Ineinandergreifen von 5 trennbaren Zuständen und Combinationen, so zwar, dass sich am Anfangs- und
Endpunkt der Kette die grösste Divergenz dieser Charaktere zu erkennen gibt (vgl. S. 8). In zweiter
Linie konnten dann die Eigentümlichkeiten der Abdominaltaschen der QQ in Rücksicht gezogen
werden, wenngleich diesem, erst der fertigen Imago mechanisch angehefteten Anhängsel nicht der
Wert eines morphologischen Charakters im ontogenetischen Sinne zugesprochen werden kann. Deshalb
werden auch etliche Arten, die in diesem Merkmal gewisse Uebereinstimmung zeigen, in verschiedenen
Gruppen behandelt. In anerkennender Weise erwähne ich ferner das Entgegenkommen des in Berliner
Sammler-Kreisen wohlbekannten Ilerrn Julius Kricheldorf, dessen Kasten seiner fast unver-
gleichlichen Palaearcten-Sammlung den begehrenden Gelüsten des Literaten zwar sorgsam verschlossen
bleiben, deren mit tatkräftiger und nie ermüdender Beihilfe des Besitzers erfolgte Durchsicht aber
mancherlei interessante und wichtige Momente, so namentlich auch aus der Händlerpraxis in die
Privat-Sammlungen übergegangene Ungenauigkeiten und Verwechselungen, zu Tage förderte, —
Mit schwer erreichbarem Vergleichsmaterial fand ich des weiteren Unterstützung seitens der Herren
Ch. Oberthür, Rennes, und Püngeler, Aachen, auch stellte mir Herr Professor Dr. Brauer,
aus der Sammlung des Königl. Zoologischen Museums zu Berlin und Herr Dr. Seitz, Frankfurta. M.
eine Anzahl Vergleichsstücke zur Verfügung und endlich versorgte mich Herr H. Fruhstorfer, Genf,
mit Notizen für einige leicht zu übersehende Publicationen. Allen diesen uneigennützigen Förderern
meiner Bestrebungen sei hiermit mein verbindlichster Dank gesagt.
Noch eines Umstandes muss ich schliesslich erwähnen, der mir, wenngleich nach Fertigstellung
der Arbeit, so doch noch zeitig genug zur Hilfe kam, einige Punkte, deren Erkenntnis eben nur durch
Untersuchung der Originale möglich gewesen wäre, zu korrigieren. Es ist dies das Werk « Roger
Verity, Rhopalocera Palaearctica » und der mit seinen Autor hierüber gepflogene schriftliche
Austausch der Meinungen und Erfahrungen, im besonderen die Etablierung von Parn. cephalus Gr.-Grsh.
als bona species. Andererseits mussten manche der diesem Autor unterlaufenen Irrtümer richtig gestellt
werden, und eine Anzahl subjektiv behandelter Fälle in der Auffassung neuerer zoogeographischer
Einheitsbegriffe (Unterarten) und in der Auslegung des Wesens von Zustandsformen (benannter
Aberrationen) eine sachliche Berichtigung erfahren. Diese kritische Sichtung erstreckt sich bis zur
Lieferung 7 (p. 52) und auf die in Betracht kommenden Tafeln 8-13, 15, 16, 18, 20-22 der « Rhopalo-
cera palaearctica », während für Tafel 14, 17 und 19, welche bei Beendigung dieser Arbeit noch
nicht vorliegen, sich die Nachprüfung darauf beschränkt, dass von dem zugehörigen Text ein Schluss
auf die citierten Abbildungen gezogen wurde.
FAM. PAPILIONIDÆ
ABBEHABERISECHES/ITNHALTSVERZEICHNIS
(Synonyma sind kursiv gedruckt.)
A. GATTUNGEN, ABTEILUNGEN, GRUPPEN
(GENERA. SECTIONES, COHORTES.)
Acconiformes.
Apolliniformes
Apotacti
Archon.
Archon
Argus
Battus
Charltoniiformes.
Clariiformes
Doritis .
Doritites
Hardwickiiformes
Heliconius
Liypennunesto m = 4 RG
Seite.
42
16
8, 10
45
Ismene
Kailasius
Koramius
Mnemosyneformes .
Parnassien .
Parnassis
Parnassius.
Parnassius .
Pieris
Symplecti .
TCL RO EN Au rer
Thais
Therius .
B. ARTEN, UNTERARTEN, FORMEN
(sPECIES, SUBSPECIES, FORMAE.)
Seite.
acco, Parnassius (Tadumia) . 42
acco, Parnassius acco . 42
acconus, Parnassius 43
acconus, Parnassius simo. 43
acdestis, Parnassius delphius (var.) 4I
actinobolus, Parnassius actius ab. (var.) 33
actinobolus, Parnassius actius cæsar forma 33
actius, Parnassius 34
actius, Parnassius (Doritis) 32
actius, Parnassius actius . 32
afer, Parnassius hardwickii forma (ab.) . 37
afer, Parnassius hardwicki var. . 3;
aksuensis, Parnassius epaphus var. 36
alba, Parnassius apollo var. . 25
albicans, Parnassius sy
albicans, Parnassius hardwickii forma (ab.) PS 37
albina, Parnassiusapollonius(var.) alpinus forma(ab. ) 29
albomaculata, Parnassius apollo forma (ab.. var.) . 22
albosignata, Parnassius apollo forma (ab.
albulus, Parnassius delphius (var.)
albus Parnassius apollo SS
alpherakyi, Parnassius apollo sibiricus forma .
alpherakyi, Parnassius apollo var..
albicola, Papilio 2 2 nn
alpina, Parnassius apollonius var.
alpinus, Parnassius apollonius (var.).
alta, Parnassius apollonius var. .
altaica, Parnassius phoebus var. intermedia forma.
altaurus, Parnassius clodius. .
altaurus, Parnassius clodius clodius forma.
alticola, Parnassius imperator forma.
altynensis, Parnassius epaphus (var.).
amasina, Doritis apollinus (var.)
amasinus, Archon apollinus.
ambrosius, Parnassius. .
amdensis, Parnassius szechenyi var.
IO
54 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
anna, Parnassiusdeliu ab. . . . . . .
anna, Parnassius phcebus sacerdos forma
apenninus, Parnassius apollo
apollinaris, Archon apollinus
apollinaris, Doritis apollinus (var.)
apollinus, Archon (Doritis, Thais, Papilio)
apollinus, Archon apollinus .
apollinus, Doritis .
apollo ab ‘var.), Papilio (Parnassius) .
apollo, Papilio (Parnassius, Doritis Pieris, Papilio),
271, 22, 24.29.0205
apollo, Parnassius (Papilio, Heliconius, Achivus, Do-
HITS), dal Sp Rae E NN E IE OT
apollo, Parnassius apollo.
apollonius, Parnassius (Doritis) . . . 6T Lo
apollonius, Parnassius
apollonius, Parnassius apollonius .
apricatus, Parnassius pheebus
ariadne, Parnassius .
athene, Parnassius mnemosyne.
atkinsonl WCOKGHius 8 8 5 6 6 6 o 6 5 4 5
atkinsoni, Parnassius delphius stoliczkanus forma
(ab: em ee "E
atrata, Parnassius felderi forma (ab., var.) .
augustus, Parnassius
augustus, Parnassiusimperator. . . . . . . .
aurantiaca, Parnassius delius ab. . .
aurantiaca, Parnassius phoebus sacerdos forma . .
baldur, Parnassius .
baldur, Parnassius clodius (var.) . . . . . . .
baldur, Parnassius clodius var. .
balucha, Hypermnestra helios
balucha, Parnassius.
bartholomæus. Parnassius apollo (var.). . . .
behri, Parnassius.
behrijPargassiusc- 90-9 9 2-9
behrii, Parnassius phoebus (smintheus)
behrii, Parnassius smintheus (delius) var. .
bellargus, Archonapolinus. . . . . .
bellargus, Doritis apollinus var.
beresowskyi, Parnassius .
beresowskyi, Parnassius epaphusvar.. . . .
boedromius, Parnassius . . . . .
boédromius, Parnassius simo . . . . . .
boettcheri, Parnassius delphius (var.) albulus forma
(ab )
bohemia, Parnassius apollo var. . . . .
bosniaskii, Doritites
bosniensis, Parnassius apollo (var.
bremeriParnassils 49-94-99 2929 5 2 9
bremeri, Parnassius bremeri
bremeri var., Parnassius
49,93
20220236275
Seite.
19
brittingeri, Parnassius apollo (ab., var.) . . .
brittingeri, Parnassius apollo ab. . . . . . . .
brunneomaculata, Parnassius apollo forma (ab.). .
cachemiriensis, Parnassius epaphus var. (forma). .
cachemiriensis, Parnassius epaphus forma. . . .
ceca, Parnassius delphius delphius forma. . . .
c@cus, Parnassius delphius var. (ab.). .
cesar, Parnassius . . . . . . . . .
cesar, Parnassius actius {var.). . 22 . . .
cardinal, Parnassius . :
cardinal, Parnassius delius var. (ab.) . . . .
cardinal, Parnassius delphius var. . . . . . .
cardinal, Parnassius delphius staudingeri forma (ab.)
cardinalis, Parnassius delius ab. . . . . . . .
cardinalis, Parnassiusdelphius var. . . . . .
cardinalis, Parnassius phoebus sacerdos forma.
carinthicus, Parnassius apollo . . . . .
carpathica, Parnassius apollo ab. . . . .
carpathicus, Parnassius apollo (var.)
casta, Parnassius phoebus sacerdos forma . .
cephalus, Parnassius . . . . . . .
cephalus, Parnassius . . . Sep a we. 9 6
cephalus, Parnassius delphius var.. . . . .
charino, Parnassius hardwickii forma (ab., var ).
charıno, Parnassius hardwicki forme.
charltonius, Parnassius (Karlasius) .
charltonius, Parnassius charltonius, . .
elitrallensis APATUASSIUS e Er
chitralensis, Parnassius jacquemontii .
cinerosus, Parnassius delphius
citrinarius, Parnassius (Doritis) .
citrinarius, Parnassius stubbendorfii (var. |
citrinarius var., Parnassius
clarius, Doritis (Parnassius) . "E ^5
clarius, Parnassius (Doritis) .
claudianus, Parnassius clodius . vo MESURE
clodimssBarnassiü sm M MEI
clodius, Parnassius .
clodius, Parnassius clodius
cohaerens, Parnassius apollo ab.. . . . . . .
cohaerens, Parnassius apollo forma (ab.). .
conjuncta, Parnassius bremeri ab. (var.) .
conjuncta, Parnassius bremeri bremeri forma . .
connexa, Parnassius discobolus (var.) romanovi
forma (ab.) : TU
Gomyericy Iona 5 5 5 4 5 6 5 © o ©
corybasParnassins e cn E
corybas, Parnassius delius(var.). .
corybas, Parnassius phoebus (var.).
cyrnus, Parnassius jacquemontil (mercurius)
daubi, Parnassius apollinus .
davıdıs, Parnassıns |.) a.) 9 72:2 2995 292 9
I4,
I4,
FAM. PAPILIONIDE
Seite.
davidis, Parnassius david... « - 28
davidis, Parnassius zomiom vay. . . . . . . . 28
decolor, Parnassius apollonius (var.) alpinus
OME (Elo) 50 D x t ccce 29
decora, Parnassius apollo forma (ab.) . . . . . 23
delius ab., Parnassius . . : . I8, 19
delius, Doritis (Papilio, Parnassius) . . . . . . 18.19
deus e Papılioanollo e E TB, 19
CHAT Nan IDEA PS St RE S s S 18
CANIM OS, EOE 5 7 5 6 6 9: 99 79 o © 40
delphius, Doritis (Koramius, Parnassius) . . . . 38
delphius, Parnassius delphius . . . . . . . 38
delphiussar.. Parnassius u . . . 2 2 nn. 41
democratus, Parnassius apollo (var.) . . . . . 2
denigrata, Parnassius delphius albulus forma (ab.) . 40
dentata, Parnassius clarius ab. (forma, var.) . . . 15
diaphana, Parnassius delphius forme . . . . . 41
dis, Parnassius delius ab. (var.) . . . . . . . 3o
dis, Parnassius deliusphoebusab.. . . . . . . 3o
dis, Parnassius nomion nomion forma. . . . . 3o
dis, Parnassiusnomion var. (ab) . . . . . . 3o
discobolusmBannassiusm dq 09-9 0 9 5: 31
discobolus, Parnassius actius var. . . . . .°. 31
discobolus, Parnassius actus var... . . . . . ST
discobolus, Parnassius discobolus . . . . . . 31
discobolus, Parnassius X P. apollo var. sibivica, Hybr. . 25
dolabella, Parnassiusidelphius) 2. = mn: 41
dux, Parnassius apollonius var. . , . . . . . 29
dux, Parnassiusdavidis . . . . . . . . . 29
eifellensis, Parnassius apollo var. . . . . . . 27
eluta, Parnassius stubbendorfii citrinarius forma (ab. ) I2
GER, AZ s ee nr 38
elwesı, Parnassiusicephalus) 2 939999 9 38
elwesi, Parnassiusdelphius(var.) . . . . . . 38
epaphussParnassnse M E 35
epaphus, Parnassius epaphus . . . . . . 35
eversmanniy Parnassus). 99799 9-9 - 9 9 13
eversmanni, Parnassius . . . . . . . « 2313,14
eversmanni, Parnassius eversmanni . . . . . 13
excelsior, Parnassius apollo forma (ab.) . . . . 23
fasciata, Parnassius apollo forma (ab.). . . . . 22
OUEST, PATATE 5 6 2 9 3 6 6 6 E 13
flava, Parnassius imperator var. augustus ab. . . 44
flavomaculata, Parnassius apollo forma (ab., var.) . 22
flavomaculata, Parnassius apollonius ab. . . . . 29
flavomaculata, Parnassius apollonius apollonius
TOL Ea M Mud de A 29g
fumigatus, Parnassius apollo var. . . . . . . 25
gallatinus, Parnassius clodius . . . . . . . 15
geminuss Barnassmszapollor. 99 se se 27
Un
Un
Seite.
REMINUS, Parnassius apollo E ss) a) 26, 28
gemmifer, Parnassius acco . . . . . . . . 42
germanae, Parnassius szechenyi (var.) . . . . 37
gigantea, Parnassius mnemosyne (var.) cere okey
giganteus, Parnassius mnemosyne. . . . . . II
LIZCIGITS PATNASSIUS EEE ne se oe 12
gloriosus, Parnassius apollonius . . . . . . 29
DracserjePparnassnisg Be 5 E 16
graeseri, Parnassius bremeri (var.). . . . . . 16
raus, Barnassiusiapollo IL 26
graphica, Parnassius apollo forma (ab.) . . . . 23
graslini, Parnassius apollo forma (var.) . . . .24,25
graslini, Parnassius apollo sibiricus forma (ab.). . 24, 25
groumi, Parnassius orleans (var.) . . . . . . 38
RYN, Parnassiusiorleanst, VAT. MC 9.) 2 « 38
wylipposgbarnassius "M M 5 6 2 8 6 5 43
gylippos, Parnassius simo boédromius forma (ab.) . 43
halteres, Parnassius mnemosyne ab. (var.) . . . II
halteres, Parnassius mnemosyne mnemosyne forma. II
LardUibPBAnnasstus, PP ER 36
hardwicki Parnassiuse ar 36
hardwickii, Parnassius deliusab. . . . . . . 18
hardwickii, Parnassius phoebus sacerdos forma. . 18
hardwickii (var.), Parnassius . . . . . . . . 37
hartmanni, Parnassius mnemosyne (var.). . . . II
helios, Hypermnestra ‘Ismene, Parnassius). . . . 47
helios, Hypermnestrahelios. . . . . . . . 47
hermodur, Parnassius . . . . FAC s 20
hermodur, Parnassius . 4, s Ec psy ee 20
hermodur, Parnassius delius var. . . . . . . 20
hermodur, Parnassius delius (var.) smintheus ab. . 20
hermodur, Parnassius phoebus . . . . . . . 20
hermodur, Parnassius smintheus var. (forme) . . . 20, 21
herrichii, Parnassius delius ab. . . . . . . . 18
herrichii, Parnassius phoebus sacerdos forma . . 18
hesebalus, Parnassius apollo var... . . . . . . 25
hesebolus, Parnassius apollo (var.). . . . . . 25
hesebolus, Parnassiusapollo var.. . . . . . .24.25
himalayensis, Parnassius actus vay. . . . . . 34
himalayensis, Parnassius jacquemonti (var.) . . 34
bonrathimuearnassiiss 99 995099 9: 9: eens ee 28
honrathi, Parnassius davidis. . . . . . . . 28
Ine, IG c 5 Ge a 5 foe 41
hunza, Parnassius delphius(var.) . . . . . . 4I
hunza, Parnassius stoliczkanus var. . . . . . . 4I
huwei, Parnassius epaphus . . . . . . . . 36
nlustuisParnassiüs e rm 40
illustris, Parnassius delphius staudingeri forma (ab.) 40
illustris, Parnassius delphius var. . . . . . . 40
imperator, Parnassius (Koramius) 2:43:44
imperator, Parnassiusimperator . . . . . 43
56 LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Seite.
imperatrix, Koramius 44
imperatrix, Parnassius imperator(var.) . . . . 44
impunctata, Parnassius . . . . . 34
impunctata, Parnassius jacquemontii var. . . . 34
impunctata, Parnassius jacquemontii himalayensis
forma (abi). «ya A ee 34
infernalis, Parnassius delphius delphius forma 39
infernalis, Parnassius delphiusvar. (ab.). . . 3o
infumata, Parnassius delphius delphius forma 39
infumata, Parnassius delphius var.. 39
inornata, Parnassius delius ab. . . . . . . . 18
inornata, Parnassius phoebussacerdos forma. . . 18
insignis, Parnassius . . d ta 32
insignis, Parnassius discobolus (var. ab.) . . . 32
insignis, Parnassiusdiscobolusvar.. . . . . .31,32
intercalaris, Parnassius delius intermedius forme. . I7
intermedia, Parnassius phoebus var. . . . . 77
intermedius. Parnassıusı 5) * 7-12 9-99 nj;
intermedius, Parnassius deliws(var.) . . . . . 17
intermedius, Parnassius phoebus . . . . 17
intermedius, Parnassius phoebus (delius) var. . . . 17
interposita, Parnassius delius(var.) . . . . . I7
interposita, Parnassius delius var. intermedius forme. 17
interpositus, Parnassius phoebus . . . . . 17
intertexta, Parnassius apollo ab. (forma) . . . 22
inversa. Parnassius apollo forma (var., ab.; 21
ISTe ne DOVIlzs. SUR etm RE 47
jacquemonti, Parnassius 35, 30
jecquemontii, Parnassius 33
jacquemontii, Parnassius . 32,35, 37
jacquemontii, Parnassius jacquemontii . . 5
kamtchatica, Parnassius intermediusvar. . . 20
kamtchatica, Parnassius intermediusvar.. . . . . 19
kamtchatica, Parnassius phoebus corybas forma. 20
kamtschatica, Parnassius phoebus corybas forma. . 20
Rozlowyt, Parnassius RE 43
krystallina, Archon apollinus apollinus forma 49
krystallina, Doritis apollinus var. (ab.). . . . 49, 50
lampidius, Parnassius delphius . . . . . . . 41
leonhardi, Parnassius delius ab.. . . . 19
leonhardi, Parnassius phoebus sacerdos forma 19
liburnica (liburnicus), Parnassius apollo var. . . 25-526
liburnicus, Parnassius apollo (var.) . . . . . 26
limicola, Parnassius apollo . . . . . . 24
litoreus, Parnassius eversmanni . . . . . 13
lorquini, Parnassius clodius ab. . . . I4
lorquini, Parnassius clodius baldur forma . . . I4
loxias, Parnassius. . . . . 45
lunigera, Parnassius apollo sibiricus forma 25
lusca, Parnassius clodius baldur forma . .
Seite.
magna, Parnassius rhodiusvar. . 34
maenussPannassiusme- c 2I
magnus, Parnassius phoebus . . . . . . 21
mandschuriæ, Parnassius nomion (forma, var.) . 3o
mardina, Archon apollinus apollinaris forma (ab.) . 50
mardina, Doritis apollinus . . . . . . . . 50
marginata, Parnassius delphius (var.) albulus forma
(ab.) . . . . . . . . . B 40
maxima, Hypermnestra helios (var.) . . . 47
maximina, Parnassius delphius delphius forma 39
maximinus, Parnassiusdelphius var. . 39
melaina, Parnassius mnemosyneab. (var.) . . II
melaina, Parnassius mnemosyneab. . . . . II
melaina, Parnassius mnemosyne mnemosyne forma. II
melanochroa, Parnassiuscitrinarius ab. . . . I2
melanochroa, Parnassius stubbendorfii citrinarius
forma 4-9 TN UN E M 12
melanophia, Parnassius stubbendorfi ab. . . . 12
melanophia, Parnassius stubbendorfii stubbendorfii
forma jh TX WR LIT M Er I2
melliculus, Parnassius apollo . . . . . . . 26
mendica, Parnassius phoebus smintheus forma 20
menetriesi, Parnasslus . à . . . . . . 14
menetriesii, Parnassius clodius. . . . . . 14
menetriesii, Parnassius clodius baldur forma. 14
MeTCUTIUS PATASSIUS 3435)
mercurius, Parnassius epaphus var. . . . . OA So
mercurius, Parnassius jacquemontii . . . = Sy, 38)
merzbacheri, Parnassius apollo. . . . . . . 25)
minimus (mizima), Parnassius nordmanni (var.). . 16
minor, Parnassius apollo (var.) . . . . . . 28
minor, Parnassius delius var. smintheus forme. . . 2I
minor, Parnassius discobolus (var.) . . . 31
minor, Parnassius, mnemosyne var. . . . . . II
mnemosyne, Parnassius II
mnemosyne, Parnassius (Doritis) (Papilio Heliconius). IO
mnemosyne forma, Parnassius . . . . . . . II
mnemosyne, Parnassius mnemosyne . . . . . 10
mongolica, Parnassius apollo var. 25
mongolicus, Parnassius apollo . . . . . . . 25
montana, Parnassius apollo geminus forma 28
montanus, Parnassiusapolo . . . 28
mouzafar, Parnassius . . nu. nn S5
musageta, Parnassius imperator (var.) . . . 44
musagetus, Parnassiusimperator . . . . 44
mutilata, Parnassius jacquemontii rubicundus forma
(abs) pice Pee TEE MEE 34
mutilata, Parnassius rhodiusab.. . . . . . . 34
muzaffar, Parnassius . . . . . 232,33
muzafiy, Parnassius . . . . . EIS 89
namangana, Parnassius delphius delphius forma . 39
namangana, Parnassius delphius var. . . . 3o
FAM. PAPILIONIDE
namanganus, Parnassius . . . . . . .
namanganus, Parnassius delphius var.
nanchamica,Parnassius. . . . . .
nanchanica, Parnassius sikkimensis var. (forme) .
nanchanicus, Parnassius epaphus
nanus, Parnassius .
nanus, Parnassius phoebus
nanus, Parnassius smintheus (var.)
nebulosus, Parnassius mnemosyne var.
nevadensis, Parnassius apollo (var.,ab.).
nevadensis, Parnassius apollo ab.
nexilis, Parnassiusapolloforma(ab.) . . .
nianschana, Parnassius rhodius var.
niger, Parnassius
niger, Parnassius phoebus behrii forma
nigrescens, Parnassius delius ab.
nigrescens, Parnassius phoebus sacerdos forma
nigricans, Parnassius apollo forma (ab. )
nigricans, Parnassius discobolus ab.
nigricans, Parnassius discobolus discobolus forma
nirius, Parnassius . .
nirius, Parnassius jacquemontii jacquemontii forma
(ab ee
nivatussPannassiusiapolo TT
nocticolor, Archon apollinusapollinus forma. .
DOIDIOHn IPAS §4 «6 6 6 6 8 o Oo 8 ©
nomion, Parnassius (apollo var.) . . . . . .
nomion, Parnassius nomion
nominulus, Parnassius nomion (var.)
nomius, Parnassius
nomius, Parnassius nomion var.
nordmanni, Parnassius (Doritis)
nordmanni, Parnassius nordmanni. . . . .
novarae, Parnassius apollo forma (ab.).
nubilosa, Parnassius mnemosyne var. . . . .
nubilosus, Parnassius mnemosyne (var. )
oberthüri, Parnassius epaphus poeta forma !ab.) .
oberthüri, Parnassius poeta var.
occaecata, Parnassius apollonius ab.
occaecata, Parnassius apollonius apollonius forma
ochracea, Parnassius mnemosyne var.
ochracea, Parnassius mnemosynegiganteus forma(ab. |
ochraceomaculata, Hypermnestra helios ab. .
ochraceomaculata, Hypermnestra helios maxima
foımalab)e 2 M s
ochreomaculata, Hy permnestra helios var. maxima ab.
olympius, Parnassius . . . .
olympius, Parnassius discobolus (var. .
Ovleans PATATE wo ns
orleans, Parnassius orleans
orleansi, Parnassius
otos, Parnassius hardwickii forma (ab.) . . . .
50.
30%
31
28
49
3o
57
.
Seite
pallidior, Doritis apollinus var. 60
parcirubens, Parnassius jacquemontii rubicundus
forma (ab.) 34
parcirubens, Parnassius rhodius ab. 34
parva, Parnassius hardwicki forme 37
parvus, Parnassius mnemosyne . . . . . . . II
pataraeus, Parnassius 15
persica, Hypermnestra helios ab. 47
persica, Hypermnestra helios helios forma 47
philippsi, Parnassius apollo forma (ab. ) 22
phoebus, Parnassius (Papilio). . . . . . . . 18,19
phoebus, Parnassius (Papilio, Parnassien) 17
phoebus, Parnassius delius 17
phoebus, Parnassius phoebus 17
phoebusvar., Parnassius . . . . . . . . .18,19
poeta, Parnassius 35
poeta, Parnassius epaphus (var. ) 35
poggei, Parnassius 17
princeps, Parnassius 29
princeps, Parnassius (Kailasius) . 45
princeps, Parnassius charltonius (var. ) 45
privignata, Parnassius discobolus ab.. 31
privignata, Parnassius discobolus discobolus forma. 31
provincialis, Parnassius apollo (var.) 27
przewalskii, Parnassius . . . . . . 37
pseudonomion, Parnassius apollo forma (ab.) . . 21, 22
pseudonomion, Parnassius apollo ab. 28
pumilus, Parnassius apollo siciliae forma. . 26
pura, Parnassius delphius albulus forma (ab. | 40
pyrenaicus, Parnassius apollo (var.) . . . 27
PIES IAGO 5 S C at d E qM BE 49
rhaeticus, Parnassius apollo. 28
TREND On 27
rhodius, Parnassius . . . . . . 33
rhodius, Parnassius. 34
rhodius, Parnassius acus var. . . . 33
rhodius, Parnassius epaphus var. 33
rhodius, Parnassius jacquemontii ab. . . . . . 33
rhodius, Parnassius jacquemontii jacquemontii
forma LC ET uou. 33
rocky, Parnassius smintheus var. 20
romanovi, Parnassius. . . "e a dore 31
romanovi, Parnassius . . . . . 32
romanovi, Parnassius discobolus (var.) . . . .31,32
rubicundus, Parnassius jacquemontii. . 34
rubidus, Parnassius apollo 26
rubra, Archon apollinus apollinus forma 49
rubra, Doritis apolinusab. . . . . . 49
rubropicta, Parnassius delphius albulus forma . 40
sacerdos, Parnassius phoebus 18
sayi, Parnassius (nomion var.) . . . . . . 20, 21
Sdyil, Parnassius 9-099 - 5 6 = sc 6 ¢
sayii, Parnassius phoebus . . . . . . .
scandinavica, Parnassius apollo var. .
sed@kovt, Parmassius . . . 2 . . =: « «= -«
sedakovil, Parnassius 9-99 Er
sedakovii, Parnassius delius phoebus ab. . . .
sedakovii, Parnassius delius var. intermedius forme .
sedakovii, Parnassius phoebus (delius) var. . . .
sedakovii, Parnassius phoebus phoebus forma
sedakovii, Parnassius delius var. intermedius forme.
sedakovii, Parnassius smintheus (var.) i eo
semicaeca, Parnassius delphius (var.) albulus forma
(ab). mE M -
sibirica, Parnassius apollo var.
sibirica, Parnassius apollo var. X P. discobolus,
sibiricus, Parnassius apollo (var.) .
siciliae, Parnassius apollo (var.) . . . . . .
sikkimensis, Parnassius . . . . . .
sikkimensis, Parnassius . . . . . . .
sikkimensis, Parnassius epaphus (var.)
simo, Parnassius (Tadumia) .
Sumo barnadssiuisqe MN Er
simo, Parnassiussimo . . dame a am) TE
simonius Parnassius simo (var. |.
simonius,(Jadum:a) EE
simplicatus, Parnassius simo. . . . . . .
simulator, Parnassius . .
simulator, Parnassius (Tadumia)
simulator, Parnassius simo
simulator, Parnassius simo var.
smintheus, Parnassius
smintheus, Parnassius . "Ec
smintheus, Parnassius delius var.
smintheus, Parnassius nomion (delius) var.
smintheus, Parnassius phoebus (var.). . . . .
staudingeri, Parnassius (Koramius).
staudingeri, Parnassius delphius (var.)
stenosema, Parnassius delphius stoliczkanus
forma (ab.)
stenosemus, Koramius . . . . 2 . . |= «
stenosemus, Parnassius delphius var.
'stoliczkanus, Parnassius .
stoliczkanus, Parnassius delphius(var.) . .
styx, Parnassius delphius ab. (var).
styx, Parnassius delphius delphius forma. . .
stubbendorfi, Parnassius.
stubbendorfii, Parnassius (Doritis) . .
stubbendorfii. Parnassius stubbendorfii . .
subdiaphana, Parnassius eversmanni ab. (forma)
suffusa, Parnassius simo boédromius forma (ab.)
o
.
,
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
superba, Parnassius discobolus insignis forma
superba, Parnassius discobolus var.
superbus Parnassius . . . .
superbus, Parnassius actius (var.) .
supremus, Parnassius imperator . .
szechenyi, Parnassius
szechenyis, Parnassius . . . .
szechenyi, Parnassius szechenyi . . . . . .
tartarus, Parnassius (Doritis).
tartarus, Parnassius stubbendorfii
tatsienluica, Parnassius jacguemonti var.
tatsienluica, Parnassius jacquemontii tibetanus forma
tenedius, Parnassius (Doritis)
WEE ODN)! S 8 8 5 56 5 3 wc
thibethanus, Parnassius (jacquemontii var.) .
thorsDarnnassiusMe 5 a m a em ne
thor, Parnassius eversmanni (var.). . . . . .
tianschanica, Parnassius corybasvar. . . . . .
tibetanus, Parnassius. . . . .
tibetanus, Parnassius jacquemontii.
LiansbPapnassiusnomione m CI
transbaikalensis, Parnassiusapollo var. . .
iransiens PP ATNASSIUS SO
transiens, Parnassius delphius var.. .
trimaculata, Parnassius nordmanni forma (ab.) . .
tsaidamensis M Parnassıus. 9-9 29-9 99
tsaidamensis, Parnassius epaphus . . , . . .
umbrosa, Parnassius citrinarius ab.. . .
uralensis, Parnassius apollo forma (var.) . .
uralensis, Parnassius phoebus(var.) . . . . .
uralensis, Parnassius phoebus var. intermedia forme
urumtsiensis, Parnassius actius (var.).
valesiacus, Parnassiusapolo . . . .
variabilis, Parnassius jacquemontii
venusi, Parnassius nomion ab. (var.) . . . .
venusi, Parnassius nomion nomion forma. . . .
venustus, Parnassius imperator .
vinningensis, Parnassius apollo . . .
virgo, Parnassius nomion ab. (var.)
virgo, Parnassius nomion nomionforma . .
wescampi, Parnassius apolloab.. . . . .
winningensis, Parnassius apolo var. . . .
wiskitti, Parnassius appolloab. . . . . 2...
wiskotti, Parnassius apollo forma (ab.) . .
wiskotti, Parnassiusapollotrans. . . . .
wosnesenskii, Parnassius . . . . . . .
Seite
Fig.
16.
I2.
13%
FAM. PAPILIONID/E
ERKLARUNG DER TAFELN
TAFEL I.
Schema des Flügelgeäders der Gattung Parnassius (P. apollo geminus Q ) (7/4)
. Flügelgeäder bei Parnassius apollo geminus
— — — stubbendorfir citrinarius.
phoebus sacerdos .
— — imperator imperator.
. Palpe von Parnassius apollo geminus, Innenseite (8/1)
— — — stubbendorfir citrinarius, Innenseite (8/1)
Antenne von Parn. afollo geminus, Distalstück, Lateral- Ansicht (8/1)
— Ventral-Ansicht .
Vorderbein von Parn. apollo geminus, Innenseite (8/1) NT
Schema des Flügelgeäders der Gattung Hypermnestra | H. helios hehos 5‘) (7/3)
Palpe von Hypermnestra helios helios, Innenseite (8/1). ge us
Antenne von Hypermnestra helios helios, Distalstück, Ventral-Ansicht (5/1) .
Vorderbein von Hypermnestra helios helios, Innenseite (8/1) . :
Schema des Flügelgeäders der Gattung Archon (A. apollinus BR URS d) O18
Palpe von Archon apollinus apollinus, Innenseite (8/1). :
Antenne von Archon apollinus apollinus, Distalstück, Ventral-Ansicht (8/1) .
Vorderbein von Archon apollinus apollinus, Innenseite (8/1) .
Schema des Flügelgeäders der Gattung Doritites, Rebel (2/1).
Fig. 1-15 H. Stichel ad nat. del., Fig. 16 nach Rebel.
TAFEL 2.
Parnassıus mnemosyne nubilosus Christoph © .
— felderi Bremer 9.
— eversmanm eversmannı Ménétriés œ
— clodius baldur Edwards .
— nordmanni nordmannı Menetries Q
-- apollo sibiricus forma graslini Oberthür 9
nomion nomion Fischer de Waldheim 9.
— Jacquemontit mercurius Grum-Grchimailo ©.
— epaphus poeta Oberthür Q
TARER 3.
Parnassius discobolus olympius Staudinger c .
— epaphus sikkimensis Elwes cy
E — nanchanicus Austaut cy
— hardwicki forma afer Fruhstorfer c.
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Fig. 14. Parnassius delphius delphius Eversmann Q
— 15. —
— 16. —
Nr E
— I8. —
— rg: =
delphius albulus forma marginata Huwe Q .
simo boëdromius forma gylippos Fruhstorfer © .
tenedius Eversmann Q .
imperator venustus Stichel gr
charltonius charltomus Gray Q .
— 20. Hypermnestra helios helios Nickerl Q
— 21. Archon apollinus apollinus forma nocticolor Stichel Q
Berlin, 15. März 1907.
Seite.
38
40
43
43
44
44
47
49
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
=
N M
] 4
Hypermnestra Doritites Archon
FAM. PAPILIONIDZ,
SUBFAM. PARNASSIINÆ
1
GENERA INSECTORUM LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius mnemosyne nubilosus © Parnassius felderi o
'arnassius facquemontii mercurius ©
Parnassius apollo sibiricus, forma graslini o
Parnassius clodius baldur 6
Parnassius normmdior. nomion o
FAM. PAPILIONIDZ,
SUBFAM. PARNASSIINÆ
>
P"
id
E
P"
a
a
Sa
“
n
E
.
=
i
A
"
. ET
=
5
WU
.
*
B u B
7
7
Hi
L]
u m
5 " EI
H .
q i
m
hd
~
E
.
u
]
.
u os
u
=
XA
u i
= _
Ps
Zr
E
: a
ze
E
dta
i
E
- sd
\
Lu
GENERA INSECTORUM
2 : z 4
Parnassius epaphus sückimensis ©
Parnassius simo boedromius, forma gylippos 9
Parnassius charltonius charltonius Q
Parnassius hardwickii, forma afer 6
Parnassus tenedius 0
Parnassius imperator venustus 6
FAM. PAPILIONIDA,
SUBFAM. PARNASSIIN®
)
LEPIDOPTERA RHOPALOCERA
Parnassius epaphus nanchanieus 6
Archon apollinus apollinus, forma nocticolor
> '] 1 r
Parnassius delphius albulus, forma marginata ©
©)
| »'
> E
Dez
Eu
Es
7 um
u
» =
> Xu
2
M
D
:
|
i
i
!]
u
?
"5
m
LI
L
|
Led
- E
t4
x
- " |
n u
Y
uL
i
7 es. ]
=
"
1 E
ul
E
1
E
hr
Dn
E
m "y :
7 ' »
y Y" ‘2 AES
am
‘ae. ae
7 m u "
> = IR
A oe hb M
es
" C e
u
i
D
T
= u
E ,
Lo
E
=.
DEA
TE :
m
7 D
. NI ]
any -
» ic^
m
Lin
»
"o
iD
In
=
>" 7 a Une
MR
di e.
— A ig => Ma - |
TI POSER
7 Eu e A"
| :
mix 2 |
u > eo?
4 Pe > “as n [M
"> cul
E — PLE
m LA > x aw
lee «> Tre
L GNE S En
«6 a. D - Ed 2
H " |
Ludi we
um «cs u m
7 rae
mE
. |
Fe
u "T
8
Es |
= ,
= ^68
NN mU (D
. B
[ec
| B
Pul 7
4 eo
ber | =
u E "
m
u hd Un 7
LI >
1
k
1
e
4
o "T "ura ; A ^ " . Y- LL + À Ro WX
e ^ "m T » FOR - P m d " " |o" 2 +
: x - P a « NLIS C n n i x T x i A Le re pv AP we + ? ’ = "Ww.
N E an > ^L Pt E wr. 1 - Vs À i — - ye " = ^ d
> Y r * " \ Le + $ 2m d
AL \ : - ¢ y | B
”* = > . =. 344 T a ; € . 4 - -
ats; Fu ~ I T 1 - Y - , 4 *
e Y ~
k an cs
4 J j F- ^ < " s+ { = =
i EN =
^ * Y » < v N er à uU ra a" . al 1 ; |
à 2 ' e NU. " T
+ E e * rs = rw , +
7 pA a v - J N ] og
» " B i rf ^ E
= Pr Es J| * D - : - e, ;
5 , '
> x - = T À ^ ,
- à 1 F !
\ x d fa ‘ ; "
* ma ~ ? "à ’ x J | 2
| ih g^ i T = T L D '
5 Aer + * j eA a
. r ? $75 . Fr TE i / '
/ v > x
* '
ti . 3 x Re Ng * a " 2
t u 4 A c = € 2 s Ms -
" 1 « a A ^ - T a ve + |
i ts » pe - me
- " , - : - À 3 * ‘ - » N id
- <4 i = : :
, - » 3 # D
- : y R j \ ; er 3 j -
: > " ¢ REZ [7 EN , € b =p ‘
4 3 ji à Ps > v : r e T "E
e : 2 2 amm uL E NOM e 4 ren
, 1 \ » À SEA - v2 "MES LE : a
LN à zx . > ^ ! = * {
7 i ) - o" | fe = 7 > a "a " "
x ' m Y > * Fs “x - J - 4 dg T)
; ns * D ” - ‘ey ^ 2
j À 5 Le f - > > iot 5 X :
* d 1 - TPE cs SN or = 2 > A ac $e E oen EE ar Er EIN A
nette Ie . -—
nn ner Pa ecu P tini SIM TUB PESTE A
Vi Pole eara Beata Sand a marne tnt eiim reipsa nr se
"ewe
"*""retetetm
LJ
Tru OP LP LL DS ET BIS
ee aiv imd nii bna cm eiui . Dares
er Co uas cree oisi PH} sera pe MM Pi RTT RN Legi pe RU RIT ^ DE
M*wbareiebel DPI i Dis LS 4 s eee goer t " ioni n
einer pieisisisteisieint ea pepe peerasnnsnr ee LI COCOON EI M Sra sbrehete
“ L m. ote
peek tede tne saris hh same 6 t) ta ed et
VTT el er terit +
een ne er
patet etsint et ead
" sese dr 9t d pate irs end
Memes Er eine pares
100(
|
44506
Te ideis air lee A
u. e POELE 2
a TR HaT toa sare Fuit rege iol posh choses
rene stein siti qaod salita detre rrt PA ht :
- seen
qotetistumi eit tt RE hotel ot Foeosea uiri
acm e maie o n LE e NULL rot sl Piet.
= are pd Seabee ees st
ere newt ons
revere oat pe
ote
Mesas gettin bipigtedwioioiet see
resto stein PR VIIGRRIO Q4 V
ieiewigisiset Fe D ei vv ov ated nda edunt 9:9//9/9/0-0:9; Ihre | beh
metre mt a = " - ee ee tien 0 o1 046 0r
ee on...
re mue
rs tr umen on
DEN
ne era mt iT
— A positivi à vtm
pers}
I w
Sea qan. ta pri a coe ens
ed ee hen ae eee
wee
march ntt Me
dedere dh n ttt Nee. odes Seit
— LEE et CIE) nenne
sieeteqtamde m T tete nt imo moto re >
visttlrieisie mme se : iw ea crane "i
ee pene ee er pe PINS
schoen ee
DD
erojetege
Ptr pene ern
.
u.
DERPRODE
eo
—.—..—...—.et
u...
ned
qur aie etes t nom
DL
DIE I SOR ree
nn
anne atereie
en ietersiei ee nen e
m POP CEE ES CC EEE SE mreraiereiey
ee jareporabonerstovelpperstiotsietre ote PA DLL eel qoem ad
vr Lad 4 quo por ad» vom peni tt 6 eit n ve iren ie | "A v
$9 eye pe ohm paper CIE Henne here, ^ € tees i
epee nn - : :
COCOON TEE 9r. "T , 2
v emen ea cord
0 LU
KALT
are)
"e
ee
ses:
QUEUES
.—. ne
DOCK
LLLA
DL
.. peer eee
DEZ
on. Pants abn . fen) M
ee ..... En ee 2 il vun...
n 2 NAT TN TS 10 oreo.
eire, 6648 04 ét kg rti ds: Sehen c qe
MP dim ba ta oo metrhe| euo, og
erii tmn
ayers di een 4
aan mn ®
engeren“
wo.
sie n
Pye eomm
Lad oe .-
owes rt
vont DL
ODCUDLURL
COCO
u...
-—
un... 1
A tee
4» rins om trm onn
Don]
m m‘
m. ,
ace mont roro om
wd mong et
eredi me otto
face ero wit EL ito
rere
e
LES
OL
Leod
on
ere
ee
arener
7119 9:709 9 9 sde
Men un.
... edi
een Si
ee p^ "m "n " "
- ee T everti oo tit onm eire T ter > x s -
Pa 409: TE Wa EN Mae dd ot n ttn PII
DAL
DED
ss
eye oi ere renee cun a8
oe
uU
nn»
DD
et Lees 2 990 9 a
wie F Sie ve mte a) qut nn ipee sia i9 4 vc Bee MIB MUR ER? PROTOCOLE om t t en
—. nt roro oup tme nimm QE "mph hon un >
vw» nx CE bud epuhersiebs
u... UM d ett. |
du |
* va
yern-ot u. ;
Re ee * ' *
ee ee nm : I t
eor a s nemo doo ne "ens
ev LEE M M . "
ALES " '
cem tmr ?
; Ju J "1 see esegoiere " .
nee Tiere nee
vr "T u. I
Ve roni by spedito, "
were
(ere) MODULE
eet tm u fatta een de ;
OG SOLI " vdd re 191
heres iste EL eh WAY PER e rj
mee" dig ^ , wee re
ttem I ceto E pe x
,
Pe groom att
ee RR ven
ST OT CSSS SM MM
ds ae — ~ ps
ee fool locatur rn in
at paré dr cd
RT
nie 4 0 u 5 nx
ee Wo tipi beds
XE EL JOE via (eterni M
242: 49 0$ stages ariene ta e 1T 1 D ^ eM eisen ded raed uh
e" o qam "t no "e pre rein miele moie pr ojobo io o oit
sinon qoe c sade tu dy bett rn) Hutt ; iy pecca a
DE ! or sates " » DIR Zr rer ee
- A € ina mr n
reeresate meo tenete Ot t pe iid MOI LILULALALIL LA sere
nd ene pohetoret ane cen IULILE ELLES *
MNT IR "d ee pire e ms De
= Meter aed L -———- ^ one .
dest iuit beta osa tit nee ui m... mini v9 CC qiie ormai nc 4
Tige rose 2.9 ort eleme DT since opo mis ot ren
ent a Miniatur nee tent ehren T n nn. . :
Dur — riens eheheretengleipieieim aora gi au JOE E : ve S fe! sero 4
reset a etape exp date Ee herve ere un fetes " d T 4
En er IY e EE nenne oh emo :
"eie pes 2 4-49 bte I ctio tà e inet . >
e difti rt es ome ees stie pte a
*- teles qw imerveirie niim sapit iet tte aed À «
reine eitis ca jay qp seUhóati da ba ttt hd Ian UO d "e emoto 3
nr I» vier eere aree P vo IE
isa sete potett EU y triple Matri he na peel eels vie! 4
inneren). a : :
ee Ter pere her LUE ALU "4
EEE ieh TMC) 1
PORN IEEE eree
D is Fn dar netta be LA, :
ee e piel e
Pu er à tà severe . . |
peopohebol ote bebetsbenesess) Sits ee sennnialoe . guis 4
cease fà dt fap ree achat Pitt rt eset un doo irivie visio a g rig LUE D =
ee dre nt La né better he pire aie 9) ivi! sine) enr: ; *:
gipipieimipieteteteter E Eee . . ———— 2
i men.
ne simu eee ee eee serene jenctons te eio ton ir Heed * et tenant ert 4 h er *
sage he me eue ie Leti lrUraria AW [vag rit eig ped it d epe imiatn beo c uet ii er DOE ana wo isimsieioje t tp tror vete
ern Lena his iata bah bt eat on AIO ISlopo pere rejeivurie ete der eror n ds Frida rr Dr Pise de Les ug cite bet hte 8
Fera mtete quie tep ous vieles ei Da pH de el of tee Te TT p ie pia ioi nio oo com
Meleiejnioime t peel ene munie bad iere timi m APP sry eine ta eee
nbeteteteisi mte lie ehe Nee Oe eed 990i9 0:90.50 2
snper ope hepeie mt nn , ne. A
ee r I e. LI ROT co
one sis À
3 ° ' ; e
, , " LIE eb ages rd tad ie ^
ur. , ....n. t
De ee h mt sine Pio mold i
re sro rei ptio de meet rer ONE pou JUD mero neqne em: v ooo mang >
re Lola soie) 4 Pr ta Be 844 04 44 be ou ee tte daté pora pete $9 ei9-*) etat fan re warren p epe er^woe|merr e GM
pipapreny ine etat. eaa RI SI-919 Ovi 0i sreseienyl en: Ve rta ta b bte ne Ligen os ‘ . . BE i m :
- nenne e tard tt d n tn pee rere T » t “sie LU. »
saisie set nee re re etetetepe op Lovers eoe lobe be etes Là jene « Ba 0:0 90 . 2:0 oleh v e» HM
ran ee a ererarnien ree ce 1 " pur = 9^ei9 »jo;a ^9 eie z
prp icio ehe ipipio: phe? où epsiocoi tsi isla jm dong v n ote nus» d^
et re jepejeteteietevei eee Ld uniotal LU m - (999 ere 060,0 ^
EIL ese ehe atero vere EI bu teu tomi TE t
44 5-794 1 ard dd d rient LADA BE e tnm 2 LE LI . ’
eee eevee me H
,
i
. ;